Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Kenesary men Naýryzbaıdyń qyrǵyz qolyna túsýi

Keneniń áskeri Alataýdyń asýynda bógelip qaljyraıdy, attary da turalaıdy. Tynyǵý úshin qos tigip aıaldaıdy. Aǵybaı men Naýryzbaı Kenege kelip: «Endi soǵysty toqtatyp, qaıtaıyq», — dep ótinedi. Kene buǵan ruqsat etedi. Aǵybaı:

— Túnde kóshpeıik, eger túnde qyrǵyzdyń adamdary kelip qalsa, bizdiń jeńilip qasha jónelgenimizdi bilip, bizdi múlde qyryp salady. Nede bolsa, táýekel, erteń kúndiz kósheıik, — deıdi. Han:

— Bul durys-aq, osy sózdi tez áskerge jetkiz! — dedi.

Baǵana túnde kóshemiz dep áskerge jarıalap qoıǵan Aǵybaı men Naýryzbaı áskerlerdiń bólek jerde tigilgen shatyrlaryna kele jatyp, sý taba almaı, silekeıleri sirnedeı bolǵan ekeýi bir shuqanaqtan sý kóredi. Aǵybaı men Naýryzbaı shuqanaqtan shyqqan sýǵa máz bolyp, aldymen bul sýdy Keneniń mesine toltyryp alaıyq, sonan soń bárimiz de alarmyz dep, mesterge sý quıyp alyp júrgende, aıtylmys ýaqyttan asyp ketip, Keneniń áskeri dúrkireı kóshe jóneledi. Bular kóshe jónelgende, qyrǵyzdyń ańdyp turǵan áskerleri bas salady. Sharshap, sý-saýmen zoryqqan attary júrýge jaramady, kóp qaırymǵa kele almady. Qudyq qazyp jatqan Aǵybaı men Naýryzbaı jaıaý qalyp qoıdy. Artynan bir jigit jetektep qos at ákeledi. Atqa mine sala soǵystyń ný ortasyna qaraı júredi.

Aǵybaı aıtady:

— Endi ekeýimiz Aǵybaı, Naýryzbaı ekenimizdi bildirmeıik. Sen «Naýryzbaılap!» shappa, onda bilip qoıyp aldymen seni óltiredi, — dedi. Oǵan «jaraıdy» dep ýádesin bergen Naýryzbaı soǵysqa taıanǵanda:

— Men — Naýryzbaı, qý qyrǵyz, shyq bylaı! — dep aıqaıdy basady.

Soǵys asa qıyn bolady. Talaı jalyndy júrek Keneniń batyrlary sadaqtyń oǵynyń aldynda jan tásilim etip jatady. Sarmantaı, Músiráli, Ómirzaq balasy Esengeldi, Taıtaq, Bıjen, Joldyaıaq taǵy basqa tolyp jatqan myńdaǵan batyrlar qyrǵyzben qatty soǵysty.

Keneniń áskerleri Aqsýdan salǵan qyrǵyzdyń qorǵanyn buzyp shyǵady. Biraq qyrǵyzdar qorshap bosatpaıdy. Bispek-Toqpaqtardy alyp, qyrǵyz onan da aıdap shyqty. Qyrǵyz qamalynan ótý qıyn boldy. «Abylaı aspas asýdan» ótkizbeı qoıdy. Áli, aılasy taýsylǵan Keneniń áskeri qyryla berdi. Soǵysta Aǵybaı, Tanash, Toqanas, Joldyaıaq, Kóbek batyrlar erlik kórsetti. Qan seldeı aqty. Eki jaqtan da qıaan-keski qyrylys boldy. Biraq qyrǵyz jaǵy qalyń. Keneniń adamy az. Soǵysta Aǵybaıdyń astyndaǵy atyna oq tıip, jaıaý qaldy. ólgen adam bolyp, attyń qulaǵanymen birge jantaıyp jata berdi. Naýryzbaı men Kene qolǵa tústi.

Qyrǵyzdar jaıaý qalǵan Keneniń ıyǵyn óz qylyshymen shabady. Keneniń ıyǵyn qyrǵyzdar shapqanda, Kene yńq etpegen eken. Naýryzbaıdyń ıyǵyna qylysh shapqanda, eshbir shimirkenbegen. Ekeýin qyrǵyzdar ustap alyp ketedi. Aǵybaı qyrǵyzdar ketisimen túregelip, áskerine qosylady. Taıtaq, óskebaı Qyzyl-jıren Torǵasqa atymen Murat Jıenáliniń inisi Jortyq batyr, Joldyaıaq batyrlar bastaǵan kóp áskerler qyrǵyz dalasynda, jonda ólip, dalada qalady.

Oqýǵa keńes beremiz:

Jalbyr batyr (İ nusqa)

Syrymnyń Nuraly handy shabýy (İİ nusqa)

Baımaǵambet sultan men Syrym batyr


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama