Jumyr qurttar tıpine jatatynjándikterdiń negizgi erekshelikteri
Almaty oblysy, Sarqan aýdany,
Qarabóget aýyly, Al - Farabı atyndaǵy orta mektebiniń
bıologıa pániniń muǵalimi Ahmetova Qarlyǵash Elýbaıqyzy
Taqyryby: Jumyr qurttar tıpine jatatynjándikterdiń negizgi erekshelikteri
Sabaqtyń maqsaty
Bilimdilik: Oqýshylarǵa jalpaq qurttardy esterine túsire otyryp, jumyr qurttar tıpine jatatyn jándikterge túsinik berý.
Damytýshylyq:. Jańa sabaqtaǵy basty máselege nazaryn aýdaryp, jeke tulǵanyń oılaý jáne este saqtaý qabiletin jetildirip, shyǵarmashylyq izdenisin damytý
Tárbıeleý: Oqýshynyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, sabaqqa óz erkimen belsene aralasýy, bilimderin kórsete alýǵa yqpal etý, jaýapkershilikke, óz betimen eńbektenýge, ózin - ózi basqarýǵa úıretý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq. Bilimdi tıanaqtaý.
Sabaqtyń ádisi: deńgeılik tapsyrma, suraq - jaýap.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) oqýshylarmen sálemdesý.
á) túgendeý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
İİİ. Jańa sabaqty meńgertý
İV. Sabaqty qorytyndylaý.
V. Oqýshylardy baǵalaý.
Vİ. Úıge tapsyrma berý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
1. Sýretke qarap janýarlardy ata
Jalpaq qurttar tıpiniń klastaryn ata
↓
Kirpiksheli qurttar
Sorǵysh qurttar
Taspa qurttar
Sulama denesiniń kóldeneń kesindisindegi belgilerdi ata?
Oılanyp suraqtarǵa jaýap ber
1. Ábden pisirilmegen sıyr etin jegen adam qandaı parazıt qurtty juqtyryp alýy múmkin.
2. Mysaly, baqsha ıeleri otyrǵyzǵan kókónisterin jaqyn mańdaǵy shalshyqty sýdan sýarady delik. Eger sol baqshadan alynǵan kókónisterdi jaqsylap jýmaı jesek, qandaı parazıt juqtyryp alýymyz múmkin.
II Jańa sabaq
Taqyryby: Jumyr qurttar tıpine jatatyn jándikterdiń negizgi erekshelikteri.
Jumyr qurttar
Jumyr qurttar – denesi býyltyqtarǵa bólinbegen, shubalańqy, sılındr pishindi nemese urshyqqa uqsas jándikter
Qursaq kirpiksheli qurt, Qyltyńbas, Jipshe qurt, Qylqurt, Zymyryq.
Jumyr qurttardyń 20000 - nan astam túri bar kópshiligi dara jynysty.
Aýyz qýysy deneniń aldyńǵy jaǵynda, anal tesigi artqy jaǵynda ornalasqan.
Tynys alý jáne qantaratý júıesi bolmaıdy.
Teńizderde, tushshy sýda, topyraqta, keıbir túri adamdarda, janýarlarda, ósimdikterde
parazıttikpen tirshilik etetin jándikter.
Jumyr qurttardyń denesi 3 qabattan turady.
1. Eń syrtqy qabaty - sirqabyq
2. Ortańǵy qabat - gıpoderma (teri astyndaǵy qabat)
3. Eń astyndaǵy qabat - birińǵaı salaly bulshyqet
Sirqabyq - óli ulpa, sondyqtan aǵza denesiniń ósýine múmkindik bermeıdi, ózi óspeıdi.
Jumyr qurttar denesi ósken kezde sirqabyqty sypyryp tastaıdy
Jumyr qurttardyń sirqabyqty tastaýy tileý dep atalady
Gıpoderma (grekshe “gıpo”astynda,”derma” teri) qabaty sirqabatty astarlap jatady.
Astyńǵy jaǵynan birińǵaı salaly bulshyqet qabatyna qosylady.
Denesi býyltyqtarǵa bólinbegendikten bul tıpke jatatyn qurttar jumyr qurttar dep atalady.
Jipshequrt - ósimdik tamyrynda aýrý týdyratyn parazıt jándikter sharýashylyqqa zıany kóp mólsheri 1mm - den aspaıdy.
Sýyrtqy - adamǵa jáne janýarlarǵa zıan keltiretin jumyr qurttar:
Sýyrtqy - teri astynda
Trıhınela - bulshyqetterde İsheksorǵy, úshkirqurt - ishekte (Parazıtti tirshilik etedi).
