12 jyldyq bilim berý jaǵdaıynda jańa turpatty bastaýysh mektep muǵalimin daıyndaý máseleleri
12 jyldyq bilim berý jaǵdaıynda jańa turpatty bastaýysh mektep muǵalimin daıyndaý máseleleri
Jas urpaqqa sapaly bilim men ulǵatty tárbıe berý, ómirine joldama alýyna barlyq jaǵdaı jasaý úshin bilim berý isin áleýmettendirýdiń mańyzy zor. Qazirgi ýaqytta mektep reformasyna kóptegen bir jaqty ózgerister engizilip, mektep isiniń ishki – syrtqy júıesi túgelimen ózgerip kele jatqany belgili.
Qazaqstan Respýblıkasynda 2015 jylǵa deıingi bilim berýdi damytý tujyrymdamasyna sáıkes 12 jyldyq bilim berý júıesine kóshý jaǵdaıynda jas urpaqqa bilim berý isinde onyń jeke daralyq erekshelikterine meılinshe mán bere otyryp, oqýshylardyń mektepte alǵan bilimderi olardyń búkil ómirlik azyǵy bolatyndaı etip bilim berý, ony ómirge daıyndaý, mamandyq tańdaýǵa baǵyttaý máselesi búgingi jańa qoǵamnyń bilim salasyndaǵy kezek kúttirmeıtin aýqymdy máseleler qatarynda tur.
12 jyldyq bilim berýge kóshý:
1. Qazaqstandyq bilim júıesin reformalaýdy;
2. Shyǵarmashylyqpen damyǵan jeke tulǵany qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan jańa ulttyq úlgini jasaýdy;
3. Jalpyǵa arnalǵan bilimmen «bilim árkimge ómir boıy» úlgisine sanaly túrde kóshýdi;
4. Álemdik bilim keńistigine jedel enýdi qamtamasyz etedi.
Búgingi kún talabynyń mektep reformasyna 12 jyldyq bilim berýge kóshý máseleleriniń ereksheligi sol – 12 jyldyq bilim berý ortalyǵy ǵalymdarynyń zertteýleri boıynsha jańa qoǵamdyq formasıadaǵy mektep pen muǵalimder aldynda turǵan negizgi máseleler. «Balany oqýǵa qalaı úıretemiz?», «Oılaýǵa qalaı úıretý kerek?» degen suraqtarǵa jaýap tabatyndaı bilim nárin berýge baǵyttalyp otyr.
Jańa mazmundaǵy bilim júıesin mektep ómirine engizýde muǵalim pedagogıkalyq, psıhologıalyq, fılosofıalyq, fızıologıalyq jáne t.b. ǵylym salalarynyń tıimdi zertteý nátıjeleri men álemdik ozyq tájirıbelerdiń aldyńǵy qatarly ıdeıalaryn basshylyqqa alady. Jańa kezeńdegi muǵalimniń shyǵarmashylyq is - áreketiniń mazmuny zertteýshilik qyzmetten, jańa izdenisterden, oqýshymen, ata – anamen tyǵyz yntymaqtastyqtan turady.
Jeke tulǵa qabiletterine baǵyttalǵan oqytý prosesi ár pedagogtiń ózine, óz isine jáne ózgege degen jaýapkershiligi artyp, oqýshymen qarym – qatynasyn berik senimge negizdegende ǵana ıgi nátıjesin baıqatýy múmkin.
A.K.Markovtyń pikiri boıynsha muǵalimniń kásiptik zertteýshilik pozısıasy óz kásibin shyǵarmashylyq deńgeıde jetik meńgergen kezde ǵana aıqyndala túsedi.
