İnjý – marjannan buıym toqý
Klass 7
Sabaqtyń taqyryby: «İnjý – marjannan buıym toqý»
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardyń bısermen jumys isteýdegi sheberligin arttyryp, bilimin júıeleý.
1) Bilimdilik: Oqýshylarǵa bıser jóninde túsinik bere otyryp alqa toqýdy úıretý, sheberlik deńgeıin arttyrý arqyly ásemdik pen sulýlyqty baǵalaı bilýge úıretý.
2) Damytýshylyq: Qyz balalardy qolóner eńbegine qyzyqtyra otyryp, jumys barysynda oı - óristerin, iskerlikterin, yntasyn, oılaý qabiletterin, sheberlikterin, saýsaq qımyldarynyń eptiligin damytý. 3) Tárbıelik: Oqýshylardy kórkemdik tanymǵa, jumysty oryndaý kezinde uqyptylyqpen dáldikke, jasalatyn buıymǵa yqtıarlyqpen qaraýǵa, eńbekti baǵalaýǵa, eńbek qaýipsizdik erejelerin saqtaı otyryp, ózara kómek kórsete bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq, saramandyq jumys Sabaqtyń ádisi: suraq – jaýap, toppen jumys, túsindirmeli Sabaqtyń kórnekiligi: slaıdtar, rebýs, áripter jazylǵan sheńber. Pánaralyq baılanys: matematıka, tarıh, geografıa
Sabaqtyń ótý barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Ótken sabaqty ózektileý.
III. Blıs suraqtar.
IV. Tirek – syzbamen jumys
V. Oıly bolsań, taýyp kór!
VI. Saramandyq jumys.
VII. Sabaqty qorytyndylaý.
VIII. Úı tapsyrmasy.
IX. Baǵalaý
I. Uıymdastyrý kezeńi. Synyppen amandasyp, oqýshylardy túgendeý, bólme tazalyǵyn tekserý, kezekshi taǵaıyndaý.
II. Ótken sabaqty ózektileý.
1. Biz ótken sabaqta qandaı buıym jasadyq? (bıserden bilezik)
2. Ol bilezigimiz qalaı atalady? (gúltizbek)
3. Gúltizbek qandaı buıym? (4 kúlteli gúlden jáne bir japyrakshadan turatyn buıym)
4. Neshe aıqyshtan nemese tehnologıalyq operasıadan turady? (5 aıqyshtan)
5. Gúltizbek neshe elementten turady?(qoldyń ólshemine qaraı 9 - 10)
III. Blıs suraqtar.
1. Bıser degenimiz ne? (ol kishkentaı ortasynda tesigi bar sharıkter nemese plasmassadan, áınekten jasalǵan túrli tústi usaq monshaqtar)
2. Bıserdiń otany? (Ejelgi Egıpet)
3. «Bıser» sózi qaı tilden shyqqan? (arab sózi «býsra»)
4. Býsra qandaı maǵynany beredi? (jasandy marjan)
5. Bıserler quramyna qaraı qalaı bólinedi?(shynydan jáne metaldan jasalǵan)
6. Bıserler óńdelýine qaraı qalaı atalady? (tutas boıalǵan, shańdatylǵan, kúńgirt ne qubylmaly tústi)
7. Bıserdiń shyǵý tarıhy nege baılanysty? (áınektiń shyǵý tarıhymen tikeleı baılanysty)
8. Áınek daıyndaýdyń eń alǵash qupıasyn ashqan el? (Fınıkıa)
9. Steklárýs qandaı sýmonshaq? (uzyndyǵy 3mm shyny tútikshe tárizdes sýmonshaq túrleri)
10. Steklárýstyń bıserden aıyrmashylyǵy nede? (Ol tútikshe tárizdes qyrly) 11. Eń alǵash steklárýsty qaı el shyǵardy? (Fransıa)
12. Bıserdi túrine qarap qalaı bóledi? (qarapaıym jaı bıser, steklárýs, rýbka, Bogem jáne Sharlot)
13. Bısermen toqýda qandaı jipter qoldanylady? (lavsan, leska – qarmaq jip jáne mys sym)
IV. Tirek – syzbamen jumys.
V. Oıly bolsań, taýyp kór!
Sheńberdegi adasqan áripter. Bul oıynda sheńber boıyndaǵy áripterdi eki áripten tastap, retimen oqý arqyly jasyrylǵan maqal – máteldi tap («Túımeniń jipsiz kúni joq») Oıyn T áripinen bastalady.
