Jyl mezgilderi (ertegiler áleminde)
Synyptan tys shara, 5 synyp
Taqyryby: Jyl mezgilderi (ertegiler áleminde)
Synyptan tys shara
Maqsaty:
A) Oqýshy boıyndaǵy shyǵarmashylyq kóńil kúı týdyrý, shyǵarmashylyq qabiletin damytý, shyǵarmashylyq oı taldaýǵa beıimdeý;
Á) Oqýshylardy adamgershilik asyl qasıetterge jeteleı otyryp boıyna sińirý;
B) Óz oılaryn erkin aıtýǵa, oqýshynyń tez qabyldaýyna jol ashý, oılaý qabiletterin arttyrý.
Jospar:
Avtor – birinshi oqýshy
Mezgil qart – ekinshi oqýshy
«Qys» - úshinshi oqýshy
«Kúz» - tórtinshi
«Jaz» - besinshi oqýshy
I. Uıymdastyrý bólimi.
Muǵalimniń sózi: Qurmetti ustazdar! Aldaryńyzda 6 V synyp oqýshylary ertegiden úzindi kórsetedi.
Avtor: Erte - erte zamanda Mezgil atty batyr ómir súripti. Onyń tórt ul - qyzy bolypty. Batyr áke qyzdarynyń ónerli, danyshpan bolýyn arman etipti. Bir kúni tórteýin shaqyryp alyp:
Mezgil qart: - Qaraqtarym, batyrlyq boıǵa bitken qaırat pen elge degen mahabbattan týady. Senderdiń boılaryńda eki qasıettiń ekeýi de bar. Endi tórteýiń álemniń tórt jaǵyna tarap, óner úırenip kelińder.
Ónerleriń tek ózderiń úshin emes, halyq ıgiligine assyn, - dep balalaryn uzaq saparǵa shyǵaryp salypty.
Avtor: Aı ótipti, uldary men qyzdary oralmapty, jyldar ótipti, oralmapty. Mezgil batyr qartaıa bastapty. Qyzdaryn saǵynǵan áke taý jotasyna shyǵyp, balalaryn kútedi eken. Bir kúni úlken uly ústinde tulyp, aıaǵynda baıpaq, basynda túlki tymaq kıip oralypty.
Qys - Armysyń, áke?
Bar bol, ulym.
Mezgil qart: - Kórset onda ónerińdi!
Qys: Búkil álem aq kórpe jamylyp, aınala tamasha qubylysqa endi. Ózen, kól betine aınadaı kók muz qatty. Jyly kıingen bala kók muzda asyr salyp, syrǵanaq tepti. Tóbeden tómen qaraı shanamen zyrlady. Qar atysta oınaǵan balalardyń betteri qyzyl almadaı balbyrap, gúl - gúl jaınady.
Mezgil qart: - Jaraısyń, ulym! Rızamyn saǵan! Kóńili taza jandarǵa qýanysh ákelipsiń. Ónerli bol, máńgi tiri bol, - dep batasyn beripti.
Qys: - Qosh bolyńyz áke!
Mezgil qart: - Qosh bol, ulym.
Avtor: Osy kezde Mezgil qarttyń qyzy Kóktem oralypty.
Kóktem: - Sálemetsiz be, áke! Nege munsha jaýrap otyrsyz? Men sizdiń Kóktem degen qyzyń bolamyn.
Mezgil qart: - Senbisiń, aınaldym meniń Kóktemim!
Kóktem: - Iá, áke menmin.
Kún jadyrap, ashylyp, aınalanyń qary aǵyl – tegil erı bastaıdy. Jer beti jaıqalyp kókoraı shalǵynǵa bólenedi. Qyzǵaldaq pen túrli gúlder jaınady. Jas balalar asyr salyp, qyrǵa shyǵyp, gúl teredi.
Mezgil qart: - Aınaldym, qyzym Kóktemim! Máńgi jas bol!. El qýansa, sen de qýan!
Kóktem: - Rahmet áke, Saý bolyńyz!
Avtor: Qýanyshpen kúnderdiń ótkenin Mezgil batyr baıqamaı qalypty. Qaıtadan el aralaýǵa shyǵypty. Osy kezde Mezgil qarttyń Jaz degen qyzy oralypty.
Jaz: - Saýmysyń, áke! Qýanyshyńyz qýanyshqa ulassyn! Bul sizdiń kelgen Jaz degen qyzyń bolamyn.
Mezgil qart: - Armysyń qyzym! Sen de ózińniń ónerińdi ortaǵa sal.
Jaz: Kún burynǵydan da uzara bastady. Sharýa baqqan el qys qamyna birden kiristi. Mol - mol pishen jıady. Bala bitken kóldiń salqyn sýynan shyqpaıtyn boldy. Kúshtilerge kúsh qosylyp, el qýandy. Bul naǵyz jaz edi, el máz edi.
Mezgil qart: - Jaraısyń, qyzym! Rızamyn men saǵan. Ónerli bol, máńgi tiri bol, - dep batasyn beripti.
Avtor: Mezgil qart óziniń Kúz atty ulyn kútedi.
Kúz: - Armysyń, áke!- dedi Kúz atty uly.
Mezgil qart: - Bar bol ulym! Sen de kelip jettiń be? Kári ákeńdi qalaı qýantpaq oıyń bar?
Kúz: - Áke ónerim jalǵyz Sizdi ǵana qýantpas. Men ónerimdi halyq úshin meńgerdim. Sondyqtan búkil jurtqa ónerim ortaq bolsyn.
Mezgil qart: - Onda ne turys bar, kórset ónerińdi.
Kúz: Teńizdeı tolqyǵan bıdaı sarǵysh tartyp, eginshiler astyqtyń astynda qaldy. Qyrmanda taý - taý bolyp, aq marjandaı bıdaı úıildi. Baý – baqshadaǵy jemister pisip, el ony jınap ala bastady...
Mezgil qart: - Bar bol balam! Rahmet, saý bol!
Kúz: - Saý bol áke!
Avtor: Tórt perzentine rıza bolǵan Mezgil qart olarǵa alǵys aıtyp, tilek bildirdi.
Mezgil qart: Qaraqtarym, sender halyq úshin týǵan ekensińder. Endi ómir boıy halyq ıgiligine qyzmet etińder. Ómirleriń árqashan órkendi bolsyn! El qýansa, sender de qýanyńdar. Senderdi endi «Jyl mezgilderi» desin. Saý bolyńdar, - dedi ákesi.
Avtor: Sodan bastap, Mezgil balalary jyl saıyn kezektesip kelip otyratyn bolypty.
Qorytyndy: Búgingi bizdiń 6 «v» klass oqýshylary qonaqtarǵa ózderiniń ertegilerden úzindi kórsetti. Oqýshylar sizderge kóp - rahmet. Kelgen qonaqtarǵa da kóp - kóp rahmet. Aldaǵy ýaqytta sizderge jumysta tabys tileımiz.
Jyl mezgilderi (ertegiler áleminde). júkteý
Taqyryby: Jyl mezgilderi (ertegiler áleminde)
Synyptan tys shara
Maqsaty:
A) Oqýshy boıyndaǵy shyǵarmashylyq kóńil kúı týdyrý, shyǵarmashylyq qabiletin damytý, shyǵarmashylyq oı taldaýǵa beıimdeý;
Á) Oqýshylardy adamgershilik asyl qasıetterge jeteleı otyryp boıyna sińirý;
B) Óz oılaryn erkin aıtýǵa, oqýshynyń tez qabyldaýyna jol ashý, oılaý qabiletterin arttyrý.
Jospar:
Avtor – birinshi oqýshy
Mezgil qart – ekinshi oqýshy
«Qys» - úshinshi oqýshy
«Kúz» - tórtinshi
«Jaz» - besinshi oqýshy
I. Uıymdastyrý bólimi.
Muǵalimniń sózi: Qurmetti ustazdar! Aldaryńyzda 6 V synyp oqýshylary ertegiden úzindi kórsetedi.
Avtor: Erte - erte zamanda Mezgil atty batyr ómir súripti. Onyń tórt ul - qyzy bolypty. Batyr áke qyzdarynyń ónerli, danyshpan bolýyn arman etipti. Bir kúni tórteýin shaqyryp alyp:
Mezgil qart: - Qaraqtarym, batyrlyq boıǵa bitken qaırat pen elge degen mahabbattan týady. Senderdiń boılaryńda eki qasıettiń ekeýi de bar. Endi tórteýiń álemniń tórt jaǵyna tarap, óner úırenip kelińder.
Ónerleriń tek ózderiń úshin emes, halyq ıgiligine assyn, - dep balalaryn uzaq saparǵa shyǵaryp salypty.
Avtor: Aı ótipti, uldary men qyzdary oralmapty, jyldar ótipti, oralmapty. Mezgil batyr qartaıa bastapty. Qyzdaryn saǵynǵan áke taý jotasyna shyǵyp, balalaryn kútedi eken. Bir kúni úlken uly ústinde tulyp, aıaǵynda baıpaq, basynda túlki tymaq kıip oralypty.
Qys - Armysyń, áke?
Bar bol, ulym.
Mezgil qart: - Kórset onda ónerińdi!
