InfoHub Logo

«Jańa jyldyq maskarad»
5- synyptar
Mýzyka oınap turady.
1- Júrgizýshi: (júrgizýshiniń daýysy tys jerden shyǵady)
Tezirek, tezdetip munda jınalyńdar,
Bastalady Jańa jyldyq maskarad,
Maska da bar, bı de bar, asyǵyńdar,
Shyrsha janynda qonaqtardy qarsy alyńdar.
Aıaz ata shaqyrǵannyń biri daǵy qalmaıdy,
Bastalady, bastalady, jańa jyldyq maskarad!
(On eki jyl ıelerimen birge aýdan ákimi myrza kiredi.)
2- júrgizýshi: - Oý,aǵaıyn kelińder!

Búgin bizde- Jańa jyl,
Qyzyqtańdar, kórińder!
Kloýn :(aıqaılap keledi) - Alaqaı.alaqaı!Jańa jyl keledi!Alystan óz shanasyna minip zyrǵyp keledi.
Taýyq: (jylap keledi) - Bizdiń jańa jyldy mystan kempir qamap qoıdy.
1- júrgizýshi: - Jaraıdy jylama! Biz saǵan jańa jyldy qutqarýǵa kómektesemiz!
Maımyl: - Balalar,men jańa jyldan keshigip qalǵan joqpyn ba? Týý,sharshap kettim ǵoı. Oý, balalar, Aıaz ata, Aqshaqarlaryń qaıda? Balalar ,qaıda ketken bári? Balalar men eshkimdi kórip turǵan joqpyn! Nege báriń kóńilsizsińder?
Kloýn : - Maımyl aǵa, assalaýmaǵaleıkým! Qosh keldińiz!Siz estimegen ekensiz ǵoı?! Jańa jyldy mystan kempir ustap, qamaýǵa alypty. Endi ne isteıtinimizdi bilmeı turǵanymyz?

Maımyl: - Onda nege turmyz? Jańa jyldy bárimiz birge qutqaraıyq! Olaı bolsa,biz kómekke Aıaz atany, Aqshaqar qyzdy,qalǵan jyl basylaryn shaqyraıyq! Bizge jańa jyldy qutqarýǵa kómekke kelsin! Qane,balalar,bárimiz birge aıqaılaıyq!
Barlyǵy birge: - Aıaz ata a-ý-ý-ý-ý-ý-ý,Aıaz ata a-ý-ý-ý-ý,
(Osy kezde Mystan kempir ushyp kiredi)

Mystan: -Oıbaı túrlerin qara! Nege tamaqtaryńdy jyrtyp jatyrsyńdar?! O,o,o mynaý ne, bul jerde ne bolyp jatyr a, men nege bilmeımin?! (ótirik tańqalǵan bolyp) - Senderdiń jańa jyldaryńdy men qamap qoıǵanmyn, al sender Aıaz atany shaqyryp jatyrsyńdar, qandaı kúlkili, ha-ha-ha-ha!
- Aýdannyń qurmetti adamyn shaqyryp alyp, mensiz, myna - mystan kempirsiz jańa jyl toılaǵylaryń keldi ma? Men senderge qazir kórsetemin!
Kloýn: - Oý,mystan kempir onyń ne ? Qane,bosat bizdiń jańa jyldy. Bizdiń balalar jańa jyldy asyǵa kútip otyr.
Mystan: - Jo - joq,men ońaılyqpen bosata qoımaspyn. Meniń senderge qoıar shartym bar! Solardy oryndasańdar ǵana jańa jyldy bosatamyn.
Qoıan: - Aýdanymyzdy basqaryp otyrǵan qurmetti azamatymyz barda biz senen qoryqpaımyz, saǵan qarsy shyǵýǵa bizdiń kúsh-jigerimiz jeter.
Sıyr: - Al, sen, mystan kempir bizdiń qonaǵymyzdyń qandaı adam ekenin bilesiń be?
Mystan: - Bilgende qandaı, men ótken jyly da onyń otbasylyq jańa jyldyq shyrshasynyń shyrqyn buzǵanmyn, men onyń balasyn urlaǵan bolatynmyn.ha-ha-ha.