VI. Saramandyq jumys. İnjý – marjannan alqa toqý.
1. Eńbek qaýipsizdik erejeleri. Jumbaqtyń jaýabyn sheship jaýapqa saı qaýipsizdik erejesin aıt. 1) Bar eken dúnıede jalǵyz kózdi, Sol kózben dúnıeniń bárin kezdi. Álemdi on segiz myń kıindirip, Dúnıeden jap – jalańash ózi bezdi (ıne) - ıneni aýzyńa salma! - kıimińe túıreme! - tot basqan ıneni qoldanba!
2) Eki semser aıqasqan, Oqta – tekte shaıqasqan (qaıshy) - qaıshyny laqtyrma, sermeme! - qaıshynyń ashasyn ashyq tastama!
3) «Estirtpe», - dep ıne jiptiń kúńkilin, Bútindeıdi qaǵaz kitap jyrtyǵyn (jelim) – jelimmen jumys kezinde partanyń betine tósenig tóse – jelimdi aýzyńa, kózińe tıgizbe
4) Júrgen saıyn júırigim, Qysqartady quıryǵyn (jip) – ıne jibin tispen úzýge bolmaıdy! – ıneni jipsiz tastama!
5) Qımyldasa qos sheber, Qyraý – qyraý is óner (qol) – ınemen jumys kezinde qoldy jaraqattap almaý úshin oımaq kıgen durys!
2. Qajetti qural – saımandar: №10 jáne №11 dóńgelek formadaǵy túrli tústi bıserler, steklárýs, leska jibi, qaıshy, ıne, jip jáne shvenzy.
3. Teorıany ashý.
Alqa ertede taý hrýstali men aqyq tastardan daıarlanǵan. Alqa neolıt dáýirinde tastan jáne súıekten, qola dáýirinde metaldan jasalǵan. Alqa moıynǵa taǵylatyn sándik buıym, onyń formasy usaq jáne iri bolady. Usaq monshaqtarmen ejelgi Egıpet faraondarynyń kıimderin sándegen. Budan júzdegen jyldar buryn kóshpeli sarmattar men saqtar injý – marjanmen áshekeılengen kıimder kıgen. Ýaqyt óte kele Shyǵys halyqtaryna, Afrıkaǵa, Indıaǵa, Amerıkaǵa, Tynyq muhıt araldarymen Eýropaǵa Azıaǵa taraǵan. Monshaqtyń ár halyqta ataýy ár qalaı bolǵan. Indıada – har, Kýbada – koıar, Efıopıada – chale, Angolada – mıssanga, Bolgarıa, Rýmyná, Moldavıada – gardana, Prıbaltıkada – karolınes, Ózbekstanda – zebıgardan, Rossıada – ojerelı, sepochkı, gaıtany dep, qazaq, qyrǵyzda – alqa, monshaq, inji - marjan dep ataǵan. Shynydan bıser óndirý kásipshiligi Eýroapada alǵash Venesıa, Germanıa, Vızantıada damydy. Venesıa óndiris ortalyǵy Mýrano aralyǵynda kádimgi aına, iri monshaqtar injý marjandar óndirdi. Ásirese bıser óndirý isi ol elderge óte zor baılyq ákeldi. Venesıada bıser óndirý ádisin eshbir memleketke jarıa etpeı óte qupıa ustady. Shyny monshaq jasaıtyn sheberlerdy qatań ustap, olardy eshkimmen aralastyrmady. Qupıany jarıalaǵan adam ólim jazasyna kesiletin bolǵan. Basqa memleketterde básekelesteri bolmaýyn qalady.
