InfoHub Logo

Kirpiniń otbasy
Bilim berý salasy: Shyǵarmashylyq
Oqý - is áreketi: Músindeý
Maqsaty: Ermeksazdy alaqan arasyna jáne domalaqtaý arqyly kirpini músindeýdi úıretý. Saýsaqtyń usaq bulshyq etteriniń qozǵalysyn jetildirý. Tilderin damytý.
Bılıngvaldy komponent: Kirpi - ójık - hanqhop

Shattyq sheńberi;
Kúndeı jarqyrap
Juldyzdaı jarqyrap
Taza kóńilmen
Búgingi kúnimizdi bastaımyz.
- Al, káne, balalar, men senderge qazir jumbaq jasyramyn.
Shanamen zyrlap jetetin,
Shańǵy, kónkı tebetin.
Aqqala jasap oınaıtyn,
Qaı mezgil dep oılaısyń? – Qys mezgili.
- Qys mezgilinde qandaı ózgerister bolady?
- Qysta qar jaýady, aınala appaq túske boıalady, kún salqyn bolady.
- Qysta bizder qandaı oıyndar oınaımyz?
- Shanamen, shańǵymen, kónkımen, aqqala jasap oınaımyz.
- Qys mezgilinde neshe aı bar?
- Qys mezgilinde 3 aı bar. Jeltoqsan, qańtar, aqpan.
- Qazir qystyń qaı aıy?
- Qystyń qańtar aıy.
- Al olaı bolsa balalar búgin bizder ormanǵa saıahatqa shyǵaıyq. Ol úshin bizder ormanǵa poezben baraıyq. Qane, bárimiz birigip poezǵa minip, poezd ánin aıtamyz.
«Poezd» týraly jattaý.
- Balalar, bizder ormanǵa keldik, ormanda shyrshalar óte kóp eken, ormanda kóptegen ańdar mekendeıdi. Myna ań qandaı ań?
- Aıý, Aıý qysta uıasyna jatyp uıyqtaıdy, aıý qorbańdap júredi. ol bap jónindegi jaqsy kóredi.
- Al endi mynaý qandaı ań?
- Qoıan. Qoıannyń qulaǵy uzyn, sábiz jegendi jaqsy kóredi.
- Al endi mynaý qandaı ań?
- Túlki. Túlki óte qý ań, ol qýtyńdap júredi.
- Balalar qarańdarshy, mynaý jatqan qandaı ań?
- Kirpi. Ol óte kóńilsiz eken.
- Kirpi sen nege kóńilsizsiń?
- Men otbasymdy joǵaltyp aldym.
- Balalar onda bárimiz kirpiniń otbasyn taýyp berýge kómektesemiz be?
- Ia.
Olaı bolsa bárimiz ornymyzǵa otyraıyq.
- Balalar bizder ormanǵa baryp qandaı ańdy taýyp alyp keldik?
- Kirpi.
- Al balalar muqıat tyńdaımyz men senderge kirpi týraly maǵulmattar aıtamyn.

«Kirpi ormandy mekendeıtin ań. Kirpiniń basqa ańdardan erekshklikteri, ol óte kishkentaı, onyń tumsyǵy, kózi. aıaǵy bolady. Biraq onyń aıaǵy kórinbeıdi, onyń ústin tikenek qaptap turady. Ol osy tikenekteriniń arqasynda kóptegen ańdardan qorǵanady. Qaýip tóngen kezde aıaqtaryn jınap alyp, dóńgelene jatyp alady. Sosyn tikenekti bolyp jatqasyn oǵan eshbir ańdar jolamaıdy. Osy tikenegi arqyly eshbir ań jolamaıdy eken».

- Qazir bizder kirpige otbasyn jasap bereıik. Ol úshin sender maǵan muqıat qarap, tyńdap alyńdar. Sosyn barlyǵymyz kirpini jasaımyz. Kirpini jasaý úshin eń aldymen aq ermeksazdy alyp alaqanymyzdyń arasyna salyp dóńgeletemiz, sosyn eýi alaqannyń ortasyna salyp sopaqsha qylyp esip alamyz. Endi saýsaǵymyzdyń ushymen shymshý arqyly tumsyǵyn shyǵaramyz. Endi kirpiniń qulaǵyn jasaımyz. Sosyn kirpiniń kózin qara ermeksazdan dóńgeletip jasap japsyrý, tumsyǵynyń ushyn qara ermeksazben kishkene dóńgelek qadaý. Endi bastysy kirpiniń tikenegi, ony bizder shemishkeden jasaımyz. Shemishkeni kirpiniń ústine jabystyramyz. Kirpiniń tikenegi óte kóp bolady. Shemishke ermeksazǵa ońaı tyǵylady. Shemeshkini tikenek uqsatyp árbir jerine japsyramyz. Qarańdarshy meniń kirpim daıyn boldy. Al olaı bolsa senderde kirpini óz qoldaryńmen jasańdar. Al endi jumysqa kirispesten buryn qolymyzdy sergitip alaıyq.

Ornymyzdan turaıyq
Moınymyzdy buraıyq
Qolymyzdy kóterip
Saýsaqty ashyp jumaıyq
Qolymyzdy túsirip
Shapalaqtap uraıyq.
- Al, endi jumysymyzǵa kiriseıik.
Al balalar kirpimizdi jasap bolsaq, jasaǵan kirpimizdi otbasyna ákelip qosaıyq. Jaraısyńdar balalar, sender búgin kirpini óte jaqsy etip jasadyńdar. Kirpi senderge óte rıza bolyp jatyr. Búgingi sabaq senderge unady ma?
Túsingenderin suraý.
- Ia al olaı bolsa balalar búgingi sabaqqa qatysqan apaılarmen qoshtasaıyq.
Ornymyzdan turaıyq
Úlken sheńber quraıyq
Kóriskenshe kún jaqsy
Saý, salamat bolaıyq.

Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy
KMQK "Gúldáýren" ıaslı baqshasynyń tárbıeshisi
Jýmabaeva Baktıkýl Amandykovna