Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Kitap meniń dosym
Zerendi aýdany ákimdiginiń
«Pýhalsk negizgi mektebi» KMM
bastaýysh synyp muǵalimi
Ospanova Baıan Baltashevna

Tárbıe saǵatynyń taqyryby: Kitap meniń dosym (slaıdymen)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimniń kitap arqyly beriletinin uǵyndyrý. Kitaptyń adam ómirindegi mańyzy, ǵylym men bilimniń paıdasy jaıly túsindirý. Kitapqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý. Oqýlyqtardy kútip ustaýǵa úıretý.
Sabaqtyń kórnekiligi: sýretter, kitap jaıly jazylǵan naqyl sózder, slaıd

Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Sabaqqa psıhologıalyq daıyndyq
Qonaq kútý - saltymyz,
Oqyp - bilip jatyrmyz.
Kelgen qonaq sizderge,
Sálem berdik jalpymyz.

Oıǵa tolsyn sanamyz,
Bestik bolsyn baǵamyz.
Balasyndaı bir úıdiń,
Tatý bolsyn aramyz.
(qushaqtasyp kórisedi, qol alysyp amandasady).

3. Sabaqtyń taqyrybyn ashý. Jumbaqtar jasyrý

Kózge tanytqan,
Sózdi damytqan.
Oıdy keńeıtken,
Ozyqtarǵa teńeıtken. (Mektep)

Oınaqtasa qolyńda,
İz qalmaıdy sońynda. (Óshirgish)

Ústinde esigi,
Ózi oryndyq, ári ústel,
Oqýshylar besigi. (Parta)

6.
1. m e k t e p
2. ó sh i r g i sh
3. p a r t a
4. t a q t a
5. á l i p b ı

İlýli tur keń alań,
Keregimdi men odan
Jazyp alam kóshirip,
Súrtem sosyn óshirip. (Taqta)

Qyryq eki jaýynger,
Sanyn túzep turady.
Búldirshinder,
Qaýymdy el,
Syryn tereń uǵady. (Álipbı)

Kóp áńgimem óleńim,
Kúnde aqyl beremin.
Jaqsy kórse meni kim,
Men de ony jaqsy kóremin. ( Kitap).

Kitap ta alma aǵashy,
Jemisin bizder teretin.
Tátti almaǵa balashy,
Kitabyńnyń ár betin,- dep Muzafar Álimbaev atamyz jyrlaǵandaı ádebı kitaptar men oqýlyqtar senderge bilim kózi, rýhanı qazyna. Biz kitap arqyly bastaýysh mekteptiń ózinde - aq búkil adamzat ómirimen tanysamyz. Kitap bilimimizdi molaıtady, kitaptan kóp ónege men tárbıe alamyz. Oqyǵanyń, toqyǵanyń kóp bolsa jeńbeıtin jaý, alynbaıtyn qamal joq. Sondyqtan da búgingi tárbıe saǵatymyzdyń taqyryby «Kitap bizdiń dosymyz» dep atalady.

Ertegi keıipkerimen kezdesý
Mars planetasynnan qonaqqa bógde ǵalamsharlyq keledi. Onyń qolynda eki hatqalta bolady.
- Balalar, birinshi hatqaltany ashyp oqıyqshy.
-
- «Sálem, balalar! Men aspannan senderdiń jınalǵandaryńdy kórip turmyn. Senderdiń kitapqa degen qumarlyqtaryńdy bilgim keledi. Sender shynynda da kitapty qurmetteısińder me? Kitap oqýdy unatasyńdar ma? Dáleldep berińder. Rahmet senderge, balalar»
-
- Qurmetpen
- Bógde ǵalamsharlyq

- Balalar, biz bógde ǵalamsharlyqqa kitappen dos ekenimizdi dáleldep bereıik.
Kitap adam ómirine asa mańyzdy rol atqarady. Otandy súıýge, talapty, kishipeıil bolýǵa, meıirimdilikke, tózimdilikke baýlıdy. Kitap jaman ádetterden aýlaq bolýǵa úndeıdi. Kitapty bizdiń qoǵamymyzdyń árbir adamy kúndelikti turmysynda paıdalanady. Ony oqıdy, odan tálim - tárbıe, úlgi - ónege alady. Sondyqtan da biz kitapty súıemiz. Kitap - bizdiń dosymyz!- deımiz. Ol - bizdiń rýhanı jan azyǵymyz!- deımiz.
Bizdiń elimizde kóptegen dástúrli merekeler bar. Olar bizdiń salt - dástúrimizdi, tarıhymyzdy jańǵyrtyp otyrady. Al kitap dúnıe júzi kóleminde atalyp ótetin mańyzy óte joǵary rýhanı baılyq bolyp tabylady. 2 – sáýir - «Halyqaralyq balalar kitaby kúni» jáne 23 sáýir - «Dúnıejúzilik kitap kúni» bolyp tabylady.
Qymbatty balalar! Mektep tabaldyryǵyn attaǵaly beri kóptegen dúnıeni bildinder, tanystyndar, oqydyndar. Búgin biz sendermen kitap týraly jáne kitaptyń qurylymy týraly áńgimelesemiz.

