InfoHub Logo

- On birinshi synybyńa muqıat bol, - dedi mektepke endi kelgen buǵan aǵaıy. - Oqýlyqqa senbeı-aq qoı. Qazir ótpeli kezeń. Endigi jerde keńestik ádebıetke burynǵy kózqaraspen qaraı almaısyń. Al oqýlyq burynǵy izben jazylǵan. Sondyqtan, múmkindigi kelgenshe, balalarǵa óziń dáris oqy.

Ustazdyń aıtqany durys. Keńestik ádebıet - ádebıet tarıhyndaǵy óte bir kúrdeli kezeń. Al mekteptiń on birinshi synyby naq osy kezeńge kelip tireletin.

Bir kezde ózine de ádebıetten sabaq bergen baıyrǵy ádebıet pániniń muǵalimi bul aqyl-keńesin zeınet demalysyna shyǵyp bara jatqanda aıtqan edi. Joq, bul kisi zeınet demalysyna budan buryn shyqqan bolatyn. Ótkende ǵana ustazdar kúni merekesinde osy kisiniń zeınet demalysyna shyǵýyna baılanysty qurmet kórsetildi emes pe. Aýdandyq bilim bóliminen adam kelip qatysty. Biraq bul kisiniń ádebıet pániniń mamany retindegi baı tájirıbesin mektep basshylyǵy áli de paıdalana berýge qarsy emes edi. Degenmen ustazdyń ózi eki toqsan sabaq bergennen keıin, mektep basshylyǵyna zeınet demalysyna shyǵatyndyǵyn málimdedi. Osydan soń mektep basshylary ustazdyń óne boıy sabaq berip kele jatqan 10, 11-synyptaryn jáne osy ustaz jetekshilik jasap kele jatqan ádebıet pániniń muǵalimderi pán birlestiginiń jetekshiligin, sonymen birge osy ustazdyń meńgerýshiligindegi ádebıet kabınetiniń meńgerýshiligin buǵan júktedi. Kóp uzamaı mektep basshylyǵy buǵan ádebıet pániniń muǵalimi retinde Áýezovtiń "Abaı joly" roman-epopeıasyna baılanysty joǵary synyp oqýshylary arasynda kitap oqýshylar konferensıasyn ótkizýge tapsyrma berdi. Mundaı jumystar ádebıet úıirmesiniń negizinde ótkiziletin. Bul - joǵary synyp oqýshylarynyń arasyndaǵy ádebıet úıirmesiniń jetekshisi edi. Úıirmege at berý shart bolmasa da, bul úıirmege esim bergen. Asqar Súleımenov atyndaǵy ádebıet úıirmesi. Keıinnen buǵan Barlybek Syrtanov atyndaǵy quqyqtanýshylar úıirmesi qosyldy. Endi eki úıirme oqýshylarynyń birlesken "Ar jáne Zań" qabyrǵa gazetteri shyqty. Ony osy úıirmelerdiń músheleri ózderi shyǵaratyn. Keıinirek buǵan taǵy da bir úıirme qosyldy. Endi halyq aqyny Baınazar Ótepov atyndaǵy "Jas qalamger" úıirmesi jumys isteı bastady. Shyǵarmashylyq turǵydan kózge túsip turǵan oqýshy áli joq edi. Mektep basshylyǵy shákirttiń tynysh jatqan jan-dúnıesine qozǵaý salǵysy kelgen bolýy kerek, buǵan aqyly negizdegi osy úıirmeni júrgizýdi usyndy. Endi bul úıirmeniń de "Jas qalamger" atymen qabyrǵa gazeti shyǵa bastady.

Ózine júktelgen konferensıaǵa baılanysty ustazymen oılasyp, keńes suraǵan edi.

- Kitap oqýshylar konferensıasyn ótkizý ońaı jumys emes, - dedi ustazy. - Munyń basty sebebi oqýshylardyń kitap oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵy azaıyp bara jatyrǵandyǵynda bolyp otyr. Al qoǵamda kitap oqylmaǵan jerde, ol mekteptegi ádebıet pániniń sabaǵyna da áser etedi. Ádebıet sabaǵy óziniń maqsatyna jete almaı qalyp jatady. Biraq oqýshyǵa kitapty eriksiz oqyta almaısyń. Bul qoǵamǵa da baılanysty, onyń ata-anasyna da baılanysty. Jalpy, oqýshylardyń kitapqa degen qyzyǵýshylyǵynyń azaıýy 80-jyldardyń ishinen bastap oryn ala bastady. Sol jyldardaǵy oqýshylarymnyń kitap oqýyna kóńilim tola qoımady. Onyń aldyndaǵy shákirtterim myqty edi. Ustazdyń onyń aldyndaǵy dep otyrǵany - 70-jyldardyń ishindegi shákirtteri.

Sol jyldardyń bir shákirti bylaı deıdi:

- Ol kezde Almatydan aqyn-jazýshylar dúmep kelip jatatyn edi ǵoı. Bir kúni Ábdilda Tájibaev keletin boldy. Bárin daıyndap qoıǵanbyz. Sóıtsek, osy ustazymyz kirip kelip: "Balalar, bárin-bárin qaıtadan ózgertemiz", - desin. "Nege, aǵaı?!" "Óıtkeni kele jatqan Ábdilda Tájibaev emes eken, Bákir Tájibaev eken". Oqýshylar dýyldap kúlip jatyr. Sóıtse, joǵarydan bireý durys habarlamaǵan. Tájibaev degesin Ábdilda Tájibaev shyǵar dep oılapty. Oǵan renjip jatqan oqýshylar joq. Jasaǵan jumystarynyń bárin qaıtadan Bákir Tájibaevtyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna arnap ózgertip shyqty. Sonyń bárin balalar ózderi atqaratyn edi. Ádebıettiń róli óte zor edi ǵoı. Osy mektepte nebir naqty ǵylymdarǵa beıim balalar oqydy, matematık uldar oqydy. Solardyń bári de kórkem ádebıetti kóp oqıtyn. Ol kezeń sondaı kezeń boldy.

- Balalarmen jumys iste, - dedi ustazy. - Oqýshylaryńdy konfereńsıada sóıleýge óziń daıynda.

Konferensıadan soń ustazyna taǵy da soqty.

"Estidim, - dedi ustazy. - Balalardan estip otyrmyn. Konferensıań jaqsy ótipti".

Bul ustazdan alǵan kitabyn aparyp berip turǵanynda ustazynyń aıtqany edi.

Munyń ádebıet páni boıynsha synyptan tys jumystarynyń basy osy konferensıadan bastalǵan.

Ustazy aldynda eki toqsan sabaq bergen, sonan soń keıingi eki toqsanda bul sabaq bergen sol jylǵy mektep bitirýshi synyptyń arasynda ádebıetke beıimi bar shákirt boldy. Sol shákirttiń anasyna bul:

- Ol ne ádebıet muǵalimdigine, ne jýrnalıs mamandyǵyna barsyn. Onyń osylarǵa beıimdiligi bar degen edi.

Anasy basyn shaıqady:

- Joq. Oǵan jaǵdaıymyz da kelmeıdi. Ol arnaýly orta bilim beretin oqý ornyna barady. Jalpy, JOO-ǵa adam óziniń múmkindigimen túse alady degenge óz basym ılana da bermeımin.

---