InfoHub Logo

Kesý qarýynyń ertede qoldanylǵan eki júzdi, túzý kelgen túri — «semser». Al syrtyna qaraı ıilip, qaıqy kelgen bir júzdi qarý «qylysh» dep atalady. Qylyshtyń óte qaıqy bolyp keletin «narkesken», ushy ekige aıyrylatyn «zulpyqar», shapqanda aýyr bolý úshin basy úlkeıtilip, jalpaq jasalynǵan «aldaspan» degen úlgileri bar. XVIII-XIX ǵasyrlardan bastap qazaqtar basy túzýleý «sapy» atalatyn baldaqsyz qarýdy qoldana bastady.

Qylyshty, sapyny salatyn qabyn «qynap», al onyń belge taǵýǵa arnalǵan baýyn «qylyshbaý» dep ataıdy. Qynaptar aǵashtan jasalǵan. Olar terimen, matamen qaptalyp, kúmis, altyn jáne asyl tastarmen áshekeılengen.

Kesý qarýlarynyń júzi qysqa kelgen túri — qanjar men pyshaq. Jaýyngerler olardy soǵysta tek kómekshi qural retinde paıdalanǵan. Kúndelikti turmysta qazaqtar ulttyq pyshaǵy men qanjaryn mindetti túrde kise beldikke taǵyp júrgen. Qanjar, pyshaqtardyń saby múıizden, súıekten, aǵashtan jasalyp, qyny teriden tigilip, jalpaq úshburyshty, tórtburyshty alaqanmen bitken.

---