InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: İlıas Jansúgirov. «Kúı» poemasy («Bozingen» kúıi)
Sabaqtyń maqsaty: a) Poemanyń sújettik negizine alynǵan kúı ańyzynyń mazmunyn, qobyzshy tartqan «Bozingen» kúıi, onyń kúı tartý sheberligin tereńirek uǵyndyrý
á) Shyǵarmany taldaý arqyly oqýshynyń synı oılaý daǵdylaryn, biliktilik qabiletterin, tilin,
shyǵarmashylyq quzirettilikterin damytý
b) Óner qudiretin baǵalaýǵa, halqymyzdyń mádenı murasyn qurmetteýge, qazaqtyń kúı óneri men
kúıshiliginiń qudiretin sezine bilýge tárbıeleý
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: eske túsirý, suraq - jaýap, salystyrý, izdený, taldaý
Pánaralyq baılanys: mýzyka
Kórnekilikter: slaıdtar, ınteraktıvti taqta, syzbalar, kespe qaǵazdar

Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý
1. Oqýshylarmen tanysý trenıńin ótkizý
2. Topqa bólý (3 top «Bilimdiler», «Alǵyrlar», «Daryndylar»)
3. Ár topqa baǵalaý paraǵyn taratý

İİ Úı tapsyrmasyn suraý
1. İlıas Jansúgirov qashan dúnıege keldi?
2. İlıas Jansúgirov qaıda dúnıege keldi?
3. Ákesi Jansúgir qandaı adam bolǵan?
4. İlıas Jansúgirov 1911 jyly qandaı mektepti bitirdi?
5. İlıas Jansúgirov Máskeýge oqýǵa qashan attandy?
6. Máskeýdegi oqýyn qaı jyly bitirdi?
7. Qandaı mamandyq alyp shyqty?
8. Tashkentte qandaı oqý ornynda oqydy?
9. İlıas Jansúgirovtiń qandaı shyǵarmalary bar?

Toptastyrý (ár topqa)
1894jyly
Almaty, Aqsý
Bilimdi, ónerli
bastaýysh
1925jyly
1928jyly
jýrnalıs
qaz.- qyr. ınst.
«Kúı», «Kúıshi»
«Qulager»
Saken, İlıas, Beıimbetterdiń qazaq ádebıetiniń «Úsh báıteregi» dep atalýy týraly áńgimeleý.

İİİ Jańa sabaq
- İlıastyń Qandaı shyǵarmasyn oqydyq?
- Búgingi sabaǵymyzda oqyǵan poema boıynsha túrli tapsyrmalarmen jumys jasaımyz.
1 - tapsyrma
1 - top. Molyqbaı qobyzshy tartqan erekshe kúı jóninde poemada ne aıtylǵan?
2 - top. Kútimde turǵan ingenniń mańǵaz, sulý músini jaıly áńgimele.
3 - top. “Bozingen” kúıi týraly ańyzdy aıtyp ber.
Barlyǵyna: Satylǵan ingenniń basyndaǵy jaǵdaıdy jáne onyń zaryn aqyn qalaı sýrettegen? (qaǵazǵa túsirý)
Qobyzben oryndalatyn «Bozingen» kúıin tyńdaý
- Kúıdi tyńdap otyryp qandaı áser aldyńdar?
Kúı - qazaqtyń dombyra, qobyz sıaqty ulttyq aspaptarymen oryndalatyn shyǵarma.
Kúıshi – kúıdi oryndaýshy, halyqqa jetkizýshi adam.
Kúıshiler: Qurmanǵazy Saǵyrbaıuly, Dına Nurpeıisova, Qarshyǵa Ahmedıarov, Aıgúl Úlkenbaeva, t. b (slaıdtan sýretterin kórsetý)
Ulttyq aspaptar: Dombyra, qobyz, sazsyrnaı, shańqobyz, jetigen, t. b. (slaıdtan sýretterin kórsetý)
2 - tapsyrma
1. “Bozingen” kúıiniń tarıhyna uqsas ańyz bilesińder me?
2. Kúıdiń adam densaýlyǵy úshi nemese tórt túlik mal úshin paıdasy bar dep oılaısyń ba?
3. Poema ózińe qalaı áser etti?
3 - tapsyrma
1 - top. Molyqbaı kúıshiniń kúı tartýyn áserli sýretteıtin shýmaqtaryn oqýlyqtan taýyp oqy
2 - top. Botasynan aıyrylǵan Bozingenniń halin sýretteıtin shýmaqtardy taýyp oqy.
3 - top. Kúıdiń qudiretin, qasıetin sıpattaıtyn shýmaqtardy úzindiden tap.
«Ystyq oryndyq»
Úsh toptan úsh oqýshy shyǵaryp ystyq oryndyqqa otyrǵyzý.
Taǵy úsh oqýshy shyǵaryp qarsy topqa suraq qoıǵyzý.

- Molyqbaı qobyzshy týraly ne bilesińder? Ol ómirde bolǵan adam ba?
Jetisýdyń jorǵasy, zamanynyń ónerpazy, barmaǵynan bal tamǵan qobyzshy, kúıshi, aqyn, óleńshi, baqsy - balger, qumalaqshy, sal - seri Molyqbaı Baısaquly 1857 jyly týǵan. 1927 jyly İlıas Jansúgirov pen Muhtar Áýezov qobyzshy Molyqbaıdy arnaıy izdep kelip, Amantekshe jaılaýynda kezigip, tartqan kúılerin tyńdaıdy. Sol sapardan İlıas Jansúgirov «Kúı» poemasyn jazyp, «Jańa mádenıet» jýrnalyna 1929 jyly bastyryp shyǵarady., Molyqbaı ish aýrýynan 1930 jyly kókek aıynyń 30 - ynda 73 múshel jasynda qaıtys bolyp ketedi. Qulager aqyn İlıas Jansúgirulynyń qulaǵyna azan shaqyryp, «Qyzyrilıas» dep esimin qoıyp, kindik ákesi sanalatyn qobyzshy Baısaquly Molyqbaıdyń qaıtys bolǵanyna bıyl 82 jyl toldy.

İV Qorytyndy
1. Poemanyń qurylysyna, poetıkalyq tiline taldaý
2. “Qazaqtyń kúıi - qazaqtyń jany” taqyrybynda suraq - jaýap túrinde áńgime qurańdar.

V Úıge tapsyrma
1. Poemadan úzindi jattaý
2. “Kúı kúshti, taýdy - tasty buzatuǵyn...” degen aqynnyń oıyn sen qalaı jalǵastyrar ediń?
Baǵalaý