Jambyl shyǵarmalarynyń negizgi taqyryby
Sabaq taqyryby: Jambyl shyǵarmalarynyń negizgi taqyryby
Sabaq maqsaty: 1. Oqýshylarǵa Jambyl óleńderiniń mánin ashyp meńgertý, óleńdi teorıalyq jaǵynan taldaı bilýge úıretý.
2. Shyǵarmashylyq jumystar arqyly oılaý qabiletiniń damýyna,til baılyǵynyń artýyna yqpal jasaý, túıindi oı, ózindik pikir qalyptastyrýyna jol ashý.
3. Patrıotızmge, adamgershilikke baýlý, sóz ónerin qasterleı bilýge tárbıeleý.
Sabaq túri: shyǵarmashylyq – izdenis
Sabaq kórnekiligi: Jambyl portreti, shyǵarmalar jınaǵy, kespeler, ádebıettik hrestomatıalar, syzba, naqyl sózder
Sabaq ádisi: mánerlep oqý, teorıalyq taldaý, shyǵarmashylyq jumys, jattaý
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
A) Oqýshylarmen amandasý, sabaqqa qatysymyn tekserý;
Á) Oqýshylar nazaryn óleń joldarymen sabaqqa aýdarý.
«Óner aldy – qyzyl til»,
Anańdaı ony qurmette!
Qajymaı, talmaı úıren, bil,
Asylyn sózdiń órnekte.
Ana til – asyl qazyna,
Baılyǵyń - bilseń ol seniń.
Jetkizer ómir jazyna,
Sonymen óser órkeniń,- dep sóz asylyn,
óleń qasıetin sezinetin kezekti ádebıet sabaǵyn bastaımyz.
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý.
- Káne, balalar, ótken sabaǵymyzda qaı aqynnyń ómiri jáne shyǵarmashylyǵyn tanydyq?
- Jambyl kim? ( Toptastyrý boıynsha)
- Qaı jyly, qaıda dúnıege kelgen?
- Jambyldyń áke - sheshesiniń aty?
- Jambyldyń pir tutqan ustazy kim? Ol týraly aqyn jyry?
- Jambyldyń alǵashqy óleńi? Ol ne týraly?
- Aqynnyń qandaı shyǵarmalaryn bilesińder?
- Aqyn shyǵarmalarynan jatqa bilesiń be?
İİİ. Jańa sabaq ( taqyryby men maqsatyn aıqyndaý)
Balalar, búgin biz Jambyl aqynnyń shyǵarmalarynyń negizgi taqyryptaryn anyqtaımyz. Endeshe, ádebıet teorıasy boıynsha
«Taqyryp» degen ne ekenin esimizge túsireıik.
Teorıa: Taqyryp – shyǵarmada sóz etilgen negizgi másele.
A) Ádebıettik hrestomatıalar men Jambyl shyǵarmalarynyń jınaqtary boıynsha aqyn óleńderine taldaý júrgizý.
Óleń aty ----- Taqyryby ------Ózindik oı
Á) Kespeler boıynsha óleńderge taldaý jasaý.
№ 1. Úzindi Jambyldyń qaı óleńinen, bul óleń aýyz ádebıetiniń qaı túrine uqsas?
Attandyrdym maıdanǵa,
Aman – esen júr balam!
Abyroıǵa ıe bol,
Aǵat baspa bir qadam!
Qosymsha suraq: Berilgen úzindi qandaı teorıaǵa mysal bolady?
Jaýap: Asonans
№2. Óleń jalǵasyn jazyp, uıqas túrin anyqta.
Balalar, amanbysyń shyraqtarym,
Maıysyp kólge bitken quraqtarym!.......
№ 3. Kóp núkteniń ornyna kerekti sózderdi qoıyp, óleńdi tolyqtyr,
taqyrybyn anyqta.
....... qymbat dúnıede,....... ulyq,
Erinbeı umtylyńdar erte turyp.
Qandyryp sýǵaryńdar eginińdi
Qoımastan aram shóbin tasta julyp.
№ 4. Óleń shýmaǵyn óz oıyńmen jalǵastyra alasyń ba?
Ósıetim: shyndyqty, adaldy súı,
Ardaqtaǵan halyqty, adamdy súı!.......
Eldiń tikken irgesin ıgilikke,
Tap búgingi baqytty zamandy súı! («Otandy súı»)
№5. Óleń shýmaǵyn óz oıyńmen jalǵastyra alasyń ba?
Oqytyp el balasyn,
Ashyp kóńil sanasyn..........
(Muǵalimderge sálem)
№6. Uıqas túrin anyqta, óleńde qandaı kórkemdegish tásil bar?
Kári, jasyn elimniń,
Tunyǵyna bilimniń,
Júzdirgen taý bulaqtaı,
Túnde janǵan shyraqtaı -
Oqytýshy muǵalim.
