InfoHub Logo

Ybyraı Altynsarınniń «Áke men bala» áńgimesi týraly

Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylardy sabaqtyń taqyryby, onyń maqsat - mindetteri jáne negizgi ádisterimen tanystyrý.
Kirispe: Sálemetsizder me, balalar! Balalar, qoldaryńdy bir - birińniń ıyqtaryńa qoıyp, shattyq sheńberin quraıyq!
Otbasynyń gúlimiz,
Kóńildi óter kúnimiz.
«Qaıyrly tań!» dep aıtamyz,
Bir bolyp keshte qaıtamyz.

Tárbıeshi: Balalar, bilesińder me, tańerteń turyp, kózimizdi ashyp, terezege qarasaq aldymen araılap atqan tańdy, kúnniń nuryn kóremiz. Búgin kóńil - kúıimiz osy kún sıaqty keremet. Búgingi sabaǵymyz da, taqyrybymyz da erekshe. Balalar, sabaqqa jaqsy kóńil - kúımen keldik pe? Oqýshylar jaýap beredi.
Búgingi tárbıe sabaǵymyzda uly aqyn, ustaz Ybyraı Altynsarın atamyzben tanysa otyryp, Ybyraı atamyzdyń eńbek jaıly, adamnyń asyl qasıetteri jaıly oı bólisemiz.

Tárbıeshi: Ybyraı atamyzdyń qandaı óleńderin bilesińder?
Oqýshylar jaýap beredi.
Taqtaǵa Ybyraı Altynsarınniń portreti qystyrylady.

Tárbıeshi: Balalar, sýrette kimdi kórip tursyńdar? Ybyraıdyń qandaı óleńderin, ertegilerin, áńgimelerin bilesińder? Oqýshylar jaýap beredi.
Búgingi sabaǵymyz qazaqtyń tuńǵysh pedagogy Ybyraı Altynsarın áńgimelerine arnalady. Ybyraı Altynsarın 1846 jyly Qostanaı oblysynda dúnıege kelgen. Birinshi ret qazaq álippesin jasaıdy. Balalar ádebıetiniń atasy. Qazaq dalasynda alǵash ret mektep ashqan. Aǵartýshy, ustaz, jazýshy. (slaıd)

Negizgi bólim. Sahnalyq kórinis. Y. Altynsarın. «Áke men bala»
Áke balasyn ertip, eginnen jaıaý kele jatady. Jolda jatqan attyń eski taǵasyn kórip balasyna aıtady:
- Balam, anaý taǵany aly júr, - dedi
- Bala ákesine: - Synyp qalǵan eski taǵany alyp ne qylaıyn, - dedi. Ákesi úndemedi, taǵany ózi aldy da, júre berdi. Qalanyń shetinde temirshi ustalar bar eken, soǵan jetken soń ákesi qaıyrylyp, manaǵy taǵany úsh tıynǵa satty. Odan biraz jer ótken soń, shıe satyp otyrǵandardan ol úsh tıynǵa birtalaı shıe satyp aldy. Sonymen shıeni oramalyna túıip, ózi bir - birlep alyp jep, ákesiniń qolynan bir shıe túsip ketti. Artynda kele jatqan bala shıeni jerden alyp aýzyna salady. Birazdan soń bir shıe, odan biraz ótken soń jáne bir shıe, sonymen ákesi on shaqty shıe tastaıdy. Balasy onshaqty ret jerden ıilip alady. Eń sońynda ákesi toqtap turyp, balasyna shıeni oramalymen berip turyp aıtady:
- Kórdiń be, mana taǵany jamansynyp, jerden bir ǵana ıilip kóterip alýǵa erindiń, endi sol taǵaǵa alǵan shıeni; jerge túskenin alamyn dep bir eńkeıýdiń ornyna on eńkeıdiń. Esińde bolsyn: az jumysty qıynsynsań – kóp jumysqa tap bolasyń, azǵa qanaǵat ete bilmeseń – kópten de qur qalasyń, - dedi.

Qorytyndy. Suraq - jaýap.
Tárbıeshi: Balanyń istegeni durys pa? Áke balasyna qandaı sózder aıtty? Balanyń minezi unady ma? Sender ákelerińniń tilin alasyńdar ma? Senderdiń ákeleriń qandaı aqyl beredi? Oqýshylar jaýap beredi.
Oıyn - jattyǵý. «Adamnyń asyl qasıetteri» aǵashyna eńbekqorlyq, ımandylyq, adaldyq, ádildik, ádeptilik, izettilik, jalqaýlyq, ózimshildik, kúnshildik, sarańdyq, qorqaqtyq, qanaǵat, menmendik, jalqaýlyq, qatygezdik, ashý, yzaqorlyq, ınabattylyq, qarapaıymdylyq, sypaıylyq, jaýapkershilik sıaqty qaǵazdardyń keregin qystyrady. Kerek emes qaǵazdardy qoqys shelegine tastaıdy.

Taqtamen jumys:
Domıno oıyny: Bir Allaǵa syıynyp,
Kel, balalar, oqylyq
Oqyǵandy kóńilge
Yqylaspenen toqylyq.
Taqtanyń retsiz turǵan óleń sózderin oqýshylar ret - retimen ornyna qoıady.
Balalar, osymen búgingi sabaǵymyzdy aıaqtaldy. Kóriskenshe kún jaqsy, balalar!

Qaskeleń qalasy oblystyq zerde buzylystary bar
Balalarǵa arnalǵan mektep - ınternaty tárbıeshisi
Ismaılova Jadra Mýratovna