Meshin: - Bizdiń ákim myrza senen qoryqpaıdy, ol qandaı qıyndyq bolmasyn jeńip shyǵady, moıymaıdy, senen de kúshti, aılaly adamdardy jeńip, aýdanymyz Shıelini kórkeıtip, kógaldandyryp, gúldendirip jatyr.
Qoı: - Oý, mystan, qoıar shartyńdy aıt, baǵymyzdy synap kórelik.
Mystan: - Senderdiń biletinderiń partada otyryp alyp jazý men syzý ǵana ǵoı. Al sender osy Shıeli jeriniń tarıhynan ne bilesińder, maǵan sony aıtyp berińder, bul meniń birinshi shartym.

Tyshqan: - Sonaý 1928 jyly irgetasy qalanyp, jeke otaý qurǵan aýdan óz tarıhynda eńbek pen erliktiń, yntymaq pen birliktiń uly kýásindeı talaı jeńisterge qol jetkizdi, ǵasyrlarǵa teń ósý, órkendeý jyldarynyń kýási boldy.
Jylan: - Shıeli óńirinen ultymyz ulaǵat tutqan azamattar kóptep shyqqan. Alty alashtyń ardaqtysy Mustafa Shoqaı, dala akademıgi atanǵan dańǵaıyr dıqan, eki márte Eńbek Eri Ybyraı Jaqaev, syr súleıleri Budabaı, Nartaı men Mánsúr , qazaq ǵylymynyń, ádebıetiniń, mádenıetiniń kórnekti ókilderi Ábdildá Tájibaev, Shahmardan Esenov, Áýelbek Qońyratbaev, Asqar Jumadildaev syndy azamattarymyz shyqqan Shıeli ólkesiniń halyq aýzynda «kıeli» atanýy beker emes.

Mystan: - Keremet, sender Shıeli jaıly biraz nárse biledi ekensińder ǵoı, (qýlanyp) al, myna turǵan ákimderińniń jetken jetistigi jaıly ne bilesińder? Aı , ony sender bile qoımassyńdar.
Jylqy: - Qoıan jylyndaǵy jetken jetistiginiń ózin aıtyp taýysa almaspyz, tek basty - bastysyn aıtyp óteıin. Bıyl jerlesimiz, dańqty dıqanshy Ybyraı atamyzdyń 120 jyldyq mereıtoıyn osy ákimimizdiń arqasynda Respýblıka deńgeıinde atap óttik.
Dońyz: - Qyzylorda oblysyndaǵy barlyq aýdandar ishinen «eń úzdik aýdan» degen nomınasıa jeńip aldyq.
Taýyq: - Osy jyly myrzamyz Elbasymyz taǵaıyndaǵan «Qurmet ordenimen» marapattaldy.

Mystan: - Keremet, sender óte bilimdi, tapqyr, bolashaǵynan kóp úmit kúttirer balalar ekensińder. Senderge zıanymnyń tıgenine renjimeńder, senderdiń jańa jyldaryńdy men qazir ákelip bereıin, biraq men de sendermen birge eski jyldy shyǵaryp salyp, jańa jyldy qarsy alaıynshy, ruqsat pa?
Kloýn: - Jańa jyldy ákelip berseń biz seni keshiremiz, birge toı toılap, bı bıleımiz.
Ýaqyt.(ándetip). Ýaqyt degen júırikpin:
Toqtamastan quıǵyttym.
Jańa jylǵa jaqynmyn,
Jarandar toı, syı kútsin!
Ýa,adamdar,aman ba?
Kóz salyńdar maǵan da!
Paıdalanyp qalyńdar:
Men qymbatpyn ámanda!
Tirliktige - baqytpyn,
Birlikshilge - shattyqpyn!
Eselengen ómirdi

Eseptegen ýaqytpyn!
(Ýaqyt júrip bara jatyp mıkrofon arqyly Jańa jylmen habarlasady.)
Alo,Alo!Jańa jyl!
Saǵan daıyn jańa jyr!
Ýaqytymdy kóńildi:
Jalǵastyram ómirdi!
Aý,Ulý jyl,jarqynym!
Men ózińe jaqynmyn.
Bar adamǵa qýanysh
Alyp kele jatyrmyn!

Daýys. - Ýa,qudiretti de,qurmetti Ýaqyt amansyń ba? Men - Jańa Ulý jylymyn. Men búgin keshikpeı jetemin be dep jolǵa shyǵyp edim, mystan kempir qamap qoıyp, qazir ǵana bosatty. Men barǵansha jer ana da, shyrsha da jaınap tursyn.Barlyq adamǵa baqyt bolyp kelemin. Qymbatty ýaqyt, Jeltoqsannyń sońǵy kúnin saltanatpen ótkiz. Ótip bara jatqan jyl órkeni ósken tabysty jyl boldy. Qurmette ony! Abaı bol! Jyldardyń arqaýy úzilmesin!

Ýaqyt. - Ras aıtasyń, jaqsylyǵy mol, Jańa jylym! Er júrek elim aman bolsa,árbir mınýtymdy baqytty ótkizemin. Kók - jasyl kóńildi kóktem,jadyraǵan jaz,jemisti Altyn kúz baqytty bolyp ótti.Eńbekshil elimniń baqytty balalary ol jaqsylyqtardy óz kózderimen kórdi.
1-júrgizýshi: - Armysyzdar ardaqty aǵaıyn, Qurmetti qonaqtar!
2- júrgizýshi:- Barmysyzdar, zamandas, baýyrlar! Sálemetsizder me, balalar. Sender búgin, sándi kıinip, ádemi bolyp ketipsińder. Myna jerde Jýnglıdiń barlyq ańdary, súıikti ertegilerimizdiń keıipkerleri de jetipti. Tipti, aýdan ákimi de kelipti. Sonda, búgin balalar, qandaı mereke?
Balalar: - Jańa jyl!

1- júrgizýshi: - Mine, Jańa 2012 jyl da keldi. Al 2011 jyl bizdiń tarıhymyzdyń bir bólshegine aınaldy. Jańa jyl bizdiń árqaısymyz úshin eń qýanyshty da tebirenisti mereke. Biz aldaǵy kúnderge artqan úmitimizdi onymen tyǵyz baılanystyra otyryp, jańa jyldyń mindetti túrde asa mol jarqyn jáne baqytty kúnder syılaıtynyna bizdiń barlyq bastamalarymyzǵa senimdi serpin beretinine senemiz.
1-júrgizýshi: - Jańa jyldyq maskaradymyzdy ashýdaǵy quttyqtaý sóz aýdanymyzdyń ákimi, qurmetti azamat Nurlybek Máshbekuly Nálibaev myrzaǵa beriledi.

1-júrgizýshi: - Al endi balalar, qurmetti qonaǵymyzben birge, bárimiz Jańa jyldyń basty keıipkerleri Aıaz ata men Aqshaqardy ortaǵa shaqyraıyq.
Barlyǵy birge: - Aıaz ata a-ý-ý-ý-ý-ý-ý, Aıaz ata a-ý-ý-ý-ý.
(Eciktiń syrtynan daýystar estilip, ile-shala zalǵa Aıaz Ata men Aqshaqar kiredi. Aıaz Ata Aqshaqardy qolynan tartyp, jeteleıdi,ol kipgici kelmeıdi.)
Aqshaqar: - Ata jiberińizshi meni ! Kirmeımin munda,úıge ketemin.
Aıaz Ata: - Aınalaıynym-aý, ne bolyp qalǵan saǵan, aýyryp qalǵan joqsń ba ózi?
Aqshaqar: - Joq,joq. Aýyryp turǵan joqpyn. Eshqaıda da barǵym kelmeıdi, úıge qaıtamyn.
Aıaz Ata: - Qyzym-aý, ne aıtyp tursyń!
Qarashy,biz toıǵa keldik!

Káne,balalarmen amandasaıq.
Aıaýly analarǵa,ardaqty ul-qyzdarǵa
Barsha balalarǵa bip sálem!
Qandaı jarqyn júzderin,
Qandaı ásem jyrlaryń
Asaýlarmen alysqap,
Asaý jelmen jarysqan
Atalaryń senderge
Sharshap keldi alystan
(Balalarmen amandasady)

Aıaz Ata: - Rahmet, rahmet balalarym! Kánekeı qyzym! Qonaqtardan, uıat bolady, basyndy kóter. (Aqshaqar basyn kótermeı turady.)
Aıaz Ata: - Qarashy, balalardń kıimi qandaı ádemi. Shyrshada ásem bezendirilgen eken. Bári de tym sulýlanyp ketipti. Shyrsha shamyn jaǵaıyq, Jańa jyl toıyn ashaıq.
(Sol kezde Aqshaqar jylap jiberedi)
Aqshaqar: - Men shyrsha shamyn jaǵatyn, sıqyrly taıaǵymdy joǵaltyp aldym!
Aıaz Ata: - Bul shyrshany men ózimniń taıaǵymmen –aq jaǵa salamyn, al sen ,Aqshaqar, kóp muńaıa bermegeısiń.
Aqshaqar: -Qoıyńyz ata! Siz bul taıaǵńyzben búkil shyrshany qatyryp tastaısyz.
Kloýn: - Aqshaqar, sıqyrly taıaǵń qandaı edi?

Aqshaqar: - Meniń taıaǵym jyltyraýyq, pishini júrekke uqsaıdy. Sizder ony kórmedińizder me?
Kloýn: -Jańa munda Mystan bolǵan, ol ushyp bara jatypqanda qaltasynan bildirmeı myna bir taıaqshany sýyryp alyp edim, sol emes pe eken?
Aıaz Ata: -Jaraısyńdar, balalar!
Kloýn: -Káne,biz de shyrsha jaǵýǵa kómekteseıik, ánimizdi aıtaıq.
Balalar: -Qýant, bizdi tańyrqat
Shamdaryńdy jarqyrat! (3 ret aıtý kerek)
Aıaz Ata men Aqshaqar shyrshanyń shamdaryn jaǵady.
2-júrgizýshi:

O, jarandar, qarańdar
Estimegen estińizder,
Kórmegender kórińizder
Tyńdamaǵandar tyńdańyzdar
Qyzyqtańdar, saırandańdar,
Keldi, mine , saǵyndyryp dalama
Keldi, mine, Jańa jyl appaq bolyp
Án salyp, jumbaq bolyp, taqpaq bolyp
Káne, káne kelińizder
Bir bı salyp berińizder!
Maskaradym bastaldy,
Bı bıleńder, án salyp
Meıramdańdar , saırandańdar
Jańa jyldy qarsy alyp
1-júrgizýshi:

Jańa jyl eńselenip enip tur,
Jańa úmitpen, jaqsylyqpen enip kelip tur!
Boıyndaǵy bar meıirim, qýanyshyn
Baldyrǵandar, ózderińe berip tur!
Jańa jyl bilim nuryn shashyp tur,
Namys, jiger, baqyt gúlin ashyp tur.
Adamzattyń armandary asqaqtap,
Tebirenip ot sezimi tasyp tur.

El baılyǵyn, jer baılyǵyn saqtaımyz.
Babalardyń amanatyn aqtaımyz.
Qazaqstan mártebesin kóterip,
Adaldyqty, alǵyrlyqty jaqtaımyz.
Jańa jyl, jańa baqyt, jańa jyr,
İzgilik, birlik dánin ortaǵa ysyr.
Qut bolyp, bereke ber halqymyzǵa
Mereıin , mártebesin bıikke asyr.
Balalar: - Qosh eldiń, Jańa jylym qazaǵyma
ÁN: .....................................................................................................................

Hor «Shyrsha» áni oryndalady
Shyrshanyń artynan qoıan cekirin shyǵady da:
Aý, jarandar, al qarańdar
Jaýyp tur qar sebelep.
Kókke toldy, jerge qondy
Sansyz appaq kóbelek.
Tym alystan, Marstan
Kelip Aıaz atamyz
Jyldy toılap,
Bılep - oınap,
Kóp qyzyqqa batamyz!
Kim kóp taqpaq biledi,
Atanyń syılyǵyn sol alady.

1-oqýshy: Qosh keldińiz búgingi Jańa Jyl keshimizge
Jańa tabys tileıik isimizge
Kele jatqan Jańa jyl qut ákelsin.
Myna otyrǵan barsha jan bárimizge
Kel, Jańa Jyl! Tórle – tórle jerime,
Qut –bereke bop kelgeısiń elime!
Úmit artyp armandarǵa aıaýly,
Shattyǵyńa bólegeısiń meni de.

Cekipin bılep júrgen qoıannyń aldynan aıý shyǵady. Qoıan sasqalaqtap qalady.
Qoıan: Amansyz ba, aıý pań!
Aıý: Jańa jyldyń aldynda
Toıdy eske aldym da
Uıqymdy ashyp, sergidim
Uıyqtamaımyn men búgin!
Jyldy qarsy alaıyq
Bı bılep, án salaıyq.
Án tyńdasam men búgin,
Zıanym tımes, halaıyq.

ÁN. Álıev Nurjan «Egemen elim»
Tıyn: Jańa jyldyń toıynda
«Jan salaıyq» oıynǵa!
1) «Bokserler» qolǵaby.
1) Uldar úrlengen shardy alyp, bokser qolǵabymen uryp jarý kerek.
2) 1 mınýt ishinde uldarǵa qyzdar kóılek kıgizip, qolǵappen túımesin túımeleý kerek.
Túlki: Qoıanjanǵa bir sálem!
Aıý pańǵa myń sálem!

Aıý, qoıan:- Aman ba, túlki, kel munda!
Túlki: Dostarym, jyl keledi
Syılyǵyn ol beredi
Jumbaq sheshkish túlkiniń
Ónerin jurt kóredi
Taýyp óz syńarymdy
Taısalmaı, bıge túcin,
Tarqatam qumarymdy.

«Túrik bıi» 5 «A» synyp qyzdary.
Aıý, qoıan: Rahmet, túlkijan
Júrgen jeriń kúlkili án!
Tıyn: Tra-lá-láı!Tra-lá-láı!
Ónershil ańdar - aı
Óńkeı pańdar tyńdańdar,
Jańa jylǵa ánim bar
Qol ustasyp, bıge basyp,
Jyl ánine salyńdar.

Án: «Ertegiler elinde» 5 « » synyp oqýshylary
Bápi qosylyp, bıleıdi. Endi ortalaryna qasqyr qosylady.
Qasqyr:Armysyńdar!Barmysyńdar, aǵaıyn!
Káne qushaq ashaıq, dostq toıyn jasaıq
Bápi: Jańa jyl qutty bolsyn!
Dostyǵymyz myqty bolsyn!
Bári: Jańa jyldaryńyzben!

Aıaz Ata: -Oı! Bárekeldi, jaraısyńdar balalar! Atalaryńdy bip qýantyp, tastadyńdar. Aqshaqar ekeýmizdiń sizderge arnap alyp kelgen syılyqtarymyz bar edi, endi solardy berelik.
2-oqýshy: Eı, Jańa Jyl! Jańa baqyt, yrysym,
Jaqsylyqtyń jarshysy da nurysyń.
Adamdardyń asqaqtaǵan armany,
Aqyndardyń taýsylmaıtyn jyrysyń.
Qýanyshpen keldi toı bop Jańa Jyl
Qutty bolsyn, jańa baqyt, dostarym!
Jańa jyldaryńyz qutty bolsyn!

ÁN:......................................................................................................................................
3-oqýshy: Armysyń, amanbysyń Jańa jylyń.
Jańa jylym! O, meniń Jańa jyrym!
Sıyr jyly kelgende, syı ǵyp tartyp,
Aqtaraıyq ánmenen kóńil syryn.
ÁN:……………………………………………………………………………………….
4-oqýshy: Dostar, dostar!
Taǵy da bir jyl jańa
Qadam basty, urlana da nurlana
Júrekterde lúpildeıdi jas úmit.
Ashylady – shashylady búr jańa
Káne. Dostar, kótereıik ıyqty
Ańsaıyqshy qyran samǵar bıikti

ÁN:……………………………………………………………………………………….
Aıaz Ata: - Oı! Bárekeldi, jaraısyńdar balalar! Atalaryńnyń sharshaǵan basylyp, keler jylǵy jańa jyldyq merekege deıin jaqsy kóńil-kúıde bolatyn boldym.
Mystan: - Aıaz ata, jańa jyldyq shyrshanyń qyzyqty ótýine men de atsalyssam deımin. Ózderi óte bilimdi, alǵyr, tapqyr balalar kórinedi, meniń jasyrǵan jumbaǵymdy taba alar ma eken?
Mystan kempirdiń jasyrǵan jumbaqtary:
Qysta ǵana bolady,
Ustasań qolyń tońady.
(Qar)

Terezege qonady,
Ásem oıý oıady.
(Qyraý)
Tiken,tiken tik piste.
Qysy jazy bip týste
(Shyrsha)

Mystan: - Jaraısńdar, balalar, jumbaqty jaqsy sheshedi ekensińder. Al endi oıyn oınaǵanǵa qalaı qaraısyńdar?!
2) «Shyrsha» oıyny. Men qandaı suraq qoısam da, sizder «shyrsha» dep jaýap beresizder. Jaýaptan jańylyspaý kerek. Jáne sózime kúlmeı, ádeppen jaýap beremiz. Oıyn shartyn buzǵan oqýshylar óz aıybyn óteý úshin óleń nemese taqpaq aıtady, bı bıleıdi. Sonymen suraqqa kóshemiz.
1. Atyń kim?
2. Neshedesiń?

3. Synyp jetekshiń bar ma?
4. Qasyńdaǵy muǵalimiń kim?
5. Qaı mektepte oqısyń?
6. Jańa jyl merekesi unaı ma?
7. Dosyń kim?
8. Sabaqta úlgerimiń qandaı?
9. Turatyn qalańnyń aty qandaı?
10. Aıaǵyńa ne kıesiń?

Aıaz Ata: Jaraısyńdar balalarym! Meni búgin bip qýantyp, alys jerden sharshap kelgende kóńilimdi kóterdińder. Barlyqtaryń da aqyldy, bilimde de ónerli ekensińder. Kıgen kıimderin qandaı ádemi! Solaı emes pe qyzym? Bizdiń syılyǵymyzǵa rıza bolyńdar. Al endi biz jolǵa shyǵaıyq. Basqa da balalardyń ónerin tamashalaıyq. Al, balalarym,sender óse berińder, órkendeı berińder. Aspandaryń ashyq bolsyn! Qosh bolyńdar!
Aqshaqar: Jańa jylda, balalar,
Tek jaqsylyq kórińder.
Jylaý, aýrý, jamandyq
Qastaryńda bolmasyn

Saý bolyńdar, balalar!
(qoldaryn bulǵap shyǵyp ketedi.)
Mystan: - OOO, Men de kettim balalar, basqa jaqtyń Jańa jylyn da tamashalap qaıtamyn.
Balalar: - Saý bolyńyzdar!
Ýaqyt: Qosh keldiń, Jańa jylym,
Kóp bolar jańalyǵyń
Saǵan jyl baq syı ettim.

Jańa nur kúttim, dosym,
Jańa jyl qutty bolsyn !
Ulý Jyly: Týǵyzam aıdy búgin
Ár kúnim aıbyndy kún
Kúlimdep nur shyǵady
Kúnshildik tunshyǵady
Ákeldim beıbit kúndi
Eshbir jan bolmas muńdy
Oqýshynyń quttyqtaý sózi:

1-júrgizýshi:- Barlyq jandar bir tilekke qosqan ún,
Baqytty bop bastady jyl dastanyn.
Qýanyshpen keldi toı bop Jańa jyl,
Qutty bolsyn, jańa baqyt, dostarym!
2-júrgizýshi: -Jańa jyl- Ulý jyly ár birińizdiń otbasyńyzǵa jańa nur, jańa shýaq, tabys pen bereke, qýanysh pen mereke alyp kelsin. Árdaıym qajyrly qaıratyńyzdan kúsh, jyly júzderińizden nur ketpesin. Jańa jyl barshamyz úshin berekeli, merekeli jyl bolsyn.
Hor: JAŃA JYL QUTTY BOLSYN !