Eresekterden góri jasóspirim der men balalardyń ash isheginde ornyǵatyn, eki ushy da súıirlenip kelgen, dene turqy 20 sm - ge deıin jetetin aqshyl nemese sarǵysh tústi jumyr qurt - isheksorǵy dep atalady.
İsheksorǵy
1. Analyǵy
2. Atalyǵy
İsheksorǵynyń qurylysy - aldyńǵy ushynda aýyzy, sońǵy bóliginde anal tesigi bolady. Aýyzynda úsh erin bar. Qurt sol erinderi arqyly ishektiń qabyrǵasyna qadalady. Denesiniń syrty sirqabyqpen qaptalǵan. Kózi joq.
QOREKTENÝİ - Qoregi aýyzynan tútik tárizdi ishekke ótedi. İshek 3 bólikten quralady: aldyńǵy, ortańǵy jáne sońǵy. Qorytylǵan qorekti ishektiń qabyrǵasy soryp, dene qýysyn toltyryp turǵan suıyqtyqqa jetkizedi de, ony deneniń jasýshalary sińiredi. Qorytylmaı qalǵan qorek qaldyǵy deneniń sońǵy bóligindegi anal tesigi arqyly syrtqa shyǵady.
KÓBEIÝİ - dara jynysty jándikter. Uryqtanǵan jumyrtqalar ishekke bólinip shyǵyp, qorytylmaǵan tamaq qaldyǵymen birge syrtqa shyǵady. Ondaı ortaǵa túsken jumyrtqalar dernásilderge aınalady.
Mańyzy zor jumyr qurttar
Qursaq kirpiksheli, Zymyryq, Qyltyńbas.
Olar jasýshaly jándikter, bakterıalar, baldyrlarmen qorektenedi. Sonymen birge olardy shaıandar, balyq shabaqtar, balyqtar qoregine jaratady.
Úİ. Qorytyndylaý
Jumys dápterimen jumys
1 - tapsyrma.
Jumyr qurttar tıpine jatatyn qurttardy ata
baýyrsorǵysh
zhınokokk
sút sulama
úshkirqurt
adam isheksorǵysy
qyltyńbas
shoshqa jarmasqaǵy
qylqurt
Slaıdyn júkteý
Qarabóget aýyly, Al - Farabı atyndaǵy orta mektebiniń
bıologıa pániniń muǵalimi Ahmetova Qarlyǵash Elýbaıqyzy
Taqyryby: Jumyr qurttar tıpine jatatynjándikterdiń negizgi erekshelikteri
Sabaqtyń maqsaty
Bilimdilik: Oqýshylarǵa jalpaq qurttardy esterine túsire otyryp, jumyr qurttar tıpine jatatyn jándikterge túsinik berý.
Damytýshylyq:. Jańa sabaqtaǵy basty máselege nazaryn aýdaryp, jeke tulǵanyń oılaý jáne este saqtaý qabiletin jetildirip, shyǵarmashylyq izdenisin damytý
Tárbıeleý: Oqýshynyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, sabaqqa óz erkimen belsene aralasýy, bilimderin kórsete alýǵa yqpal etý, jaýapkershilikke, óz betimen eńbektenýge, ózin - ózi basqarýǵa úıretý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq. Bilimdi tıanaqtaý.
Sabaqtyń ádisi: deńgeılik tapsyrma, suraq - jaýap.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) oqýshylarmen sálemdesý.
á) túgendeý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
İİİ. Jańa sabaqty meńgertý
İV. Sabaqty qorytyndylaý.
V. Oqýshylardy baǵalaý.
Vİ. Úıge tapsyrma berý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
1. Sýretke qarap janýarlardy ata
Jalpaq qurttar tıpiniń klastaryn ata
↓
Kirpiksheli qurttar
Sorǵysh qurttar
Taspa qurttar
Sulama denesiniń kóldeneń kesindisindegi belgilerdi ata?
Oılanyp suraqtarǵa jaýap ber
1. Ábden pisirilmegen sıyr etin jegen adam qandaı parazıt qurtty juqtyryp alýy múmkin.
2. Mysaly, baqsha ıeleri otyrǵyzǵan kókónisterin jaqyn mańdaǵy shalshyqty sýdan sýarady delik. Eger sol baqshadan alynǵan kókónisterdi jaqsylap jýmaı jesek, qandaı parazıt juqtyryp alýymyz múmkin.
II Jańa sabaq
Taqyryby: Jumyr qurttar tıpine jatatyn jándikterdiń negizgi erekshelikteri.
Jumyr qurttar
Jumyr qurttar – denesi býyltyqtarǵa bólinbegen, shubalańqy, sılındr pishindi nemese urshyqqa uqsas jándikter
Qursaq kirpiksheli qurt, Qyltyńbas, Jipshe qurt, Qylqurt, Zymyryq.
Jumyr qurttardyń 20000 - nan astam túri bar kópshiligi dara jynysty.
Aýyz qýysy deneniń aldyńǵy jaǵynda, anal tesigi artqy jaǵynda ornalasqan.
Tynys alý jáne qantaratý júıesi bolmaıdy.
Teńizderde, tushshy sýda, topyraqta, keıbir túri adamdarda, janýarlarda, ósimdikterde
parazıttikpen tirshilik etetin jándikter.
Jumyr qurttardyń denesi 3 qabattan turady.
1. Eń syrtqy qabaty - sirqabyq
2. Ortańǵy qabat - gıpoderma (teri astyndaǵy qabat)
3. Eń astyndaǵy qabat - birińǵaı salaly bulshyqet
Sirqabyq - óli ulpa, sondyqtan aǵza denesiniń ósýine múmkindik bermeıdi, ózi óspeıdi.
Jumyr qurttar denesi ósken kezde sirqabyqty sypyryp tastaıdy
Jumyr qurttardyń sirqabyqty tastaýy tileý dep atalady
Gıpoderma (grekshe “gıpo”astynda,”derma” teri) qabaty sirqabatty astarlap jatady.
Astyńǵy jaǵynan birińǵaı salaly bulshyqet qabatyna qosylady.
Denesi býyltyqtarǵa bólinbegendikten bul tıpke jatatyn qurttar jumyr qurttar dep atalady.
Jipshequrt - ósimdik tamyrynda aýrý týdyratyn parazıt jándikter sharýashylyqqa zıany kóp mólsheri 1mm - den aspaıdy.
Sýyrtqy - adamǵa jáne janýarlarǵa zıan keltiretin jumyr qurttar:
Sýyrtqy - teri astynda
Trıhınela - bulshyqetterde İsheksorǵy, úshkirqurt - ishekte (Parazıtti tirshilik etedi).
Eresekterden góri jasóspirim der men balalardyń ash isheginde ornyǵatyn, eki ushy da súıirlenip kelgen, dene turqy 20 sm - ge deıin jetetin aqshyl nemese sarǵysh tústi jumyr qurt - isheksorǵy dep atalady.
İsheksorǵy
1. Analyǵy
2. Atalyǵy
İsheksorǵynyń qurylysy - aldyńǵy ushynda aýyzy, sońǵy bóliginde anal tesigi bolady. Aýyzynda úsh erin bar. Qurt sol erinderi arqyly ishektiń qabyrǵasyna qadalady. Denesiniń syrty sirqabyqpen qaptalǵan. Kózi joq.
QOREKTENÝİ - Qoregi aýyzynan tútik tárizdi ishekke ótedi. İshek 3 bólikten quralady: aldyńǵy, ortańǵy jáne sońǵy. Qorytylǵan qorekti ishektiń qabyrǵasy soryp, dene qýysyn toltyryp turǵan suıyqtyqqa jetkizedi de, ony deneniń jasýshalary sińiredi. Qorytylmaı qalǵan qorek qaldyǵy deneniń sońǵy bóligindegi anal tesigi arqyly syrtqa shyǵady.
KÓBEIÝİ - dara jynysty jándikter. Uryqtanǵan jumyrtqalar ishekke bólinip shyǵyp, qorytylmaǵan tamaq qaldyǵymen birge syrtqa shyǵady. Ondaı ortaǵa túsken jumyrtqalar dernásilderge aınalady.
Mańyzy zor jumyr qurttar
Qursaq kirpiksheli, Zymyryq, Qyltyńbas.
Olar jasýshaly jándikter, bakterıalar, baldyrlarmen qorektenedi. Sonymen birge olardy shaıandar, balyq shabaqtar, balyqtar qoregine jaratady.
Úİ. Qorytyndylaý
Jumys dápterimen jumys
1 - tapsyrma.
Jumyr qurttar tıpine jatatyn qurttardy ata
baýyrsorǵysh
zhınokokk
sút sulama
úshkirqurt
adam isheksorǵysy
qyltyńbas
shoshqa jarmasqaǵy
qylqurt
Slaıdyn júkteý
You Might Also Like
