Janýarlar qalaı ósip-ónedi?
Sabaqtyń taqyryby: Janýarlar qalaı ósip-ónedi?
Sabaqtyń maqsaty: janýarlardyń kóktemgi tirshiligimen tanystyrý; tabıǵatpen baılanys ornata bilý daǵdylaryn damytý; tabıǵatqa qamqorlyqpen qaraýǵa tárbıeleý. Túri: jańa sabaqty meńgertý.
Ádisi: Túsindirý, suraq-jaýap, toptyq jumys. Kórnekiligi: jabaıy janýarlar beınelengen sýretter. Interaktıvti taqta. Test tapsyrmalary.
Sabaqtyń barysy: I. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, zeıinderin jańa ótiletin sabaqqa aýdarý
II. Psıhologıalyq daıyndyq.
Árbir adam-týysym, dosym, juraǵat,
Árbir sabaq-úırený, uǵý, ulaǵat.
Árbir isim-tirshilik, tirek, adamdyq,
Árbir sózim-shyndyq, birlik, adaldyq.- Balalar, bizdiń búgingi dúnıetaný sabaǵymyz qalaı ótsin dep oılaısyńdar?
- Kóńildi ótsin, Sáttilik tileımiz!
- Balalar, sender jyl basyna talasqan haıýanattar ertegisin bilesińder. janýarlar jyl basyna talasyp jyl basy tyshqan bolyp, al qalǵan janýarlar ózderine tıesili oryndaryn alǵan bolatyn. Qazir sol jyl qaıyrý kestesin eske túsirip, qaı janýar qalaı ornalasqanyn qarap kóreıik.
Tyshqan jyly, sıyr, barys, qoıan, ulý, jylqy, jylan, qoı, meshin, taýyq, ıt, dońyz.
- Qandaı jyldy shyǵaryp salyp, qaı jyldy qarsy aldyq? Barys jylyn shyǵaryp salyp, qoıan jylyn qarsy aldyq.
- Myna, sýret neniń boıtumary dep oılaısyńdar? Azıadanyń. Bul qandaı janýardyń kúshigi dep oılaısyńdar? Barystyń kúshigi. Barystyń kúshigi Azıadaǵa qalaı keldi eken, sony kórinis arqyly tamashalap kóreıik. Ortaǵa Barys kúshigi men Qoıan shyǵady.
- Qoıan: Áı, sen kimsiń?
- Barys kúshigi: Men – barystyń kúshigi-alanmyn.
- Meniń atym-Irbı.
Men-2011 jylǵy Azıadanyń boıtumarymyn.
- Al, sen óziń kimsiń?
- Men bıylǵy jyldyń ıesi qorqaq qoıanmyn. Men qorqaq bolsam da óte epti, júırikpin.
Qoıan:- Irbı sen taýda ómir súrmeısiń be, jerde ne istep júrsiń?
Irbı: Men bıik taýdyń basynda ómir súrip, qarda asyr salyp oınaǵandy. Jartastan-jartasqa sekirgendi qatty unatamyn. Biraq ókinishke oraı, bıik taýdyń basynda úrkek arqarlar men tákappar qyrandardan basqa oınaıtyn eshkim joq. Sondyqtan jerden dostar izdep kelgenmin.
Qoıan: Sonymen dos taptyń ba?
Irbı:- Iá, men kóptegen dostar taptym. Ózim ómir súrip jatqan eldiń eki qalasynda – Astana men Almatyda Azıa oıyndary ótetinin estip Astanaǵa keldim. Bul oıynǵa ártúrli elderden qar barysy sıaqty batyl, myqty ári tózimdiler kelgen eken men sol sportshylarmen dos bolyp, jeńiske jetýlerine tileýles bolýdamyn.
