InfoHub Logo

Jaratylystaný pánderinde ınteraktıvti modýldik oqytý tehnologıasyn paıdalaný arqyly jeke tulǵany qalyptastyrý men bilim sapasyn kóterý.
№1 sabaq: Oqýshylardy sabaqtyń modýldik qurylymymen tanystyrý. Ár oqýshy aldyndaǵy qoıylǵan maqsattarmen tanystyrý
Taqyrypty túsindirý, tirek-syzba syzý
№2 sabaq: Materıaldy qorytyndylaý. Ár oqýshymen jeke tekserý jumystaryn júrgizý. «Adam men qurbaqa qanynyń qurylysymen tanystyrý»
№3 sabaq: Roldik oıyn «Qan ınstıtýty» Toptyq jumys
4 sabaq: Zachet

№1 sabaq. Qan.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi:
Muǵalim sabaqty tómendegi modýl boıynsha kirispeden bastaýyna bolady. Qandy kóptegen jyldar boıy eń qasıetti kúsh dep eseptedi. Mysaly: Erte zamanda grekter qudaıǵa jylda bir adamdy qurban etip otyrǵan, qannyń jumbaq syrlaryn zertteýmen aınalysqan.

Qan bizdiń organızmdegi eń negizgi dáneker ulpa. Memleketti transport baılanystarynsyz elestete almasaq, sol sıaqty organızmdi de qansyz elestetý múmkin emes. Qan tamyrlary arqyly qan búkil denege ottegin, sý, aqýyz t. b. zattardy tasymaldaıdy. Ǵylymnyń damýyna baılanysty qannyń kóptegen qyr - syryn anyqtady.

Qannyń qyzyl túıirshikteri. Qandy zerttegen ıtalándyq anatom, dáriger Marsello Malpıgı qyzyl túıirshikterdiń /qan kletkalary/ qalqyp júrgenin kórgen. Olardy qan kletkalary emes maı túıirshikteri dep eseptegen. Tek mıkroskopty jasap shyǵarǵan golandyq Antonıı Levengýk ony qan túıirshikteri ekendigin anyqtap keıin «qan kletkalary»dep atady.
Nege adam qan kóp joǵaltqan jaǵdaıda tirshiligin toqtatady, al der kezinde basqa adamnyń qanyn quıýdyń arqasynda ómirin saqtap alýǵa bolady? Nege??? Degen kóptegen suraqtarǵa «Qan» taraýyna berilgen modýldik sabaq kezinde tanysamyz.

2. Leksıa. /tirek syzbalalar qosymsha berilgen bólikten kórýge bolady/.
Qan dáneker ulpanyń bir túri.
Qan tómendegideı qyzmet atqarady:
• Qan tamyrlarynan qan aınalý;
• Ottegin tasymaldaý;
• Qor zattardy jetkizedi;
• Kómirqyshqyl gazy shyǵarylady;
• Tynys alýǵa qatysady;
• As qorytý men bólip shyǵarýǵa qatysady.

Qan dene temperatýrasyn retteıdi. İshki múshelerge qannyń quıylýynan teriniń temperatýrasy kóteriledi. Denege bógde zattardyń enýinen leıkosıt kletkalary tirshiligin toqtatady. Sonyń arqasynda aǵzanyń qorǵanyshtyq qasıeti júredi. Qan gýmoraldyq rettelýge jáne ishki sekresıa bezderiniń gormondaryn tasymaldaýǵa qatysady.