InfoHub Logo

Dúnıetaný. 4 - synyp.
Sabaq taqyryby: Jer - ǵarysh denesi. Ǵarysh degenimiz ne?
Sabaq maqsaty:
Bilimdiligi: Ǵarysh, Kún júıesi, Galaktıka, Jer shary týraly túsinik berý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń oılaý qabiletterin damytý.
Tárbıeliligi: Kóp izdenýge, bilýge, oqýǵa baýlý.
Sabaq túri: Jańa bilimdi meńgertý.
Sabaq ádisi: Satylaı keshendi taldaý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta.

Júrisi:
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý. Ótkendi pysyqtaý.
«Elimizdegi eginshilik pen mal sharýashylyǵy»
İİ. Maǵynany taný.
1. Ǵarysh, aspan, Jer, juldyz degende ne elesteıdi? (oqýshylar pikirin tyńdaý).
2. Muǵaliminiń kirispe áńgimesi. (Berilgen sýretter boıynsha aspan deneleri, juldyz t. b. týraly baıandaý.)
3. Oqýlyqpen jumys.
- Mátindi oqyp - tanysý.
4. «Ǵarysh degenimiz ne?» mátinine satylaı keshendi taldaý júrgizý arqyly
túsindirý jumystary júrgiziledi.
Ǵarysh degenimiz ne?
1. Anyqtama.
2. Taný.
3. Ereksheligi.
4. Salystyrý.
5. Ekologıasy.
6. Qorytyndy.
7. Nátıje.
1. Anyqtama.
Jerdi qorshaǵan búkil dúnıe – Álem nemese Ǵarysh dep atalady.
2. Taný.
Ǵaryshtyń quramyna: juldyzdyq júıeler: galaktıkalar, álemdik shań - tozańdar, álemniń ár túkpirinen taralǵan sáýleler kiredi.
3. Ereksheligi.
Ǵaryshtaǵy qashyqtyq ólshemi úshin kóp jaǵdaıda jaryqtyń taralý jyldamdyǵy birlik retinde alynady. Jaryq sekýndyna 300000 km jyldamdyqpen taralady.
4. Salystyrý.
Kún – qatardaǵy juldyzdardyń biri.
Jer – shar tárizdi dene.
5. Ekologıasy.
Kún - jan - jaǵyna jaryq sáýle jáne orasan zor mólsherde jylý taratady.
Bul bolmasa jer betin qara túnek basar edi.
6. Qorytyndy.
Ǵaryshqa jol 1957 jyly 4 qazanda ashyldy. Keńes Odaǵynda Jerdiń jasandy serigi ushyryldy. 1961 jyly 12 sáýirde Iý. A. Gagarın ǵarysh kemesimen jer sharyn aınala ushty.
7. Nátıje.
Jerdiń jasandy serikteri halyq sharýashylyǵyna úlken qyzmet kórsetedi. Telehabarlar beriledi, radıo, telefon baılanystary júrgiziledi. Aýa - raıy aldyn - ala boljanady.

İİİ. Mátin sońyndaǵy suraqtarǵa jaýap berý.
İÝ. Shyǵarmashylyq jumys.
1) Dáptermen jumys.
- «Basqa planetaǵa hat jazý»
- «Jer - Ana» esse jazý.
- «Nurly álem» taqyrybyna sýret salý.
2) Oqýshylardyń ǵaryshqa ushý, ǵaryshkerler jaıla jazǵan jumystaryna
\referat\ sholý júrgizý.

Ý. Oı tolǵaý. Ne týraly aıttyq?
- Jerdiń Álemdegi ornyn bylaı órnekteýge bolady:
Jer shary - Kún júıesi - Galaktıka - Galaktıkalar toby - Ǵarysh, Álem.

- «Ne artyq?» oıyny.
Ǵarysh, Juldyz, Kún, Jer, Aı, Iýpıter, Adam

- «Kim kóp biledi?»
«Jer» sózine baılanysty birneshe syn esim qatystyryp aıtý.
Ýİ. Úıge: Mátindi oqyp - tanysý
Ýİİ. Oqýshylardy baǵalaý.