- Balalar, bizdiń elimizde Qysqy Azıa oıyndary ótip jatyr. Qysqy Azıa oıyndary jetinshi ret ótkizilip otyr. Jarystar 11qysqy sport túrinen ótip jatyr. 69 medal jıyntyǵy sarapqa salynady. Azıanyń 26 elinen sportshylar qatysady.
Sabaq janýarlar áleminiń alýan túrliligi týraly áńgimeden bastalady. Balalar, biz qandaı taraýdy ótip jatyrmyz
- Janýarlar álemi.
- Endeshe janýarlar qandaı toptarǵa bólinedi eken? 1. Janýarlar toptaryn ataıyq.
Janýarlar
Qustar
sútqorektiler
qosmekendiler
balyqtar
býnaqdeneliler
baýyrymen jorǵalaýshylar
2. Sútqorektiler neshe topqa bólinedi? Eki topqa. Ańdar men maldar nemese úı janýarlarymen jabaıy janýarlar.
3. Qustar neshe topqa bólinedi? Úı qustary jáne jabaıy qustar.
III. Úı tapsyrmasyn eske túsirý.- Balalar biz ótken sabaqta mátindi topqa bóliný arqyly jumys istegenbiz, qazir sol toptar boıynsha tapsyrmalar oryndaıyq.
1-top: Kóktemde qustar tirshiliginde qandaı ózgerister bolady?
2-top: Qyzǵylt qoqıqazdar týraly
3-top: Kókek týraly
Jalpylama suraq. 1. Qustar qalaı ósip ónedi?
2. Qustar uıasyna nege jolamaý kerek?
3. Qustarǵa qandaı kómek kórsete alasyńdar?
Ózekti jaǵdaıat.- jer betinde qustar joıylyp ketse, ne bolar edi? Oqýshy jaýaptary tyńdalady.
IV. Qyzyǵýshylyqty oıatý: Jumbaqtar sheshý. Jumbaqtardyń sheshýin qaı top durys sheshse sol top sol janýardyń atymen atalady.
1. Qoryqqanda jelaıaq,
Otyrǵanda tomardaı-aq.(Qoıan)
2. Japyraq joq butasynda,
Qos emen ósip tur bir basynda.(Buǵy)
3. Jaz boıy orman kezedi,
Jemis-jıdek qoregi.
Apan onyń ini,
Qysqy ermegi uıqy.(Aıý)
Sonymen, ár top óz attaryn tańdady.
1-top: Aıýlar,
2-top: Buǵylar,
3-top: Qoıandar.
Bul janýarlar qandaı janýarlar? Jabaıy janýarlar.
- Búgingi sabaqtyń taqyryby qandaı?
- Jabaıy janýarlardyń ósip-ónýi.
- Qandaı jyldy shyǵaryp salyp, qaı jyldy qarsy aldyq? Barys jylyn shyǵaryp salyp, qoıan jylyn qarsy aldyq. Olaı bolsa jyl ıesi qoıandy ortaǵa shaqyraıyq. Qoıan óte jyldam, sergek ań bolǵandyqtan qazir bizge sergitý sátin jasatady.
V. Sergitý sáti:
Ki-ki bulǵańdaıdy túlki,
Ian-án sekiredi qoıan,
Iý-Ú qorbańdaıdy aıý.
Yr-yr yryldaıdy qasqyr.
Jańa materıalmen jumys. Oqýlyqtaǵy mátindi oqý.
1. Oıyn: «Janýarlardyń jınalysy». Sharty: oqýshylar birin-biri kóretindeı dóńgelene otyrady. Árbir oqýshy ózin bir janýardyń ornyna qoıyp, sonyń atynan sóıleıdi. Mys:- Biz, baqalar, kóktemde uıqydan oıanyp, ýyldyryq shashamyz.
Toppen jumys. Ár top óz ataýlary boıynsha janýarlar týraly áńgimeleıdi.
Aıýlar toby: aıýlar jaıly.
Buǵylar toby: buǵylar jaıly.
Qoıandar: qoıandar týraly.
Qosymsha málimetter boıynsha mátinniń mazmunyn ashý.
Janýarlardyń tabıǵatqa tıgizetin paıdasy týraly pikirtalas ótkizý.
- Qasqyrdy orman sanıtary dep ataıdy. Óıtkeni ol ormandaǵy ólekselerdi jeıdi.
- Janýarlar ósimdikterdiń ósip-ónýine kómektesedi.
- Zıandy qurttardyń kózin qurtady.
2. Janýarlardyń balalarynyń ataýlarymen tanystyrý.
Aqqýdyń balasyn-kógildir.
Eliktiń balasyn-eńilik.
Jolbarystyń balasyn-shónjik.
Aıýdyń balasy-qonjyq.
Buǵynyń balasyn – buǵyshaq.
Túlkiniń balasyn-túlkishek, myrshaı.
Qoıannyń balasy-kójek.
Barystyń balasy-alan.
Kıiktiń balasy-quralaı.
3. Baqylaý kúndeligimen jumys. Syzyq arqyly árbir janýardyń balasyn taýyp kórsetedi.
4. Janýarlar men tabıǵat arasyndaǵy baılanysty qoıý.
Ósimdik dala, orman tyshqandary jylandar
Ósimdik Jándikter aıý
Ósimdik jándikter kirpiler
Ósimdik bulan qasqyrlar
Sabaqty qorytyndylaý. Mátin sońyndaǵy suraqtarǵa jaýap berý.
1. Ańdar qalaı ósip-ónedi?
2. Qosmekendiler men jorǵalaýshylar qalaı ósip-ónedi?
3. Jyrtqyshtar men basqa janýarlardyń kóbeıýinde qandaı aıyrmashylyq bar?
Oıyn «Meniń súıiktim». Taqtaǵa bir jaǵyna janýarlar attary, ekinshi jaǵyna tólderi jazylady. Olardy syzbamen qosý.
Oqýshylardy baǵalaý. Toptardyń jınaǵan upaı sandary boıynsha baǵalap madaqtaý.
Sabaqtyń maqsaty: janýarlardyń kóktemgi tirshiligimen tanystyrý; tabıǵatpen baılanys ornata bilý daǵdylaryn damytý; tabıǵatqa qamqorlyqpen qaraýǵa tárbıeleý. Túri: jańa sabaqty meńgertý.
Ádisi: Túsindirý, suraq-jaýap, toptyq jumys. Kórnekiligi: jabaıy janýarlar beınelengen sýretter. Interaktıvti taqta. Test tapsyrmalary.
Sabaqtyń barysy: I. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, zeıinderin jańa ótiletin sabaqqa aýdarý
II. Psıhologıalyq daıyndyq.
Árbir adam-týysym, dosym, juraǵat,
Árbir sabaq-úırený, uǵý, ulaǵat.
Árbir isim-tirshilik, tirek, adamdyq,
Árbir sózim-shyndyq, birlik, adaldyq.- Balalar, bizdiń búgingi dúnıetaný sabaǵymyz qalaı ótsin dep oılaısyńdar?
- Kóńildi ótsin, Sáttilik tileımiz!
- Balalar, sender jyl basyna talasqan haıýanattar ertegisin bilesińder. janýarlar jyl basyna talasyp jyl basy tyshqan bolyp, al qalǵan janýarlar ózderine tıesili oryndaryn alǵan bolatyn. Qazir sol jyl qaıyrý kestesin eske túsirip, qaı janýar qalaı ornalasqanyn qarap kóreıik.
Tyshqan jyly, sıyr, barys, qoıan, ulý, jylqy, jylan, qoı, meshin, taýyq, ıt, dońyz.
- Qandaı jyldy shyǵaryp salyp, qaı jyldy qarsy aldyq? Barys jylyn shyǵaryp salyp, qoıan jylyn qarsy aldyq.
