InfoHub Logo

Ashyq sabaqtyń taqyryby: Ybyraı Altynsarın «Dalanyń dara ustazy»
Ashyq sabaqtyń maqsaty: Qazaq dalasynyń dara ustazy Ybyraı Altynsarınniń ustazdyq joly men qazaq dalasynyń, keleshek urpaqtyń qamy úshin júrgizilgen eńbekteri týraly oqýshylarǵa túsindire otyryp, sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý. Óleńderi men áńgimeleriniń tárbıelik mánin uǵyndyrý.
a) Bilimdiligi: Ybyraı Altynsarınniń adamgershilik, aqyndyq qasıetterin tanytý jáne til sheberligin uǵyndyrý.
á) Damytýshylyq: Oqýshylardyń oı tujyrymdaryn, tarıhı til baılyqtaryn, este saqtaý qabiletterin, kórkem sóz oqý sheberligin damytý.
b) Tárbıelik: Aqyn – jazýshylardyń, jalpy ónerdi qurmetteı bilýge, basqa da uly adamdardyń kózqarasyn syılaı bilýge tárbıeleý.

Ashyq sabaqtyń mindetteri: Zeıin qoıyp tyńdaý, mánerlep oqý,
mazmundama berý, ónegeli bilim alý.
Ashyq sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Ashyq sabaqtyń ádis tásilderi: toppen jumys, baıandaý, suraq - jaýap,
syn turǵysynan oılaý strategıalary.
Ashyq sabaqtyń kórnekiligi: Ybyraı Altynsarın sýretteri, kitaptar, derekti fılm, slaıd
Pánaralyq baılanys: qazaq tili, ádebıet teorıasy.
Ashyq sabaqtyń barysy:

İ Uıymdastyrý kezeńi:
1. Oqýshylarmen amandasý
2. Synypty topqa bólý
3. Oqý quraldaryn tekserý
4. Oqýshy zeıinin sabaqqa aýdarý

İİ Úı tapsyrmasyn pysyqtaý:
Úı tapsyrmasyn suraımyn. Ybyraı Altynsarın ómir derekteri.
Úı tapsyrmasyna baılanysty toptyq tapsyrmalar:
1 top: «Zertteýshiler»
2 top: «İzdenimpazdar»
Tapsyrma toptarǵa birińǵaı bolady

1 - tapsyrma «Dybystar sóıleıdi»ádisi boıynsha minezdeme berý
Y – yntaly;
B – bilimdi;
Y – yntaly;
R – rahymshyl;
A – aqyldy;
I – ınabatty; Altynsarın......

2 - tapsyrma «Jyldar sóıleıdi» ádisi
Ybyraı Altynsarınniń ómir jolyna sholý jasaý.
Jyldar Mańyzdy oqıǵalar
1841 -
1850 -
1857 -
1859 -
1860 -
1864 -
1876 -.......

İİİ Jańa sabaq:
Y. Altynsarın – balalar ádebıetiniń atasy. Búkil ómirin qazaq balalaryn oqytýǵa arnaǵan. Sol maqsatpen alǵash ret balalarǵa arnap mektep ashyp, oqýlyq jazǵan. Aǵartýshy oqýlyqty jazýdaǵy maqsatyn hrestomatıanyń alǵy sózinde: «Bul kitapty qurastyrǵanda men, birinshiden, osy bizdiń ana tilimizde tuńǵysh ret shyqqaly otyrǵan jalǵyz kitaptyń orys - qazaq mektepterinde tárbıelenip júrgen qazaq balalaryna oqý kitaby bola alý jaǵyn, sonymen qabat, jalpy halyqtyń oqýyna jaraıtyn kitap bola alý jaǵyn kózdedim...» dep tujyrymdaǵan. Óıtkeni hrestomatıaǵa Ybyraı óziniń pedagogtyq maqsatyna laıyqtaı jazǵan tárbıelik máni joǵary kóptegen shaǵyn áńgimelerin, óleńderi men aýyz ádebıeti úlgilerin, sondaı – aq, orys pedagogteri men aıtýly orys qalamgerlerinen aýdarǵan shyǵarmalardy engizgen bolatyn. Bul shyǵarmalardyń taqyryptyq – ıdeıalyq mazmunynan biz Ybyraıdy ustaz - tárbıeshi retinde aldyna maqsat etip qoıǵan adamgershilik máselelerin kóremiz.

Óleńderi:
Tabıǵat lırıkasy: «Ózen», «Jaz»;
Oqý - bilimge, ónerge shaqyrý jaıly: «Kel, balalar, oqylyq!», «Óner - bilim bar jurttar»;
Jastardy izgilikke, qaıyrymdylyqqa, súıispenshilikke, ata - anany, dos - joldasty qurmetteýge shaqyratyn óleńderi: «Bul kim?», «Áı, jigitter!», «Áı, dostarym!», «Ananyń súıýi»;
El ishindegi teńsizdik, áleýmettik keleńsizdikter jaıly: «Zalym tórege», «Azǵan eldiń handary», «Azǵan eldiń bıleri» t. b

Áńgimeleri:
«Ádep» áńgimesi ádeptilik, kishipeıildilik týraly.
«Asyl shóp» áńgimesinde sabyrly bolýǵa shaqyrady.
«Baqsha aǵashtary» áńgimesinde ákesi balaǵa túzý jáne qısyq aǵashty kórsetip: «Sen jas aǵash sıaqtysyń. Sen meniń aıtqanymdy uǵyp, ornyna keltirseń, jaqsy túzý kisi bolyp ósesiń. Al baǵýsyz betińmen ketseń, myna qısyq aǵashtaı qısyq ósesiń»,- dep, tárbıelik mańyzy bar oı aıtady.

Adamgershilik tárbıe berý jaıly áńgimeleri:«Taza bulaq», «Baqsha aǵashtary», «Qarǵa men qurt», «Saýysqan men qarǵa», «Altyn shetteýik»;

Eńbeksúıgishtik jaıly áńgimeleri: «Baı balasy men jarly balasy», «Jan - janýarlar aıtysy», «Áke men bala», « Muńsyz adam», «Baılyq», «Dúnıe qaıtseń tabylady?», « Kıiz úımen aǵash úı»;
Óner, bilim jaıly áńgimeleri: « Luqpan hakim», «Zerektik», «Bilgenniń paıdasy», «Talaptyń paıdasy», «Atymtaı jomart».

Aýdarmalary:
I. B. Paýlsonnan: «Bir ýys maqta», «Tákapparlyq», «Ádep», «Altyn shetteýik»;
L. N. Tolstoıdan: «Sılınchı hanym», «Muńsyz adam», «Danyshpan qazy», «Úsh ury», «Jaqsylyqqa jamandyq», «Jaman joldas»;
K. D. Ýshınskııden: «Túlki men eshki», «Saýysqan men qarǵa»;
I. Krylovtan: «Qaıyrymdy túlki».

Sergitý sáti: Ybyraı Altynsarınniń «Zalym tórege» óleńi,
«Baqsha aǵashtary» áńgimesin mánerlep oqıdy.
1 - top: «Zalym tórege» óleńin SKT taldaý jasaıdy.
2 - top: «Baqsha aǵashtary» áńgimesin kompozısıalyq quramyna qaraı taldaıdy

Sabaqty qorytyndylaý: Qazaq halqynyń uly maqtanyshy, uly ustazy, tuńǵysh aǵartýshy – ǵalym, sheber jazýshy Ybyraı Altynsarın qalamynan kóptegen mańyzdy kórkem shyǵarmalar týdy. Qazaq dalasyna tuńǵysh ret mektep ashqan Ybyraı Altynsarınniń keleshek urpaq úshin atqarǵan eńbegi kúni búginge deıin óz mańyzyn joıǵan joq.

Sabaqty bekitý: Ómir derekteri jaıly fılm
Bilimdi baǵalaý: Belsene qatysyna qaraı, oqýshy bilimi baǵalanady.

Úıge tapsyrma: Ybyraıdyń óleńderiniń mazmunyn túsinip kelý. Óleńderin jatqa, mánerlep aıtý.
«Dalanyń dara ustazy» atty taqyrypta shaǵyn shyǵarma jazyp kelý.