InfoHub Logo

Jýrnalısiń qyzmetin elimiz qashan baǵalap edi? Qoǵamda aqparat taratyp, bir-birine jetýi qıyn bılik pen halyqtyń arasynda eńbek etip júrgen jandardyń qyzmeti qandaı deńgeıdegi bostandyqty talap etedi? Álemdik deńgeıde erkin sıpat alǵan bul mamandyqtyń da ózindik qıyndyqtary men erkin shekteıtin tustary bolady. Teris oqıǵalar men pikirlerge tap bolýmen qatar, óz eńbegin keıde ashyp jetkizýden bas tartýyna týra kelip jatyr. Sóz erkindigi elimizde áli de kúdik týdyrady. Aqparatty myń saralap, belgili bir ruqsat alyp qana jarıalatyp júrgen jýrnalıser kóp. Álde barlyǵy túgeldeı osy qatardan ba? Tulǵalardyń yqpalynsyz erkindikpen máselelerdi qozǵap, kópir bolýdyń ózi árbir maman úshin arman. Degenmen de, erkindik 100% joq emes, bar. Zaman men qoǵam talabyna oraı der kezinde aqparatpen qamtamasyz etip, óz úlesterin qosyp júrgender az emes. Sóz bostandyǵyna oraı memleketimizde arnaıy zań da engizilgen eken. Qazaqstan Respýblıkasynyń 1999 jylǵy 23 shildedegi 451 Zańy “Buqaralyq aqparat quraldary” týraly erejesiniń 2-shi baby, 1 bóliminde: "Sóz, shyǵarmashylyq bostandyǵyna, óz kózqarastary men senimderin baspa arqyly jáne ózge de nysanda bildirýge, aqparattardy zańda tyıym salynbaǵan kez kelgen ádispen alýǵa jáne taratýǵa Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasynda kepildik beriledi. Senzýraǵa tyıym salynady" delingen. Iaǵnı, belgili bir tyıymdardy eskere otyryp, shekaradan ótpeı sózińdi erkin buqaraǵa jetkizý qıyn emes. Aqıqat úshin janyn berip qyzmet atqaryp, keıde jalǵan dúnıeni buqaraǵa usynyp jatady. Damýdyń alýan túrli joly bolǵandyqtan, bul da erkindiktik bir kemshiligi. 

Qorytyndylaı kele, jýrnalısiń qyzmettik erkindigi bar. Tolyqtaı bolmasa da, ony joqqa shyǵarý múmkin emes. Keıbir jýınalısterdiń osy sóz erkindigin asyra siltep qoldanatyndyǵy tejeýlerge ákeledi dep oılaımyn. Tarıhymyzda bolmaǵan bostandyq, qazirgi biz úshin-múmkindik. Elimizdi jańa ári paıdaly, eń bastysy, sapaly aqparattarmen qamtyp otyrý-maqsatymyz.

"Turan" ýnıversıteti, Jýrnalısıka fakúlteti 1-kýrs, 2-grýppa: Serıkbaı Qundyz

---