Kitaptyń shyǵý tarıhy
Alǵashqy kitap osydan áldeneshe jyl buryn paıda bolǵan. Ol bizdiń qolymyzdaǵy kitapqa esh uksamaıtyn. Alǵash ret kitap jumsaq balshyqtan jasaldy. Jumsaq balshyqqa úshkir nársemen jazý, jazyp, ony keptirip, sosyn kúıdirgen. Ol kádimgi kirpish tas sıaqty bolǵan. Bambýk dep atalatyn ósimdikten taıaqshalar ázirlenip, soǵan da jazǵan. Ejelgi Egıpette kitapty tasqa qashap jazǵan. Keıinnen janýarlardyń terisinen pergament dep atalǵan materıal jasalyp, kitap soǵan jazylǵan. Eýropada kitap shyǵarýdyń negizgi materıaly qaǵaz XIII ǵasyrda paıda bolǵan. Kitaptyń shyǵý tarıhy myńdaǵan jyldar men ǵasyrdaǵy artqa tastaǵan eken.

Kitap qalaı jazylady.
Qaǵazdyń negizgi materıaly – aǵash. Aǵash ormannan kesiledi, júrgizýshiler júk mashınalaryna tıep fabrıkalarǵa jetkizedi, fabrıka jumysshylary aǵashty óńdep, odan qaǵaz jasaıdy. Daıyn qaǵaz kitap shyǵarylatyn baspahanalarǵa jetkiziledi. Jazýshylar, ǵalymdar kitaptyń mátinin qurastyrady, ony árip terýshiler kitap betine túsiredi, sýretshiler mátiniń mazmunyna sáıkes sýretterimen bezendiredi. Osylaısha kitap saýda oryndaryna jáne bilim mekemelerine taratylady. Oqýshylar kitap shyǵarý isinde myńdaǵan adamdardyń mańdaı teri bar ekenin jáne kóp kólemde qarjy bólingenin únemi esińde saqtaý kerek. Sondyqtan kitapqa únemi qurmetpen qarap, taza ustaýǵa daǵdylanǵanyń jón.

“Jalǵasyn tap” oıyny
1. Bilim -... (taýsylmaıtyn baılyq).
2. Kitap - bilim bulaǵy,... (bilim - ómir shyraǵy).
3. Kitap –... (altyn qazyna).
4. Ónerlige... (nur jaýar).
5. Óner - aǵyp jatqan bulaq,
... (Bilim – janyp jatqan shyraq).

Sergitý sáti (beınerolık)

Taqtaǵa Abaı Qunanbaıulynyń sýreti ilinedi.
- Balalar, bul kim?
- Durys. Endeshe qazir biz Abaı atanyń kitap týraly aıtqan naqyl sózin tabýymyz kerek?
«Bul ne degen jumbaq?» oıyny
Sol jaqtaǵy daýyssyz dybystardyń ortasyna ne aldyna, sońyna oń jaqtaǵy daýysty dybystardy qosyp oqyńdar. Sonda bir naqyl sóz oqı alasyńdar.
...rt...q
ǵ... l... m
k...t... pt...,
...r...nb...
...q...p
k...r...g...

(a y y y i a a, e i e o y ó ý e).
Sheshýi: «Artyq ǵylym kitapta, erinbe oqyp kórýge»
(Abaı)
- Jaraısyńdar, balalar. Al, sender kitap týraly óleń aıtyp bere alasyń ba?
- Qane, bógde ǵalamsharlyqqa kitapty qalaı jaqsy kóretinimiz týraly aıtyp óteıik.

1 - oqýshy:
Saǵan bilim jemisin,
Oqýlyǵyń beredi.
Talaı adam sol úshin,
Mańdaı terin tógedi.
2 - oqýshy:
Ormanshynyń aıaly,
Alaqany ósirgen.
Sonaý aǵash saıaly,
Qaǵaz úshin kesilgen.
3 - oqýshy:
Aǵash kesip qanshama adam,
Ormandarda júredi.
Aǵa qansha sharshaǵan,
Aǵash tıep únemi.
4 - oqýshy:
Mashınıst bop jasynan,
Dúbirletip dalany,
Sol aǵashty tasyǵan,
Biler me eken kóp adam.
5 - oqýshy:
Zavodtarda kún - túni,
Qaǵaz jasap baǵaly.
Qansha adam kim úshin,
Mańdaı teri tamady.
6 - oqýshy:
Oqýlyqty barshaǵa,
Talaı ǵalym qolǵa alyp.
Jyldar boıy qanshama,
Jazady uzaq tolǵanyp.
7 - oqýshy:
Ádemilep bersem dep,
Boıaý jaǵyp ne túrli.
Sýretshiler kórkemdep,
Qansha ýaqyt otyrdy.
8 - oqýshy:
Árip terý úshin de,
Talaı adam terledi.
Baspahana ishinde,
Aılap tynym kórmedi.
9 - oqýshy:
Oqýlyqty mektebiń
Berer saǵan tep - tegin.
Bilmeısiń - aý esh biraq,
Qanshama eńbek ketkenin.
10 - oqýshy:
Oqýlyǵyń quralyń,
Jaǵar bilim shyraǵyn.
Basa almaısyń eshqashan,
Onsyz alǵa bir adym.

Sergitý sáti (ertegi keıipkerleri, janýarlar týraly)

Muǵalim. – Jaraısyńdar! Sender kitapty kóp oqısyńdar ma?
Qandaı ertegilerdi bilesińder? (jaýaptary.)

Oıyn: «Sýretti sóılet».
Balalar sýretterge qarap, erteginiń atyn ataıdy. Slaıdtan qarap aıtady.
Muǵalim: - Kitapty kóp oqısyńdar eken. Jaraısyńdar! Jumbaq, jańyltpashtar oqydyńdar ma?
- Qane, jatqa bilesińder me? (Balalar bilgenderin aıtady.)
- Balalar, ertegi keıipkerleri senderge vıktorınalyq suraqtar alyp kelipti.

Vıktorınalyq suraqtar
1. Kitaptar turaǵy qalaı atalady? (Kitaphana)
2. Kitaptarmen jumys isteıtin maman qalaı atalady? (Kitaphanashy)
3. Kitaphanaǵa únemi baryp kitap oqıtyn adam qalaı atalady? (Oqyrman)
4. Balalarǵa arnalǵan qandaı gazet - jýrnaldardy bilesińder? («Ulan», «Baldyrǵan», «Móldir bulaq» t. b.)
5. Kitap basyp shyǵaratyn jer qalaı atalady? (Baspahana)
6. Mektep oqýlyqtary qandaı baspalardan shyǵady? («Atamura», «Mektep», «Almatykitap»)
7. Kitapty jazǵan adamdy qalaı ataıdy? (Avtor)
8. Halyqaralyq balalar kitaby kúni qaı kúni? (2 sáýir)
9. Dúnıejúzilik kitap kúni qaı kún? (23 sáýir)

Oıyn: “Iá - joq”. ---------------------Kitap neni súıedi?
Kitap belgi baýyn “ıá”,----------------------- Qardy, ne jańbyrdy “joq”,
Kir qoldy “joq”, ------------------------------- Uqypty ustaǵandy “ıá”,
Qýyrǵan jumyrtqany “joq”, --------------- Edende jatqandy “joq”,
Bilgish oqýshylardy “ıá”, -------------------- Kitap sóresinde turýdy ”ıá»

Kitap týraly qanatty sózderdi oqyp shyǵý (Slaıdtan)
Kitappen dos bol, onyń jomart betteri kózińdi ashar,
adal dos odan joq tegi. (Rasýl Gamzatov)

Talap qyl artyq bilýge, artyq bilim kitapta,
erinbeı oqyp kórýge. (Abaı)

Árbir adamnyń eń jaqsy dosy,
ómirlik dosy kitap bolýy tıis. (Muhtar Áýezov).

- Jaqsy, balalar, sender bógde ǵalamsharlyqqa kitapty súıtinderińdi dáleldep berdińder dep oılaımyn. Al endi ekinshi hatqaltany ashýǵa quqymyz bar dep oılaımyn. (Ekinshi hatqaltany ashý.)
«Balalar, sender shynymen de kitappen dos ekensińder. Kitap oqysańdar bilimderiń tolady. Bilimdi, parasatty adam bolasyńdar. Endeshe men senderge kelesi eskertpeni bergim keledi. Oılaryńa túıip alyńdar. Sonymen birge men senderge kitaptyń arasyna salatyn belgi baýdy syıǵa tartamyn. Balaqaılar, men senderge sáttilik tileımin!»
- Qurmetpen Bógde ǵalamsharlyq

Kitap týraly erejeler:
1. Kitaptyń muqabasy búlinbes úshin ony qaptap al.
2. Tamaq iship otyryp kitap oqyma, ony lastap alýyń múmkin.
3. Kitaptyń arasyna qalamsap jáne basqa jýan nárse salma, onyń túbi jyrtylady.
4. Kitap betteriniń buryshtaryn búkteme – onyń buryshtary jyrtylady. Kitap betteriniń arasyna qystyrǵysh jasap al.
5. Kitap betterin jyrtpa, kitapqa sýret salma, oǵan jazba, kitapqa sıamen de, qaryndashpen de eshbir belgi salma.
6. Kitapty maıystyryp búkteme, onyń betteri jyrtylady.
7. «Kitap – seniń dosyń» ekenin umytpa!

Tolyq nusqasyn júkteý
Slaıdyn júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama