Kitap - meniń syrlasym
Sabaqtyń taqyryby: Kitap - meniń syrlasym
Sabaqtyń maqsaty: 1. Oqýshylardy bilim quraly kitaptyń mańyzymen tanystyrý. Onyń alǵashqy shyǵý tarıhymen jáne alǵashqy baspagerlermen, elimizdiń baspalarymen tanystyra otyryp, sózdik qorlaryn, til baılyqtaryn, oı - óristerin damytý. Oqýshylardy bilimdilikke, adamgershilikke, kitapty baǵalaı bilýge, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Kórnekilikter: ınteraktıvti taqta,(Aqyn jazýshylardyń portretteri, naqyl sózder, sózjumbaqtar, rebýstar, baspanyń sýreti, Iogann Gýttenbergtiń sýreti)
Sabaqtyń túri: pres konferensıa
Pán aralyq baılanys: matematıka, tarıh, ádebıet,
Sabaqtyń barysy:
1. Kirispe. Jasymda bilim bar dep eskermedim,
Paıdasyn kóre tura teksermedim.
Erjetken soń túspedi ýysyma,
Qolymdy mezgilinen kesh sermedim.
Bul maqurym qalmaǵyma kim jazaly,
Qolymdy dóp sermesem, óster me edim?- dep Uly Abaı atamyz óziniń bilim darıasyna keshirek qol sermep qalǵanyn ókinishpen aıtady. Bunda aqyn: Bilim alýǵa bala kezińnen den qoısańdar, ókinbeısińder, balǵyn shaqta alǵan bilimderiń, oqyǵan kitaptaryń máńgi baqı esterińde qalady degendi meńzeıdi.
- Al, balalar, bizge bilim berer negizgi qural ne?
- Árıne, kitap. Kitapty oqı otyryp adamnyń ishki rýhanı jan dúnıesi artady. Aınaladaǵy ómir men, tabıǵatpen, adamnyń eńbegimen, qurby - qurdastaryńmen jaqsy bolýǵa qandaı da bir jaqsy lyq isteýge qulshyndyratyn da osy – kitap. Biz kitaptyń mańyzyn jaqsy bilemiz, Biraq onyń shyǵý tarıhyn kóp bile bermeımiz. Sondyqtan búgingi tárbıe saǵatymyzda: Alǵashqy kitaptardy qalaı jasady? Kitap basý isin kim oılap tapty? Qazaq tilinde eń alǵashqy shyqqan kitap qalaı atalady? Taǵyda basqa bizdi oılandyrǵan suraqtarǵa jaýap tabamyz. Búgingi sabaǵymyz pres - konferensıa túrinde ótedi.(Balalar eki topqa bólingen. Biri gazet - jýrnal tilshileri, biri baspahana qyzmetker leri.) Búgingi bizdiń sabaǵymyzǵa «Almatykitap»,»Atamura»,»Dáýir», «Jazýshy», «Óner» baspasynyń qyzmetkerlerimen, «Baldyrǵan», «Ulan», «Aıgólek», «Balbulaq», «Oral óńiri», «Serpin» gazet - jýrnaldarynyń tilshileri qatysyp otyr
İ. Konferensıa barysy:
Ámirjan -«Baldyrǵan» jýrnalynyń tilshisi: Alǵashqy kitaptardyń shyǵý tarıhyn aıtyp berseńiz?
Aıajan: «Almatykitap» baspasynyń qyzmetkeri: Kitap shyqqaly birneshe myń jyl boldy. Sodan beri onyń beınesi talaı - talaı ózgerdi. Vavılondyqtar, asserıalyqtar, basqa da kóne halyqtar kitapty balshyqtan jasaǵan. Jup - jumsaq balshyq taqtaǵa úshkir taıaqshamen oıyp erekshe belgiler salynady. Sodan soń taqtalar keptirilip, kúıdiriledi. Sóıtip talaı - talaı kitaptar jasalǵan.
«Dáýir» baspasynyń qyzmetkeri - Saltanat: Al Qytaıda alǵashqy kitaptar bambýktan jasalǵan juqa taqtaǵa jazylyp, olar myqty jipke tizilgen. Keıinirek kitaptaryn qyl qalammen, týshpen jibek mataǵa jazǵan.
«Atamura» baspasynyń qyzmetkeri - Imran: Al Ejelgi Egıpette kitap sózi tasqa qashalyp jazyl ǵan. Odan keıin papırýs oılap tabyldy. Qamys tárizdi quraqtyń japyraǵy nyǵyzdalyp bir - birine jelimdeledi de, uzyndyǵy birneshe ondaǵan metr lenta jasalǵan. Mundaı lentalar tútikke oralyp saqtalǵan. Papırýs jazýǵa kerekti eń jaqsy materıal sanalǵan.