12 jyldyq bilim berý júıesine kóshý tusynda muǵalimniń kásiptik jetilýi men damýy turǵysynda kóp máseleler qalyptastyrylýy qalypty jaǵdaı. Óıtkeni, Y.Altynsarınniń «Muǵalim – mekteptiń júregi», - dep aıtqanyndaı, barlyq kúsh muǵalimge túsedi. Oıy júırik, aqyly jetik, básekege qabiletti, ózgeristerge beıim jeke tulǵany tek qana jańa turpatty pedagog qalyptastyra alady. Ahmet Baıtursynov «Jaqsy muǵalim mektepke jan kirgizedi» degen ǵoı.
Qazirgi tańdaǵy bolashaq muǵalim tulǵasyn qalyptastyrýǵa jańasha kózqaraspen qaraýǵa tıispiz. Burynǵy joǵarydan beriletin buıryq arqyly is istep, onyń nátıjesi jaıynda esep berý máselesi múldem joıyldy. Olaı bolsa, bilim berýdi izgiliktendire otyryp, bolashaq mamannyń óz is - áreketine ózi jaýap berip, oǵan uqyptylyqpen qarap, óz oıyn, bilimi men biligin jaltaqtamaı júzege asyrýyna múmkindik týyp otyr. Sondyqtan da, pedagogıkalyq praktıka kezinde neǵurlym shyǵarmashylyqpen jumys isteýge múmkindik berilse, soǵurlym bolashaq mamannyń tulǵa retinde jetilýine jaǵdaı jasalady. Bilim berýdi ıgiliktendirý muǵalim men oqýshylardyń qarym – qatynasyna ózgeris engizip, bolashaq mamannyń adamgershiligi mol, ıkemdi de ınabatty, kishipeıil, ádepti tulǵa retinde qalyptasýyna múmkindik týdyryp otyr. Bolashaq maman óziniń pedagogıkalyq is - áreketinde bostandyq sheńberiniń keńdigin sezinýge jaǵdaı mol.
Qyzylorda oblysy, Qazaly aýdany,
Áıteke bı kenti, №170 mekteptiń bastaýysh synyp muǵalimi
Ábsultan Uldaı Shyntemirqyzy
Jas urpaqqa sapaly bilim men ulǵatty tárbıe berý, ómirine joldama alýyna barlyq jaǵdaı jasaý úshin bilim berý isin áleýmettendirýdiń mańyzy zor. Qazirgi ýaqytta mektep reformasyna kóptegen bir jaqty ózgerister engizilip, mektep isiniń ishki – syrtqy júıesi túgelimen ózgerip kele jatqany belgili.
Qazaqstan Respýblıkasynda 2015 jylǵa deıingi bilim berýdi damytý tujyrymdamasyna sáıkes 12 jyldyq bilim berý júıesine kóshý jaǵdaıynda jas urpaqqa bilim berý isinde onyń jeke daralyq erekshelikterine meılinshe mán bere otyryp, oqýshylardyń mektepte alǵan bilimderi olardyń búkil ómirlik azyǵy bolatyndaı etip bilim berý, ony ómirge daıyndaý, mamandyq tańdaýǵa baǵyttaý máselesi búgingi jańa qoǵamnyń bilim salasyndaǵy kezek kúttirmeıtin aýqymdy máseleler qatarynda tur.
12 jyldyq bilim berýge kóshý:
1. Qazaqstandyq bilim júıesin reformalaýdy;
2. Shyǵarmashylyqpen damyǵan jeke tulǵany qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan jańa ulttyq úlgini jasaýdy;
3. Jalpyǵa arnalǵan bilimmen «bilim árkimge ómir boıy» úlgisine sanaly túrde kóshýdi;
4. Álemdik bilim keńistigine jedel enýdi qamtamasyz etedi.
Búgingi kún talabynyń mektep reformasyna 12 jyldyq bilim berýge kóshý máseleleriniń ereksheligi sol – 12 jyldyq bilim berý ortalyǵy ǵalymdarynyń zertteýleri boıynsha jańa qoǵamdyq formasıadaǵy mektep pen muǵalimder aldynda turǵan negizgi máseleler. «Balany oqýǵa qalaı úıretemiz?», «Oılaýǵa qalaı úıretý kerek?» degen suraqtarǵa jaýap tabatyndaı bilim nárin berýge baǵyttalyp otyr.
