Júnnen jasalǵan buıymdar
Júnnen jasalǵan buıymdar
Maqsaty: qazaq halqynyń umytylyp bara jatqan mádenı murasyn jańǵyrtý - ulttyq dástúrimizdi jalǵastyrý. Halyqtyń dástúrli qolóneri mádenıetiniń qazynalaryn jınap, qolóner sheberleriniń buıymdaryn jáne ózderin sýretke túsirý, olardyń qolónerge tán asa qundy tájirıbeleri men dástúrli buıymdardyń jasalý joldaryn úırený, ár óńirdiń qol óneri buıymdaryn salystyra otyryp, zertteý. Ónerdiń máńgi óshpeıtin osy túriniń syry men qyryn úırený.
Gıpoteza.
1. Qazaq qolóneriniń tálim - tárbıelik dástúrlerin úırený.
2. Qoǵam ómirindegi eńbektiń, halyq qolóneriniń rólin túsiný óner adamdaryn qurmetteý
3. Túrli oıý - órnekti, kóne muralardy taýyp, túrlendire jańǵyrtý.
Kirispe
Elbasy N. Á. Nazarbaevtyń «Qazaqstan - 2050» strategıasynda alǵan mindet etip qoıǵan ishki jáne syrtqy saıasatynyń asa mańyzdy 30 baǵytynyń biri - mádenı mura baǵdarlamasy aıasyndaǵy halyqtyq mádenı qundylyqtar men dástúrin damytý. Osy baǵytty eskere otyryp, kónere bastaǵan qolónerdi búgingi kúnde óz kádemizge jaratyp, qoldanýdyń mańyzy óte zor.
Qoǵamdaǵy bolyp jatqan betburystar, saıası kózqarastar aıasynda qazaq eliniń tarıqyn shynaıy turǵyda tanyta bilip, salt - dástúrine rýhanı murasyna qasıetpen qaraý erekshe mańyzǵa ıe bolyp otyr. Sondaı qajettiliktiń biri - halyqtyń qolóneri.
«Ónerden qýat almasa tirshiliktiń shyraǵy óshedi» - dep M. Áýezov aıtqandaı, ósip kele jatqan urpaǵymyzǵa óz halqynyń ónerin boıyna sińirip ósirý qazirgi kezdegi kezek kúttirmeıtin másele.
Qolóner – urpaqtan - urpaqqa aýysyp, tamyryn tereńge jaıyp kele jatqan halyq murasy. Osynaý halyq qazynasyn qasterleý - kózi ashyq, kókiregi oıaý, ar - namysty, ultjandy árbir adamnyń boryshy. Alǵash ustazymmen osy isti qolǵa alǵanda, osy boryshymdy qoldan kelgenshe ótegim keldi.
«El ishi – altyn besik» degen ataly sózdiń aqıqatyn kózimmen kórip, halyq sheberleriniń jasaǵan tańǵajaıyp oıý - órnekti buıymdaryn qolyma ustaǵanda, izdenimdi tapqandaı boldym.
Zertteý bóliminiń birinshi kezeńi
Kóshpeli halyq bolǵandyqtan da mal baǵýmen aınalysyp, ata - babalarymyz qolóner buıymdaryn jasaýda mal terisi men júnin shıkizat retinde paıdalanǵan. Analarymyz ben apalarymyzdyń aqyl - parasatynan, ismerliginen, kórkemdik talǵamdarynan kózdiń jaýyn alardaı qundy ulttyq óner týyndylary ómirge kelgen. Júnnen jasalǵan buıymdar myqty, shydamdy, jyly, turmysqa qolaıly, densaýlyqqa paıdaly, alyp júrýge yńǵaıly jáne jeńil. Turmysqa arqan - jip, baý, noqta, kógen, kıiz, tekemet, syrmaq, alasha, kilem ártúrli dorbalar – barlyǵy derlik júnnen jasalady.
Júndi saqtaý.
Jýylmaǵan jún shekten tys ylǵaldanǵysh, sondyqtan mıkroorganızmderdiń kóbeıýine qolaıly orta. Júndi uzaq mezim saqtaý kerek bolsa, qapqa, faner jáshikke, qaǵaz qaptarǵa nyǵyzdap salyp «Dezmol», «Antımol», «Foksıd» preparattaryn salyp saqtaıdy.
Jún saqtaıtyn bólmeniń esik, terezesin ashyp, mindetti túrde jeldetip turý kerek. Júndi ashyq kún astynda saqtaýǵa bolmaıdy.
Júndi óńdeý.
Toǵytylǵan qoıdyń júnin jýmasa da bolady. Jýyp, keptirilgen júnniń tútilýi de qıyndaı túsedi.
Alasha jibi pysyq, kilem jibi jýan bos ıiriledi. Túbit ıirýge jeńil urshyq kerek.
Qylshyq júnder men eshkiniń qylynan, túıeniń shýdasynan alashaǵa arqaý, kúzeý jipterin ıiredi. Qoıdyń kúzem júninen, qozynyń júninen kıiz basady.
Maqsaty: qazaq halqynyń umytylyp bara jatqan mádenı murasyn jańǵyrtý - ulttyq dástúrimizdi jalǵastyrý. Halyqtyń dástúrli qolóneri mádenıetiniń qazynalaryn jınap, qolóner sheberleriniń buıymdaryn jáne ózderin sýretke túsirý, olardyń qolónerge tán asa qundy tájirıbeleri men dástúrli buıymdardyń jasalý joldaryn úırený, ár óńirdiń qol óneri buıymdaryn salystyra otyryp, zertteý. Ónerdiń máńgi óshpeıtin osy túriniń syry men qyryn úırený.
Gıpoteza.
1. Qazaq qolóneriniń tálim - tárbıelik dástúrlerin úırený.
2. Qoǵam ómirindegi eńbektiń, halyq qolóneriniń rólin túsiný óner adamdaryn qurmetteý
3. Túrli oıý - órnekti, kóne muralardy taýyp, túrlendire jańǵyrtý.
Kirispe
Elbasy N. Á. Nazarbaevtyń «Qazaqstan - 2050» strategıasynda alǵan mindet etip qoıǵan ishki jáne syrtqy saıasatynyń asa mańyzdy 30 baǵytynyń biri - mádenı mura baǵdarlamasy aıasyndaǵy halyqtyq mádenı qundylyqtar men dástúrin damytý. Osy baǵytty eskere otyryp, kónere bastaǵan qolónerdi búgingi kúnde óz kádemizge jaratyp, qoldanýdyń mańyzy óte zor.
Qoǵamdaǵy bolyp jatqan betburystar, saıası kózqarastar aıasynda qazaq eliniń tarıqyn shynaıy turǵyda tanyta bilip, salt - dástúrine rýhanı murasyna qasıetpen qaraý erekshe mańyzǵa ıe bolyp otyr. Sondaı qajettiliktiń biri - halyqtyń qolóneri.
«Ónerden qýat almasa tirshiliktiń shyraǵy óshedi» - dep M. Áýezov aıtqandaı, ósip kele jatqan urpaǵymyzǵa óz halqynyń ónerin boıyna sińirip ósirý qazirgi kezdegi kezek kúttirmeıtin másele.
Qolóner – urpaqtan - urpaqqa aýysyp, tamyryn tereńge jaıyp kele jatqan halyq murasy. Osynaý halyq qazynasyn qasterleý - kózi ashyq, kókiregi oıaý, ar - namysty, ultjandy árbir adamnyń boryshy. Alǵash ustazymmen osy isti qolǵa alǵanda, osy boryshymdy qoldan kelgenshe ótegim keldi.
«El ishi – altyn besik» degen ataly sózdiń aqıqatyn kózimmen kórip, halyq sheberleriniń jasaǵan tańǵajaıyp oıý - órnekti buıymdaryn qolyma ustaǵanda, izdenimdi tapqandaı boldym.
Zertteý bóliminiń birinshi kezeńi
Kóshpeli halyq bolǵandyqtan da mal baǵýmen aınalysyp, ata - babalarymyz qolóner buıymdaryn jasaýda mal terisi men júnin shıkizat retinde paıdalanǵan. Analarymyz ben apalarymyzdyń aqyl - parasatynan, ismerliginen, kórkemdik talǵamdarynan kózdiń jaýyn alardaı qundy ulttyq óner týyndylary ómirge kelgen. Júnnen jasalǵan buıymdar myqty, shydamdy, jyly, turmysqa qolaıly, densaýlyqqa paıdaly, alyp júrýge yńǵaıly jáne jeńil. Turmysqa arqan - jip, baý, noqta, kógen, kıiz, tekemet, syrmaq, alasha, kilem ártúrli dorbalar – barlyǵy derlik júnnen jasalady.
Júndi saqtaý.
Jýylmaǵan jún shekten tys ylǵaldanǵysh, sondyqtan mıkroorganızmderdiń kóbeıýine qolaıly orta. Júndi uzaq mezim saqtaý kerek bolsa, qapqa, faner jáshikke, qaǵaz qaptarǵa nyǵyzdap salyp «Dezmol», «Antımol», «Foksıd» preparattaryn salyp saqtaıdy.
Jún saqtaıtyn bólmeniń esik, terezesin ashyp, mindetti túrde jeldetip turý kerek. Júndi ashyq kún astynda saqtaýǵa bolmaıdy.
Júndi óńdeý.
Toǵytylǵan qoıdyń júnin jýmasa da bolady. Jýyp, keptirilgen júnniń tútilýi de qıyndaı túsedi.
Alasha jibi pysyq, kilem jibi jýan bos ıiriledi. Túbit ıirýge jeńil urshyq kerek.
Qylshyq júnder men eshkiniń qylynan, túıeniń shýdasynan alashaǵa arqaý, kúzeý jipterin ıiredi. Qoıdyń kúzem júninen, qozynyń júninen kıiz basady.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