«Óner» baspasynyń qyzmetkeri - Aqerke: Al Evropada orta ǵasyrlarda jazý úshin buzaý terisinen erekshe ádispen ılengen pergament paıdalanylǵan. Ejelgi orys elinde jazý, juqalap sydyrylǵan qaıyń aǵashynyń qabyǵyna jazylǵan.
«Ulan» gazetiniń tilshisi - Bekzat: Alǵashqy basylǵan kitaptardy qalaı ataǵan?
«Dáýir» baspasynyń qyzmetkeri - Saltanat: Alǵashqy basylǵan kitaptar kıslografıalyq kitaptar dep ataldy. Bul ataý grektiń «kıslo»- «aǵash»,«grafo»- «jazamyn» sózderinen shyqqan. Ondaı kitaptar bylaı jasalǵan. Aǵash taqtaıdyń tegis betine oǵan jazylatyn sózdiń teris beınesi túsiril gen. Sodan keıin baspager árip syzyqtarynyń arasyn ótkir pyshaqpen muqıat oıyp, tazalaǵan. Sóıtip jazylatyn sózdiń shyǵyńqy bederi jasalǵan. Oǵan boıaý jaǵylǵanda ústine pergament nemese qaǵaz bastyrylǵan. Sóıtip jańaǵy taqtaıdaǵy sóz qaǵazǵa juqqan.
«Oral óńiri» gazetiniń tilshisi - Mereı: Alǵash qaı el qaǵaz jasaýdy oılap tapqan?
«Dáýir» baspasynyń qyzmetkeri - Saltanat: Qaǵaz jasaýdy adamdar ekinshi ǵasyrda úırenedi. Qaǵaz Qytaıda oılap tabyldy. Biraq qytaılyqtar ony jasaýdyń ádisin uzaq ýaqyt qupıa saqtaǵan. Qaǵaz Evropada H ǵasyrda ǵana paıda bolǵan. Olar qaǵazdy shúberekterdi untaqtap qaınatý ádisimen jasaǵan. Al biraq gazetter shyǵyp, kitaptar basylyp, oqýshylarǵa oqýlyqtar, dápterler qajet bolǵan kezde shúberekter jetispegen. Sodan soń ǵana qaǵazdy aǵashtan jasaýǵa kóshken.
«Aıgólek» jýrnalynyń tilshisi - Madına: Eń alǵash kitap basý isin oılap tapqan kim?
«Jazýshy»baspasynyń qyzmetkeri - Eraly: Adamzattyń talaı urpaǵy jeke áripterden qurastyrylatyn baspa úlgisin jasaýǵa tyrysqan. Biraq nemistiń óner tapqyshy Iogann Gýtenbergteı dál oılap tapqan bolmaǵan eken.
«Aıgólek» jýrnalynyń tilshisi - Madına: Gýtenberg ne oılap tapqan?
«Jazýshy» baspasynyń qyzmetkeri - Eraly: Gýtenberg maı syǵyp shyǵaratyn kádimgi presti baspa hana stanogyna aınaldyrǵan. Sóıtip ony baspa quraly etip beıimdegen. Eń bastysy onyń qansha sóz basý kerek bolsa, sonsha sóz basýǵa múmkin baspa úlgisin tapqandyǵy. Bul úlgiler op - ońaı aýystyrýǵa bolatyn jeke lıterlerden Quraldy. Lıter degenimiz bir basynda áriptiń shyǵyńqy bederi bar kishkentaı metal bólshegi. Áriptiń betine boıaý jaǵylady da basqan kezde ol qaǵazǵa túsedi. Gýtenbergtiń eń basty óner tabysy osy.
«Óner» baspasynyń tilshisi:- Aqerke:
- Qazaq jerinde kitap shyǵarý isi qaı ýaqytta qolǵa alyndy?
«Jazýshy»baspasynyń qyzmetkeri: Eraly:
- Negizinde orys eliniń ózinde kitap shyǵarý 16 ǵasyrdyń orta sheńinde bastalǵan. Orystyń tuńǵysh baspageri Ivan Fedorov boldy. Ol «Apostol» atty kitap shyǵardy. Al qazaq jerinde kitaptardy 18 ǵasyrǵa deıin kóbine arab áripterimen jazylyp, qol jazba túrinde taralǵan. Qazan kóterilisine deıin 1800 - 1917 jyldar arasynda qazaq tilinde 1100 dana ǵana kitap shyqqan. Onyń ózi de basqa jerlerde Qazan, Tashkent qalalaryndaǵy baspalarda basylǵan Qazaq tilinde tuńǵysh shyqqan kitap «Seıfil - Málik» dep atalady.»Myń bir tún» kitabynan úzindi. Qazaqstanda kitap shyǵarý isi 1918 jyldan bastap shyǵarylǵan. Osy jyly ózimizdiń Batys Qazaqstandaǵy Orda da tuńǵysh baspa ashylǵan.
«Serpin» baspasynyń tilshisi:- Ershat:
- Kitap grafıkasy degen ne?
«Óner» baspasynyń qyzmetkeri - Aqerke:
--- Kitap grafıkasy degen kitapty bezendirý, ıaǵnı kitaptyń mazmunyn ashatyn sýrettermen qurylymyn úılestirý. Bul oraıda sýretshilerdiń grafıkalyq eńbekteri qoldanylady.
«Balbulaq»jýrnalynyń tilshisi: Dıar:- Sizdiń baspada qandaı oqýlyqtar shyǵarylady?
«Atamura» baspasynyń tilshisi:- Imran: QR - synda 1 - 4 synyptarǵa arnalǵan memlekettik bilim standarty qabyldandy. Mine, osy bilim standarty negizinde qurylǵan bastaýyn synyp oqýlyqtary «Atamura»,»Almatykitap» baspalarynan shyǵarylady.
«Baldyrǵan» jýrnalynyń tilshisi:: Ámirjan:- Qazirgi ýaqytta kitap basyp shyǵarý qalaı júredi?
«Almatykitap» baspasynyń tilshisi:- Aıajan: Kitap basý prosesi jyldan - jylǵa damyp, jetilip keledi. Osy zamanǵy baspahanalarda kitaptyń barlyq mátinin, árip teretin polıgrafıalyq mashınalarmen, árip quıatyn qondyrǵylarmen jáne foto tergish avtomattarmen teredi. Mashınalar kitaptyń sýretterin ázirleıdi. Budan keıin mátin men sýretterdiń baspa úlgileri jasalady da. Odan óte shapshań júretin asa qýatty baspa mashınalar saǵatyna 4 - 5 myń kóshirme qaǵazǵa túsiredi. Mashınalar basylǵan qaǵazdy toptap, túptep, tigip shyǵarady.
«Ulan» gazetiniń tilshisi - Bekzat: Ózińizdiń eń alǵash oqyǵan kitabyńyz?
Meniń eń alǵash oqyǵan kitabym - ol súıikti - Álippe. Álippe bizge oqýdy, jazýdy, ertegi, áńgime aıtýdy, sýret salyp, mánerlep óleń oqýdy úıretti. Sondyqtan, alǵashqy oqyǵan kitabymyzdyń qurmetine «Álippe»ánin oryndap bereıik.
2.«Álippe» áni oryndalady.
3. Aýdandyq, mektepishilik kitaphanashylarmen oı bólisý, suraqtar qoıý.
- Sizdiń kitaphanalaryńyz qaı kezden bastap jumys isteıdi?
- Qansha kitaptar jınaqtalǵan? Qansha adam jumys isteıdi?
- Sizge kitaphanashy bolǵan unaı ma, álde kitap oqyǵan unaı ma?
- Kitaphanashy bolý úshin qandaı oqý ornynda oqý kerek?
- Qansha bala kitap alyp oqıdy? Kitaptar uzaq ýaqyt saqtalý úshin en isteý kerek?
- Búgingi pres konferensıaǵa qatysyp, kitap týraly oı bólisken baspahana qyzmetkerlerine jáne tilshilerge kóp rahmetimizdi aıta otyryp, tárbıe saǵatynyń ekinshi bólimine kóshemiz.
Narǵyz: Elimizde ataqty,
Ǵalym ata ne tapty?
Bárin, bárin bilesiń,
Oqı berseń kitapty.
Bilim alar kóp adam,
Jaqsy nárse joq odan.
Qyzyǵa kep oqımyn,
Kitap kórsem jańadan.
Ámirbek: Meıirimim qanbas qanshama oqysam da,
Bilim syryn zerdeme toqysam da,
Kitap deıtin jup jazbas meniń dosym,
Qaı kezde de keltirgen kóńil hoshyń,
Sıqyrmen alady eliktirip,
Bilim qumar jandardy jeliktirip.
Kitap bilim bulaǵy sarqylmaıtyn,
Adam oıy tazaryp jarqyldaıtyn.
Aıaýlym: Qyrandaı tomaǵasy alynbaǵan,
Etedi jabyq keziń janymdy alań.
Syılyqtar qatarynda óziń tursań,
Ózgesin senen buryn qabyldaman.
Ashylǵan eki betiń jaıǵan qanat,
Ózińnen boljap senshe bolashaqty,
Ótkenge emin - erkin saırandamaq,
Joldaısyń jer anańa aıdan da hat.