Teńeý: bulaq – taı, shyraq – taı Egiz uıqas
№7 Jambyldyń batyrlyq, erlik taqyrybynda qandaı shyǵarmalary bar?
Attaryn jazyp, mysal keltir.
Oqýshylardyń oryndaǵan jumystaryn tekserý, qorytyndylaý.
İV. Bekitý Bes joldy óleń.
1. Zat esim. Jambyl
2. Syn esim aıtysker aqyn, jyrshy, poezıa alyby
3. Etistik aıtysqan, óleń jazǵan, jyrshy atanǵan
4. Sınonım ataqty, máshhúr, áıgili
5. Sóılem Jambyl - aqyndyq eńbektiń batyry, halqynyń maqtanyshy.
«Jambyl aıtqan naqyl sóz -
Bizge kerek aqyl sóz»
Sharty: Jambyl óleńderinen alynǵan naqyl sózderdi tez jattap,
este saqtap, aıtyp berý.
Bilimdi myńdy jyǵady,
Batyrdan dushpan yǵady.
Halyqpen jany bir adam,
Qalaıda jeńip shyǵady.
Ósıetim: shyndyqty, adaldy súı,
Ardaqtaǵan halyqty, adamdy súı!
Abyroıǵa ıe bol, Jaqsy sózdi el jattar,
Aǵat baspa bir qadam! El jattar sózde salmaq bar
Eńbek qymbat dúnıede, eńbek ulyq,
Erinbeı umtylyńdar erte turyp.
Qorqaq adam qor bolar,
Kóleńkeden qorǵanar.
V. Qorytyndy. Sabaqta belsendilik tanytqan oqýshylardy atap ótý, basqaǵa úlgi etý, oqýshylardy baǵalaý.
Úıge tapsyrma: «Jyr alyby - Jambyl» taqyrybynda oıtolǵaý jazý.
Muǵalimniń qorytyndy sózi:
- Aqyn Sáken Seıfýllın «Jambyl jyrlary teńiz túbinde shashylyp jatqan marjan syqyldy. Ony jınap alyp, halyqtyń qolyna berý – bizdiń árqaısymyzdyń azamattyq boryshymyz»,- degen eken. Sondyqtan Jambyl jyrlaryn, ómirin bilip, ónegeli ómiri men sózderinen úlgi alýymyz kerek.
Sabaq maqsaty: 1. Oqýshylarǵa Jambyl óleńderiniń mánin ashyp meńgertý, óleńdi teorıalyq jaǵynan taldaı bilýge úıretý.
2. Shyǵarmashylyq jumystar arqyly oılaý qabiletiniń damýyna,til baılyǵynyń artýyna yqpal jasaý, túıindi oı, ózindik pikir qalyptastyrýyna jol ashý.
3. Patrıotızmge, adamgershilikke baýlý, sóz ónerin qasterleı bilýge tárbıeleý.
Sabaq túri: shyǵarmashylyq – izdenis
Sabaq kórnekiligi: Jambyl portreti, shyǵarmalar jınaǵy, kespeler, ádebıettik hrestomatıalar, syzba, naqyl sózder
Sabaq ádisi: mánerlep oqý, teorıalyq taldaý, shyǵarmashylyq jumys, jattaý
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
A) Oqýshylarmen amandasý, sabaqqa qatysymyn tekserý;
Á) Oqýshylar nazaryn óleń joldarymen sabaqqa aýdarý.
«Óner aldy – qyzyl til»,
Anańdaı ony qurmette!
Qajymaı, talmaı úıren, bil,
Asylyn sózdiń órnekte.
Ana til – asyl qazyna,
Baılyǵyń - bilseń ol seniń.
Jetkizer ómir jazyna,
Sonymen óser órkeniń,- dep sóz asylyn,
óleń qasıetin sezinetin kezekti ádebıet sabaǵyn bastaımyz.
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý.
- Káne, balalar, ótken sabaǵymyzda qaı aqynnyń ómiri jáne shyǵarmashylyǵyn tanydyq?
- Jambyl kim? ( Toptastyrý boıynsha)
- Qaı jyly, qaıda dúnıege kelgen?
- Jambyldyń áke - sheshesiniń aty?
- Jambyldyń pir tutqan ustazy kim? Ol týraly aqyn jyry?
- Jambyldyń alǵashqy óleńi? Ol ne týraly?
- Aqynnyń qandaı shyǵarmalaryn bilesińder?
- Aqyn shyǵarmalarynan jatqa bilesiń be?
İİİ. Jańa sabaq ( taqyryby men maqsatyn aıqyndaý)
Balalar, búgin biz Jambyl aqynnyń shyǵarmalarynyń negizgi taqyryptaryn anyqtaımyz. Endeshe, ádebıet teorıasy boıynsha
«Taqyryp» degen ne ekenin esimizge túsireıik.