Qys: Búkil álem aq kórpe jamylyp, aınala tamasha qubylysqa endi. Ózen, kól betine aınadaı kók muz qatty. Jyly kıingen bala kók muzda asyr salyp, syrǵanaq tepti. Tóbeden tómen qaraı shanamen zyrlady. Qar atysta oınaǵan balalardyń betteri qyzyl almadaı balbyrap, gúl - gúl jaınady.
Mezgil qart: - Jaraısyń, ulym! Rızamyn saǵan! Kóńili taza jandarǵa qýanysh ákelipsiń. Ónerli bol, máńgi tiri bol, - dep batasyn beripti.
Qys: - Qosh bolyńyz áke!
Mezgil qart: - Qosh bol, ulym.
Avtor: Osy kezde Mezgil qarttyń qyzy Kóktem oralypty.
Kóktem: - Sálemetsiz be, áke! Nege munsha jaýrap otyrsyz? Men sizdiń Kóktem degen qyzyń bolamyn.
Mezgil qart: - Senbisiń, aınaldym meniń Kóktemim!
Kóktem: - Iá, áke menmin.
Kún jadyrap, ashylyp, aınalanyń qary aǵyl – tegil erı bastaıdy. Jer beti jaıqalyp kókoraı shalǵynǵa bólenedi. Qyzǵaldaq pen túrli gúlder jaınady. Jas balalar asyr salyp, qyrǵa shyǵyp, gúl teredi.
Mezgil qart: - Aınaldym, qyzym Kóktemim! Máńgi jas bol!. El qýansa, sen de qýan!
Kóktem: - Rahmet áke, Saý bolyńyz!
Avtor: Qýanyshpen kúnderdiń ótkenin Mezgil batyr baıqamaı qalypty. Qaıtadan el aralaýǵa shyǵypty. Osy kezde Mezgil qarttyń Jaz degen qyzy oralypty.
Jaz: - Saýmysyń, áke! Qýanyshyńyz qýanyshqa ulassyn! Bul sizdiń kelgen Jaz degen qyzyń bolamyn.
Mezgil qart: - Armysyń qyzym! Sen de ózińniń ónerińdi ortaǵa sal.
Jaz: Kún burynǵydan da uzara bastady. Sharýa baqqan el qys qamyna birden kiristi. Mol - mol pishen jıady. Bala bitken kóldiń salqyn sýynan shyqpaıtyn boldy. Kúshtilerge kúsh qosylyp, el qýandy. Bul naǵyz jaz edi, el máz edi.
Mezgil qart: - Jaraısyń, qyzym! Rızamyn men saǵan. Ónerli bol, máńgi tiri bol, - dep batasyn beripti.
Avtor: Mezgil qart óziniń Kúz atty ulyn kútedi.
Kúz: - Armysyń, áke!- dedi Kúz atty uly.
Mezgil qart: - Bar bol ulym! Sen de kelip jettiń be? Kári ákeńdi qalaı qýantpaq oıyń bar?
Kúz: - Áke ónerim jalǵyz Sizdi ǵana qýantpas. Men ónerimdi halyq úshin meńgerdim. Sondyqtan búkil jurtqa ónerim ortaq bolsyn.
Mezgil qart: - Onda ne turys bar, kórset ónerińdi.
Kúz: Teńizdeı tolqyǵan bıdaı sarǵysh tartyp, eginshiler astyqtyń astynda qaldy. Qyrmanda taý - taý bolyp, aq marjandaı bıdaı úıildi. Baý – baqshadaǵy jemister pisip, el ony jınap ala bastady...
Mezgil qart: - Bar bol balam! Rahmet, saý bol!
Kúz: - Saý bol áke!
Avtor: Tórt perzentine rıza bolǵan Mezgil qart olarǵa alǵys aıtyp, tilek bildirdi.
Mezgil qart: Qaraqtarym, sender halyq úshin týǵan ekensińder. Endi ómir boıy halyq ıgiligine qyzmet etińder. Ómirleriń árqashan órkendi bolsyn! El qýansa, sender de qýanyńdar. Senderdi endi «Jyl mezgilderi» desin. Saý bolyńdar, - dedi ákesi.
Avtor: Sodan bastap, Mezgil balalary jyl saıyn kezektesip kelip otyratyn bolypty.
Qorytyndy: Búgingi bizdiń 6 «v» klass oqýshylary qonaqtarǵa ózderiniń ertegilerden úzindi kórsetti. Oqýshylar sizderge kóp - rahmet. Kelgen qonaqtarǵa da kóp - kóp rahmet. Aldaǵy ýaqytta sizderge jumysta tabys tileımiz.
Jyl mezgilderi (ertegiler áleminde). júkteý
You Might Also Like