Sabaqtyń taqyryby: «İnjý – marjannan buıym toqý»
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardyń bısermen jumys isteýdegi sheberligin arttyryp, bilimin júıeleý.
1) Bilimdilik: Oqýshylarǵa bıser jóninde túsinik bere otyryp alqa toqýdy úıretý, sheberlik deńgeıin arttyrý arqyly ásemdik pen sulýlyqty baǵalaı bilýge úıretý.
2) Damytýshylyq: Qyz balalardy qolóner eńbegine qyzyqtyra otyryp, jumys barysynda oı - óristerin, iskerlikterin, yntasyn, oılaý qabiletterin, sheberlikterin, saýsaq qımyldarynyń eptiligin damytý. 3) Tárbıelik: Oqýshylardy kórkemdik tanymǵa, jumysty oryndaý kezinde uqyptylyqpen dáldikke, jasalatyn buıymǵa yqtıarlyqpen qaraýǵa, eńbekti baǵalaýǵa, eńbek qaýipsizdik erejelerin saqtaı otyryp, ózara kómek kórsete bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq, saramandyq jumys Sabaqtyń ádisi: suraq – jaýap, toppen jumys, túsindirmeli Sabaqtyń kórnekiligi: slaıdtar, rebýs, áripter jazylǵan sheńber. Pánaralyq baılanys: matematıka, tarıh, geografıa
Sabaqtyń ótý barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Ótken sabaqty ózektileý.
III. Blıs suraqtar.
IV. Tirek – syzbamen jumys
V. Oıly bolsań, taýyp kór!
VI. Saramandyq jumys.
VII. Sabaqty qorytyndylaý.
VIII. Úı tapsyrmasy.
IX. Baǵalaý
I. Uıymdastyrý kezeńi. Synyppen amandasyp, oqýshylardy túgendeý, bólme tazalyǵyn tekserý, kezekshi taǵaıyndaý.
II. Ótken sabaqty ózektileý.
1. Biz ótken sabaqta qandaı buıym jasadyq? (bıserden bilezik)
2. Ol bilezigimiz qalaı atalady? (gúltizbek)
3. Gúltizbek qandaı buıym? (4 kúlteli gúlden jáne bir japyrakshadan turatyn buıym)
4. Neshe aıqyshtan nemese tehnologıalyq operasıadan turady? (5 aıqyshtan)
5. Gúltizbek neshe elementten turady?(qoldyń ólshemine qaraı 9 - 10)
III. Blıs suraqtar.
1. Bıser degenimiz ne? (ol kishkentaı ortasynda tesigi bar sharıkter nemese plasmassadan, áınekten jasalǵan túrli tústi usaq monshaqtar)
2. Bıserdiń otany? (Ejelgi Egıpet)
3. «Bıser» sózi qaı tilden shyqqan? (arab sózi «býsra»)
4. Býsra qandaı maǵynany beredi? (jasandy marjan)
5. Bıserler quramyna qaraı qalaı bólinedi?(shynydan jáne metaldan jasalǵan)
6. Bıserler óńdelýine qaraı qalaı atalady? (tutas boıalǵan, shańdatylǵan, kúńgirt ne qubylmaly tústi)
7. Bıserdiń shyǵý tarıhy nege baılanysty? (áınektiń shyǵý tarıhymen tikeleı baılanysty)
8. Áınek daıyndaýdyń eń alǵash qupıasyn ashqan el? (Fınıkıa)
9. Steklárýs qandaı sýmonshaq? (uzyndyǵy 3mm shyny tútikshe tárizdes sýmonshaq túrleri)
10. Steklárýstyń bıserden aıyrmashylyǵy nede? (Ol tútikshe tárizdes qyrly) 11. Eń alǵash steklárýsty qaı el shyǵardy? (Fransıa)
12. Bıserdi túrine qarap qalaı bóledi? (qarapaıym jaı bıser, steklárýs, rýbka, Bogem jáne Sharlot)
13. Bısermen toqýda qandaı jipter qoldanylady? (lavsan, leska – qarmaq jip jáne mys sym)
IV. Tirek – syzbamen jumys.
V. Oıly bolsań, taýyp kór!
Sheńberdegi adasqan áripter. Bul oıynda sheńber boıyndaǵy áripterdi eki áripten tastap, retimen oqý arqyly jasyrylǵan maqal – máteldi tap («Túımeniń jipsiz kúni joq») Oıyn T áripinen bastalady.