Jańa mazmundaǵy bilim júıesin mektep ómirine engizýde muǵalim pedagogıkalyq, psıhologıalyq, fılosofıalyq, fızıologıalyq jáne t.b. ǵylym salalarynyń tıimdi zertteý nátıjeleri men álemdik ozyq tájirıbelerdiń aldyńǵy qatarly ıdeıalaryn basshylyqqa alady. Jańa kezeńdegi muǵalimniń shyǵarmashylyq is - áreketiniń mazmuny zertteýshilik qyzmetten, jańa izdenisterden, oqýshymen, ata – anamen tyǵyz yntymaqtastyqtan turady.
Jeke tulǵa qabiletterine baǵyttalǵan oqytý prosesi ár pedagogtiń ózine, óz isine jáne ózgege degen jaýapkershiligi artyp, oqýshymen qarym – qatynasyn berik senimge negizdegende ǵana ıgi nátıjesin baıqatýy múmkin.
A.K.Markovtyń pikiri boıynsha muǵalimniń kásiptik zertteýshilik pozısıasy óz kásibin shyǵarmashylyq deńgeıde jetik meńgergen kezde ǵana aıqyndala túsedi.
12 jyldyq bilim berý júıesine kóshý tusynda muǵalimniń kásiptik jetilýi men damýy turǵysynda kóp máseleler qalyptastyrylýy qalypty jaǵdaı. Óıtkeni, Y.Altynsarınniń «Muǵalim – mekteptiń júregi», - dep aıtqanyndaı, barlyq kúsh muǵalimge túsedi. Oıy júırik, aqyly jetik, básekege qabiletti, ózgeristerge beıim jeke tulǵany tek qana jańa turpatty pedagog qalyptastyra alady. Ahmet Baıtursynov «Jaqsy muǵalim mektepke jan kirgizedi» degen ǵoı.
Qazirgi tańdaǵy bolashaq muǵalim tulǵasyn qalyptastyrýǵa jańasha kózqaraspen qaraýǵa tıispiz. Burynǵy joǵarydan beriletin buıryq arqyly is istep, onyń nátıjesi jaıynda esep berý máselesi múldem joıyldy. Olaı bolsa, bilim berýdi izgiliktendire otyryp, bolashaq mamannyń óz is - áreketine ózi jaýap berip, oǵan uqyptylyqpen qarap, óz oıyn, bilimi men biligin jaltaqtamaı júzege asyrýyna múmkindik týyp otyr. Sondyqtan da, pedagogıkalyq praktıka kezinde neǵurlym shyǵarmashylyqpen jumys isteýge múmkindik berilse, soǵurlym bolashaq mamannyń tulǵa retinde jetilýine jaǵdaı jasalady. Bilim berýdi ıgiliktendirý muǵalim men oqýshylardyń qarym – qatynasyna ózgeris engizip, bolashaq mamannyń adamgershiligi mol, ıkemdi de ınabatty, kishipeıil, ádepti tulǵa retinde qalyptasýyna múmkindik týdyryp otyr. Bolashaq maman óziniń pedagogıkalyq is - áreketinde bostandyq sheńberiniń keńdigin sezinýge jaǵdaı mol.
Qyzylorda oblysy, Qazaly aýdany,
Áıteke bı kenti, №170 mekteptiń bastaýysh synyp muǵalimi
Ábsultan Uldaı Shyntemirqyzy
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
1. Imandy bolý. Qudiretti ómir zańdylyqtaryn janjúrekpen syılap, sol tálimnamanyń qaǵıdalaryn buljytpaı oryndaýdyń kórkem kórinisi. Tek jaqsylyq jasaý, jaqsylyq oılaý, adam balasyn, aınalany, tabıǵ...