Teorıa: Taqyryp – shyǵarmada sóz etilgen negizgi másele.
A) Ádebıettik hrestomatıalar men Jambyl shyǵarmalarynyń jınaqtary boıynsha aqyn óleńderine taldaý júrgizý.
Óleń aty ----- Taqyryby ------Ózindik oı
Á) Kespeler boıynsha óleńderge taldaý jasaý.
№ 1. Úzindi Jambyldyń qaı óleńinen, bul óleń aýyz ádebıetiniń qaı túrine uqsas?
Attandyrdym maıdanǵa,
Aman – esen júr balam!
Abyroıǵa ıe bol,
Aǵat baspa bir qadam!
Qosymsha suraq: Berilgen úzindi qandaı teorıaǵa mysal bolady?
Jaýap: Asonans
№2. Óleń jalǵasyn jazyp, uıqas túrin anyqta.
Balalar, amanbysyń shyraqtarym,
Maıysyp kólge bitken quraqtarym!.......
№ 3. Kóp núkteniń ornyna kerekti sózderdi qoıyp, óleńdi tolyqtyr,
taqyrybyn anyqta.
....... qymbat dúnıede,....... ulyq,
Erinbeı umtylyńdar erte turyp.
Qandyryp sýǵaryńdar eginińdi
Qoımastan aram shóbin tasta julyp.
№ 4. Óleń shýmaǵyn óz oıyńmen jalǵastyra alasyń ba?
Ósıetim: shyndyqty, adaldy súı,
Ardaqtaǵan halyqty, adamdy súı!.......
Eldiń tikken irgesin ıgilikke,
Tap búgingi baqytty zamandy súı! («Otandy súı»)
№5. Óleń shýmaǵyn óz oıyńmen jalǵastyra alasyń ba?
Oqytyp el balasyn,
Ashyp kóńil sanasyn..........
(Muǵalimderge sálem)
№6. Uıqas túrin anyqta, óleńde qandaı kórkemdegish tásil bar?
Kári, jasyn elimniń,
Tunyǵyna bilimniń,
Júzdirgen taý bulaqtaı,
Túnde janǵan shyraqtaı -
Oqytýshy muǵalim.
Teńeý: bulaq – taı, shyraq – taı Egiz uıqas
№7 Jambyldyń batyrlyq, erlik taqyrybynda qandaı shyǵarmalary bar?
Attaryn jazyp, mysal keltir.
Oqýshylardyń oryndaǵan jumystaryn tekserý, qorytyndylaý.
İV. Bekitý Bes joldy óleń.
1. Zat esim. Jambyl
2. Syn esim aıtysker aqyn, jyrshy, poezıa alyby
3. Etistik aıtysqan, óleń jazǵan, jyrshy atanǵan
4. Sınonım ataqty, máshhúr, áıgili
5. Sóılem Jambyl - aqyndyq eńbektiń batyry, halqynyń maqtanyshy.
«Jambyl aıtqan naqyl sóz -
Bizge kerek aqyl sóz»
Sharty: Jambyl óleńderinen alynǵan naqyl sózderdi tez jattap,
este saqtap, aıtyp berý.
Bilimdi myńdy jyǵady,
Batyrdan dushpan yǵady.
Halyqpen jany bir adam,
Qalaıda jeńip shyǵady.
Ósıetim: shyndyqty, adaldy súı,
Ardaqtaǵan halyqty, adamdy súı!
Abyroıǵa ıe bol, Jaqsy sózdi el jattar,
Aǵat baspa bir qadam! El jattar sózde salmaq bar
Eńbek qymbat dúnıede, eńbek ulyq,
Erinbeı umtylyńdar erte turyp.
Qorqaq adam qor bolar,
Kóleńkeden qorǵanar.
V. Qorytyndy. Sabaqta belsendilik tanytqan oqýshylardy atap ótý, basqaǵa úlgi etý, oqýshylardy baǵalaý.
Úıge tapsyrma: «Jyr alyby - Jambyl» taqyrybynda oıtolǵaý jazý.
Muǵalimniń qorytyndy sózi:
- Aqyn Sáken Seıfýllın «Jambyl jyrlary teńiz túbinde shashylyp jatqan marjan syqyldy. Ony jınap alyp, halyqtyń qolyna berý – bizdiń árqaısymyzdyń azamattyq boryshymyz»,- degen eken. Sondyqtan Jambyl jyrlaryn, ómirin bilip, ónegeli ómiri men sózderinen úlgi alýymyz kerek.
You Might Also Like
-
«Sen elimizdiń Ata Zańy – Konstıtýsıa týraly bilesiń be?»
-
Sabaq maqsaty: Uly Otan soǵysy kezindegi qazaq batyrlarynyń ómirine sholý jasaý, olardyń erlikterin dáripteý arqyly oqýshylardy patrıottyqqa tárbıeleý.