VI. Saramandyq jumys. İnjý – marjannan alqa toqý.
1. Eńbek qaýipsizdik erejeleri. Jumbaqtyń jaýabyn sheship jaýapqa saı qaýipsizdik erejesin aıt. 1) Bar eken dúnıede jalǵyz kózdi, Sol kózben dúnıeniń bárin kezdi. Álemdi on segiz myń kıindirip, Dúnıeden jap – jalańash ózi bezdi (ıne) - ıneni aýzyńa salma! - kıimińe túıreme! - tot basqan ıneni qoldanba!
2) Eki semser aıqasqan, Oqta – tekte shaıqasqan (qaıshy) - qaıshyny laqtyrma, sermeme! - qaıshynyń ashasyn ashyq tastama!
3) «Estirtpe», - dep ıne jiptiń kúńkilin, Bútindeıdi qaǵaz kitap jyrtyǵyn (jelim) – jelimmen jumys kezinde partanyń betine tósenig tóse – jelimdi aýzyńa, kózińe tıgizbe
4) Júrgen saıyn júırigim, Qysqartady quıryǵyn (jip) – ıne jibin tispen úzýge bolmaıdy! – ıneni jipsiz tastama!
5) Qımyldasa qos sheber, Qyraý – qyraý is óner (qol) – ınemen jumys kezinde qoldy jaraqattap almaý úshin oımaq kıgen durys!
2. Qajetti qural – saımandar: №10 jáne №11 dóńgelek formadaǵy túrli tústi bıserler, steklárýs, leska jibi, qaıshy, ıne, jip jáne shvenzy.
3. Teorıany ashý.
Alqa ertede taý hrýstali men aqyq tastardan daıarlanǵan. Alqa neolıt dáýirinde tastan jáne súıekten, qola dáýirinde metaldan jasalǵan. Alqa moıynǵa taǵylatyn sándik buıym, onyń formasy usaq jáne iri bolady. Usaq monshaqtarmen ejelgi Egıpet faraondarynyń kıimderin sándegen. Budan júzdegen jyldar buryn kóshpeli sarmattar men saqtar injý – marjanmen áshekeılengen kıimder kıgen. Ýaqyt óte kele Shyǵys halyqtaryna, Afrıkaǵa, Indıaǵa, Amerıkaǵa, Tynyq muhıt araldarymen Eýropaǵa Azıaǵa taraǵan. Monshaqtyń ár halyqta ataýy ár qalaı bolǵan. Indıada – har, Kýbada – koıar, Efıopıada – chale, Angolada – mıssanga, Bolgarıa, Rýmyná, Moldavıada – gardana, Prıbaltıkada – karolınes, Ózbekstanda – zebıgardan, Rossıada – ojerelı, sepochkı, gaıtany dep, qazaq, qyrǵyzda – alqa, monshaq, inji - marjan dep ataǵan. Shynydan bıser óndirý kásipshiligi Eýroapada alǵash Venesıa, Germanıa, Vızantıada damydy. Venesıa óndiris ortalyǵy Mýrano aralyǵynda kádimgi aına, iri monshaqtar injý marjandar óndirdi. Ásirese bıser óndirý isi ol elderge óte zor baılyq ákeldi. Venesıada bıser óndirý ádisin eshbir memleketke jarıa etpeı óte qupıa ustady. Shyny monshaq jasaıtyn sheberlerdy qatań ustap, olardy eshkimmen aralastyrmady. Qupıany jarıalaǵan adam ólim jazasyna kesiletin bolǵan. Basqa memleketterde básekelesteri bolmaýyn qalady.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
