Jyl basyna talasqan haıýanattar
«Jyl basyna talasqan haıýanattar»
Bilim salasy: Qatynas
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi: Sóıleýdi damytý.
Taqyryby: Jyl basyna talasqan haıýanattar
Maqsaty: Balalarǵa on eki jyl ataýlary týraly túsindirý. Balalardy dostyqqa, bir - birin syılaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Sýretter, plakattar, úntaspa.
Ádis - tásilderi: túsindirý, suraq - jaýap, oıyn túrleri.
Motıvasıalyq qozǵaýshy kezeń.
Tárbıeshiniń is - áreketi:
Shattyq sheńberi.
Balalar men birge qaıtalaıdy.
- Búgin bizdiń oqý is - áreketimizge kóptegen qonaqtar keldi. Barlyǵymyz amandasaıyq.
Balalardyń is - áreketi:
Araılap atqan tańǵa sálem! Jylýyn shashqan kúnge sálem! Jaınap ósken bizge sálem! Bilim berip tárbıelegen, Apaılarym sizderge sálem!
- Sálemetsizder me, apaılar!
İzdený uıymdastyrýshylyq kezeńi.
Ótken oqý is – áreketine oı qozǵaý.
- Biz qaı memlekette turamyz? - Qazaqstan. - Qazaqstannyń elordasy qaı qala? - Astana. Bas qalamyzdaǵy qandaı kórikti jerlerdi bilesińder? - Báıterek, Nurastana meshiti, t. b. - Astana sózi neshe býynnan turady?
- 3 býynnan. As - ta - na.
Tárbıeshi is - áreketi. Balalarǵa ertegi eline saıahat jasaıtyndaryn aıtady. Dıdaktıkalyq oıyn: «Oılan tap» «Qyzyl telpek», «Baýyrsaq», «Kúlshe qyz», «Altyn balyq», «Alma»
Dıdaktıkalyq oıyn: «Mozaıka». Maqsaty: Balalardy jyldamdyqqa úıretý. Úı janýarlar týraly bilimderin keńeıtý. Balalar qurastyrmadan qurastyrylǵan janýarlar týraly áńgimelep beredi. Túıe sútin shubat dep ataımyz. Jylqy - sútin qymyz deıdi.
- Bular qandaı janýarlar? - Úı janýarlary.
Búgingi oqý is - áreketimizdiń taqyryby:
«Jyl basyna talasqan haıýanattar»
Tárbıeshi ertegini bastaıdy.
Eń erte zamanda haıýandar jyldyń basy bolýǵa talasypty.
Sonda jylqy aıtypty:
— Men alysty jaqyn qylamyn. Kúshimdi kóredi, sútimdi ishedi, qylyma sheıin arqan, jip esedi. Adamǵa menen paıdaly mal joq, jyl aǵasy men bolamyn, – deıdi.
Túıe aıtady: — Sen adamnyń jumysyn qylsań, suly, shóp asaıtyn tamaǵyń úshin qul boldyń, mine, men sen kótere almaıtyn aýyrdy kóterip, neshe aıshylyq alys jerlerge baramyn. Ash boldym dep, arpa, suly suramaımyn. Kóde bolsa, kóde, jýsan bolsa, jýsan, ne kez kelse, sony qorek etip, tabylsa, sý iship, tabylmasa, shólde de jolǵa júre beremin. Jyl basy bolý maǵan laıyq.
Sıyr aıtady:
— Adam egin ekse, menimen egedi, sútimdi ishedi, qurt - maı isteıdi, jyl basy bolý maǵan laıyq.
Qoı aıtady:
— Men bolmasam, qazaq úıin nemen jabar edi. Júnimdi alyp, kıiz basady, jabaǵymnan kıim tigedi, arqan, jip esedi. Sútimnen qurt - maı alady, sharýaǵa menen paıdalaryń joq.
It aıtady:
— Men bolmasam, senderdiń kóbińdi ne urlap, ne qasqyr jep taýysar edi. Men senderdiń barshalaryńnyń baqtashysymyn, dushpan kórinse, úrip, abalap, ıeme habar beremin.
Taýyq aıtady:
— Men bolmasam, kisi erte jumysyna barmaı, uıyqtap qalar edi. Men erte turyp, tań atty dep shaqyryp, habar aıtamyn. Kesh bolsa, jatar mezgil boldy dep, taǵy shaqyramyn.
Tyshqan ne aıtaryn bilmeı turady da bir túrli qýlyq oılap, jıylǵan kópke aıtady:
— Bul talastan esh nárse ónbes, jyldy qarap turalyq ta kim buryn kórse, sol jyl basy bolsyn.
Ózgeleri qarap turǵanda, túıe óziniń boıyna senip: «Menen buryn kim kóredi?», – dep, tyshqannyń sózin qostaıdy. Bóri qarasyp turady. Birazdan soń tyshqan jorǵalap, túıeniń órkeshine shyǵyp otyrady. Kóp haıýan talasyp: «Biz kóremiz, biz kóremiz»,– dep turǵanda, eń bıikte otyrǵan tyshqandy kórip, esh nárse demepti.
Tyshqan Jyl keldi, jyl keldi!
Kúnniń shyqqanyn men kórdim
Men jyl basy bolamyn!
Osylaısha kúndi bárinen buryn Tyshqan kórip, jyl basy bolǵan eken.
Tyshqan degen batyryń
Tańdy kózben atyrdy
Tóbesinen túıeniń
Jyldy kórip qatyrdy
Barlyǵyń da qarańdar,
Endi úıge tarańdar,
Jyldy kórgen tyshqandy
Jyl basy dep sanańdar!
Tyshqannan keıin sıyr, barys, qoıan, ulý, jylan, jylqy, qoı, meshin, taýyq, ıt, dońyz kórgen eken. Al túıe bolsa aýzy ashylyp tańyrqap eshteńe túsinbeı qala beredi. Sóıtip jyl ataýlarynan qur qalypty.
Jan - janýarlar dostyq pen syılastyqty, aqyldylyqty, tapqyrlyqty moıyndap ánge qosyp, bı bılep, jańa jyldy toılaǵan eken.
“Túıe boıyna senip, jyldan qur qaldy”- degen sóz osydan qalǵan eken. Osydan bastap jyl attary 12 atpen atalypty. 12 jyl 1 múshel
Úı janýarlaryna baılanysty maqal - mátelder aıtý.
Sergitý kezeńi.
Aqqý bolyp ushamyz, Kólge kelip qonamyz. Kóldiń betin qushamyz, Qaıta samǵap ushamyz.
Oıyn: Tólin tap.
Hormen: Tyshqan, Sıyr, Barys, Qoıan,
Ulý, Jylan, Jylqy, Qoı
Meshin, Taýyq, It, Dońyzdy
Sanap, jattap, bilip qoı! (jattatý )
Reflekstik túzetý kezeńi.
- Búgingi oqý is - áreketinde qandaı ertegimen tanystyq?
- Sony men balalar ertegi senderge unady ma?
- Búgingi oqý is - áreketimizde ne óttik?
- Jaraısyńdar, barlyǵyńda jaqsy qatystyńdar.
Búgin oqý is - áreketimiz aıaqtaldy, apaılarǵa saý bolyńyz aıtamyz.
Kútiletin nátıje: Bilý tıis: Jyl attaryn bilý kerek.
Úırený kerek: Ertegini keıiptendirý, keıipkerdiń júrisindegi, qımylyndaǵy, daýysyndaǵy erekshelikti beıneleý.
№4 M. Áýezov atyndaǵy jalpy orta bilim bertin mektep
Tárbıeshi: Ergebek J. Á.
Bilim salasy: Qatynas
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi: Sóıleýdi damytý.
Taqyryby: Jyl basyna talasqan haıýanattar
Maqsaty: Balalarǵa on eki jyl ataýlary týraly túsindirý. Balalardy dostyqqa, bir - birin syılaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Sýretter, plakattar, úntaspa.
Ádis - tásilderi: túsindirý, suraq - jaýap, oıyn túrleri.
Motıvasıalyq qozǵaýshy kezeń.
Tárbıeshiniń is - áreketi:
Shattyq sheńberi.
Balalar men birge qaıtalaıdy.
- Búgin bizdiń oqý is - áreketimizge kóptegen qonaqtar keldi. Barlyǵymyz amandasaıyq.
Balalardyń is - áreketi:
Araılap atqan tańǵa sálem! Jylýyn shashqan kúnge sálem! Jaınap ósken bizge sálem! Bilim berip tárbıelegen, Apaılarym sizderge sálem!
- Sálemetsizder me, apaılar!
İzdený uıymdastyrýshylyq kezeńi.
Ótken oqý is – áreketine oı qozǵaý.
- Biz qaı memlekette turamyz? - Qazaqstan. - Qazaqstannyń elordasy qaı qala? - Astana. Bas qalamyzdaǵy qandaı kórikti jerlerdi bilesińder? - Báıterek, Nurastana meshiti, t. b. - Astana sózi neshe býynnan turady?
- 3 býynnan. As - ta - na.
Tárbıeshi is - áreketi. Balalarǵa ertegi eline saıahat jasaıtyndaryn aıtady. Dıdaktıkalyq oıyn: «Oılan tap» «Qyzyl telpek», «Baýyrsaq», «Kúlshe qyz», «Altyn balyq», «Alma»
Dıdaktıkalyq oıyn: «Mozaıka». Maqsaty: Balalardy jyldamdyqqa úıretý. Úı janýarlar týraly bilimderin keńeıtý. Balalar qurastyrmadan qurastyrylǵan janýarlar týraly áńgimelep beredi. Túıe sútin shubat dep ataımyz. Jylqy - sútin qymyz deıdi.
- Bular qandaı janýarlar? - Úı janýarlary.
Búgingi oqý is - áreketimizdiń taqyryby:
«Jyl basyna talasqan haıýanattar»
Tárbıeshi ertegini bastaıdy.
Eń erte zamanda haıýandar jyldyń basy bolýǵa talasypty.
Sonda jylqy aıtypty:
— Men alysty jaqyn qylamyn. Kúshimdi kóredi, sútimdi ishedi, qylyma sheıin arqan, jip esedi. Adamǵa menen paıdaly mal joq, jyl aǵasy men bolamyn, – deıdi.
Túıe aıtady: — Sen adamnyń jumysyn qylsań, suly, shóp asaıtyn tamaǵyń úshin qul boldyń, mine, men sen kótere almaıtyn aýyrdy kóterip, neshe aıshylyq alys jerlerge baramyn. Ash boldym dep, arpa, suly suramaımyn. Kóde bolsa, kóde, jýsan bolsa, jýsan, ne kez kelse, sony qorek etip, tabylsa, sý iship, tabylmasa, shólde de jolǵa júre beremin. Jyl basy bolý maǵan laıyq.
Sıyr aıtady:
— Adam egin ekse, menimen egedi, sútimdi ishedi, qurt - maı isteıdi, jyl basy bolý maǵan laıyq.
Qoı aıtady:
— Men bolmasam, qazaq úıin nemen jabar edi. Júnimdi alyp, kıiz basady, jabaǵymnan kıim tigedi, arqan, jip esedi. Sútimnen qurt - maı alady, sharýaǵa menen paıdalaryń joq.
It aıtady:
— Men bolmasam, senderdiń kóbińdi ne urlap, ne qasqyr jep taýysar edi. Men senderdiń barshalaryńnyń baqtashysymyn, dushpan kórinse, úrip, abalap, ıeme habar beremin.
Taýyq aıtady:
— Men bolmasam, kisi erte jumysyna barmaı, uıyqtap qalar edi. Men erte turyp, tań atty dep shaqyryp, habar aıtamyn. Kesh bolsa, jatar mezgil boldy dep, taǵy shaqyramyn.
Tyshqan ne aıtaryn bilmeı turady da bir túrli qýlyq oılap, jıylǵan kópke aıtady:
— Bul talastan esh nárse ónbes, jyldy qarap turalyq ta kim buryn kórse, sol jyl basy bolsyn.
Ózgeleri qarap turǵanda, túıe óziniń boıyna senip: «Menen buryn kim kóredi?», – dep, tyshqannyń sózin qostaıdy. Bóri qarasyp turady. Birazdan soń tyshqan jorǵalap, túıeniń órkeshine shyǵyp otyrady. Kóp haıýan talasyp: «Biz kóremiz, biz kóremiz»,– dep turǵanda, eń bıikte otyrǵan tyshqandy kórip, esh nárse demepti.
Tyshqan Jyl keldi, jyl keldi!
Kúnniń shyqqanyn men kórdim
Men jyl basy bolamyn!
Osylaısha kúndi bárinen buryn Tyshqan kórip, jyl basy bolǵan eken.
Tyshqan degen batyryń
Tańdy kózben atyrdy
Tóbesinen túıeniń
Jyldy kórip qatyrdy
Barlyǵyń da qarańdar,
Endi úıge tarańdar,
Jyldy kórgen tyshqandy
Jyl basy dep sanańdar!
Tyshqannan keıin sıyr, barys, qoıan, ulý, jylan, jylqy, qoı, meshin, taýyq, ıt, dońyz kórgen eken. Al túıe bolsa aýzy ashylyp tańyrqap eshteńe túsinbeı qala beredi. Sóıtip jyl ataýlarynan qur qalypty.
Jan - janýarlar dostyq pen syılastyqty, aqyldylyqty, tapqyrlyqty moıyndap ánge qosyp, bı bılep, jańa jyldy toılaǵan eken.
“Túıe boıyna senip, jyldan qur qaldy”- degen sóz osydan qalǵan eken. Osydan bastap jyl attary 12 atpen atalypty. 12 jyl 1 múshel
Úı janýarlaryna baılanysty maqal - mátelder aıtý.
Sergitý kezeńi.
Aqqý bolyp ushamyz, Kólge kelip qonamyz. Kóldiń betin qushamyz, Qaıta samǵap ushamyz.
Oıyn: Tólin tap.
Hormen: Tyshqan, Sıyr, Barys, Qoıan,
Ulý, Jylan, Jylqy, Qoı
Meshin, Taýyq, It, Dońyzdy
Sanap, jattap, bilip qoı! (jattatý )
Reflekstik túzetý kezeńi.
- Búgingi oqý is - áreketinde qandaı ertegimen tanystyq?
- Sony men balalar ertegi senderge unady ma?
- Búgingi oqý is - áreketimizde ne óttik?
- Jaraısyńdar, barlyǵyńda jaqsy qatystyńdar.
Búgin oqý is - áreketimiz aıaqtaldy, apaılarǵa saý bolyńyz aıtamyz.
Kútiletin nátıje: Bilý tıis: Jyl attaryn bilý kerek.
Úırený kerek: Ertegini keıiptendirý, keıipkerdiń júrisindegi, qımylyndaǵy, daýysyndaǵy erekshelikti beıneleý.
№4 M. Áýezov atyndaǵy jalpy orta bilim bertin mektep
Tárbıeshi: Ergebek J. Á.
You Might Also Like
-
Maqsaty: Qysqy tabıǵat kórinisin kóre bilýge baýla. Qys aılaryndaǵy tabıǵat ózgeristerin, qubylystaryn beıneleýge úıretý.