- Myna, sýret neniń boıtumary dep oılaısyńdar? Azıadanyń. Bul qandaı janýardyń kúshigi dep oılaısyńdar? Barystyń kúshigi. Barystyń kúshigi Azıadaǵa qalaı keldi eken, sony kórinis arqyly tamashalap kóreıik. Ortaǵa Barys kúshigi men Qoıan shyǵady.
- Qoıan: Áı, sen kimsiń?
- Barys kúshigi: Men – barystyń kúshigi-alanmyn.
- Meniń atym-Irbı.
Men-2011 jylǵy Azıadanyń boıtumarymyn.
- Al, sen óziń kimsiń?
- Men bıylǵy jyldyń ıesi qorqaq qoıanmyn. Men qorqaq bolsam da óte epti, júırikpin.
Qoıan:- Irbı sen taýda ómir súrmeısiń be, jerde ne istep júrsiń?
Irbı: Men bıik taýdyń basynda ómir súrip, qarda asyr salyp oınaǵandy. Jartastan-jartasqa sekirgendi qatty unatamyn. Biraq ókinishke oraı, bıik taýdyń basynda úrkek arqarlar men tákappar qyrandardan basqa oınaıtyn eshkim joq. Sondyqtan jerden dostar izdep kelgenmin.
Qoıan: Sonymen dos taptyń ba?
Irbı:- Iá, men kóptegen dostar taptym. Ózim ómir súrip jatqan eldiń eki qalasynda – Astana men Almatyda Azıa oıyndary ótetinin estip Astanaǵa keldim. Bul oıynǵa ártúrli elderden qar barysy sıaqty batyl, myqty ári tózimdiler kelgen eken men sol sportshylarmen dos bolyp, jeńiske jetýlerine tileýles bolýdamyn.
- Balalar, bizdiń elimizde Qysqy Azıa oıyndary ótip jatyr. Qysqy Azıa oıyndary jetinshi ret ótkizilip otyr. Jarystar 11qysqy sport túrinen ótip jatyr. 69 medal jıyntyǵy sarapqa salynady. Azıanyń 26 elinen sportshylar qatysady.
Sabaq janýarlar áleminiń alýan túrliligi týraly áńgimeden bastalady. Balalar, biz qandaı taraýdy ótip jatyrmyz
- Janýarlar álemi.
- Endeshe janýarlar qandaı toptarǵa bólinedi eken? 1. Janýarlar toptaryn ataıyq.
Janýarlar
Qustar
sútqorektiler
qosmekendiler
balyqtar
býnaqdeneliler
baýyrymen jorǵalaýshylar
2. Sútqorektiler neshe topqa bólinedi? Eki topqa. Ańdar men maldar nemese úı janýarlarymen jabaıy janýarlar.
3. Qustar neshe topqa bólinedi? Úı qustary jáne jabaıy qustar.
III. Úı tapsyrmasyn eske túsirý.- Balalar biz ótken sabaqta mátindi topqa bóliný arqyly jumys istegenbiz, qazir sol toptar boıynsha tapsyrmalar oryndaıyq.
1-top: Kóktemde qustar tirshiliginde qandaı ózgerister bolady?
2-top: Qyzǵylt qoqıqazdar týraly
3-top: Kókek týraly
Jalpylama suraq. 1. Qustar qalaı ósip ónedi?
2. Qustar uıasyna nege jolamaý kerek?
3. Qustarǵa qandaı kómek kórsete alasyńdar?
Ózekti jaǵdaıat.- jer betinde qustar joıylyp ketse, ne bolar edi? Oqýshy jaýaptary tyńdalady.
IV. Qyzyǵýshylyqty oıatý: Jumbaqtar sheshý. Jumbaqtardyń sheshýin qaı top durys sheshse sol top sol janýardyń atymen atalady.
1. Qoryqqanda jelaıaq,
Otyrǵanda tomardaı-aq.(Qoıan)
2. Japyraq joq butasynda,
Qos emen ósip tur bir basynda.(Buǵy)
3. Jaz boıy orman kezedi,
Jemis-jıdek qoregi.
Apan onyń ini,
Qysqy ermegi uıqy.(Aıý)
Sonymen, ár top óz attaryn tańdady.
1-top: Aıýlar,
2-top: Buǵylar,
3-top: Qoıandar.
Bul janýarlar qandaı janýarlar? Jabaıy janýarlar.
- Búgingi sabaqtyń taqyryby qandaı?
- Jabaıy janýarlardyń ósip-ónýi.
- Qandaı jyldy shyǵaryp salyp, qaı jyldy qarsy aldyq? Barys jylyn shyǵaryp salyp, qoıan jylyn qarsy aldyq. Olaı bolsa jyl ıesi qoıandy ortaǵa shaqyraıyq. Qoıan óte jyldam, sergek ań bolǵandyqtan qazir bizge sergitý sátin jasatady.
V. Sergitý sáti:
Ki-ki bulǵańdaıdy túlki,
Ian-án sekiredi qoıan,
Iý-Ú qorbańdaıdy aıý.
Yr-yr yryldaıdy qasqyr.
Jańa materıalmen jumys. Oqýlyqtaǵy mátindi oqý.
1. Oıyn: «Janýarlardyń jınalysy». Sharty: oqýshylar birin-biri kóretindeı dóńgelene otyrady. Árbir oqýshy ózin bir janýardyń ornyna qoıyp, sonyń atynan sóıleıdi. Mys:- Biz, baqalar, kóktemde uıqydan oıanyp, ýyldyryq shashamyz.
Toppen jumys. Ár top óz ataýlary boıynsha janýarlar týraly áńgimeleıdi.
Aıýlar toby: aıýlar jaıly.
Buǵylar toby: buǵylar jaıly.
Qoıandar: qoıandar týraly.
Qosymsha málimetter boıynsha mátinniń mazmunyn ashý.
Janýarlardyń tabıǵatqa tıgizetin paıdasy týraly pikirtalas ótkizý.
- Qasqyrdy orman sanıtary dep ataıdy. Óıtkeni ol ormandaǵy ólekselerdi jeıdi.
- Janýarlar ósimdikterdiń ósip-ónýine kómektesedi.
- Zıandy qurttardyń kózin qurtady.
2. Janýarlardyń balalarynyń ataýlarymen tanystyrý.
Aqqýdyń balasyn-kógildir.
Eliktiń balasyn-eńilik.
Jolbarystyń balasyn-shónjik.
Aıýdyń balasy-qonjyq.
Buǵynyń balasyn – buǵyshaq.
Túlkiniń balasyn-túlkishek, myrshaı.
Qoıannyń balasy-kójek.
Barystyń balasy-alan.
Kıiktiń balasy-quralaı.
3. Baqylaý kúndeligimen jumys. Syzyq arqyly árbir janýardyń balasyn taýyp kórsetedi.
4. Janýarlar men tabıǵat arasyndaǵy baılanysty qoıý.
Ósimdik dala, orman tyshqandary jylandar
Ósimdik Jándikter aıý
Ósimdik jándikter kirpiler
Ósimdik bulan qasqyrlar
Sabaqty qorytyndylaý. Mátin sońyndaǵy suraqtarǵa jaýap berý.
1. Ańdar qalaı ósip-ónedi?
2. Qosmekendiler men jorǵalaýshylar qalaı ósip-ónedi?
3. Jyrtqyshtar men basqa janýarlardyń kóbeıýinde qandaı aıyrmashylyq bar?
Oıyn «Meniń súıiktim». Taqtaǵa bir jaǵyna janýarlar attary, ekinshi jaǵyna tólderi jazylady. Olardy syzbamen qosý.
Oqýshylardy baǵalaý. Toptardyń jınaǵan upaı sandary boıynsha baǵalap madaqtaý.
You Might Also Like