Joımaıtyn jemisisiń ár tusta kúshin,
Beretin qys jaz úshin birdeı ónim.
Qolynan jatsa - tursa tastamaıtyn,
Men túgel ustazymnyń ustazysyń.
7. «Kim tapqyr?» oıyny. Berilgen sózderden kitap týraly maqal - mátelder men naqyl sózder qurastyrý.
1. Kitap, bilim, bulaq, ómir, shyraq....................... (Kitap – bilim bulaǵy, bilim - ómir shyraǵy.)
2. Aqyl, bilim. azbaıdy, tozbaıdy.................... (Aqyl azbaıdy, bilim tozbaıdy)
3. Nadan, dos, kitap............................ (Nadanmen dos bolǵansha, kitappen dos bol)
4. Artyq. ǵylym, kitap, oqy................................... (Artyq ǵylym kitapta, Erinbeı oqyp kórýge)
5. Bilim, qaınar, kóz, kitap.................................. (Bilimniń qaınar kózi - kitap)
6. Kitap, ǵalym, til, muǵalim.........................(Kitap - ǵylym, tilsiz muǵalim)
7. Kitap, ustaz, ustaz........................... (ómir ustazy)
8. Kitap kórmesi. Balalarǵa arnalǵan ertegiler, áńgimeler men A. Qunanbaev, M. Áýezov, B. Soqpaqbaev, M. Álimbaev, Q. Myrzalıev, t. b aqyn – jazýshylardyń kitaptary týraly suhbat júrgizildi.
9. Qorytyndylaý
Kitap - jan azyǵyń» dep tegin aıtylmasa kerek. Janyńdy nurlandyryp, kókiregińdi oıatatyn ne eken? Árıne, kitap. Endeshe aqyn atalarymyzdyń kitap týraly aıtqan óleńderimen búgingi sabaǵymyzdy qorytyndylaıyq.
A: Qunanbaev: Talap qyl artyq bilýge,
Artyq ǵylym kitapta,
Erinbeı oqyp kórýge.
S. Seıfýllın: Oqý bilim qazyǵy,
Adamnyń azyǵy,
Oqý ómirdiń sáni,
Tirshiliktiń shamy.
B. Maılın: Oqysa bilim bulaǵy,
Oqysa eldiń ulany.
Tiriltip, elge jan bitip,
El úshin jumaq qylady.
10. Hor.«Kitap» áni oryndalady.
Sabaqtyń maqsaty: 1. Oqýshylardy bilim quraly kitaptyń mańyzymen tanystyrý. Onyń alǵashqy shyǵý tarıhymen jáne alǵashqy baspagerlermen, elimizdiń baspalarymen tanystyra otyryp, sózdik qorlaryn, til baılyqtaryn, oı - óristerin damytý. Oqýshylardy bilimdilikke, adamgershilikke, kitapty baǵalaı bilýge, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Kórnekilikter: ınteraktıvti taqta,(Aqyn jazýshylardyń portretteri, naqyl sózder, sózjumbaqtar, rebýstar, baspanyń sýreti, Iogann Gýttenbergtiń sýreti)
Sabaqtyń túri: pres konferensıa
Pán aralyq baılanys: matematıka, tarıh, ádebıet,
Sabaqtyń barysy:
1. Kirispe. Jasymda bilim bar dep eskermedim,
Paıdasyn kóre tura teksermedim.
Erjetken soń túspedi ýysyma,
Qolymdy mezgilinen kesh sermedim.
Bul maqurym qalmaǵyma kim jazaly,
Qolymdy dóp sermesem, óster me edim?- dep Uly Abaı atamyz óziniń bilim darıasyna keshirek qol sermep qalǵanyn ókinishpen aıtady. Bunda aqyn: Bilim alýǵa bala kezińnen den qoısańdar, ókinbeısińder, balǵyn shaqta alǵan bilimderiń, oqyǵan kitaptaryń máńgi baqı esterińde qalady degendi meńzeıdi.
- Al, balalar, bizge bilim berer negizgi qural ne?
- Árıne, kitap. Kitapty oqı otyryp adamnyń ishki rýhanı jan dúnıesi artady. Aınaladaǵy ómir men, tabıǵatpen, adamnyń eńbegimen, qurby - qurdastaryńmen jaqsy bolýǵa qandaı da bir jaqsy lyq isteýge qulshyndyratyn da osy – kitap. Biz kitaptyń mańyzyn jaqsy bilemiz, Biraq onyń shyǵý tarıhyn kóp bile bermeımiz. Sondyqtan búgingi tárbıe saǵatymyzda: Alǵashqy kitaptardy qalaı jasady? Kitap basý isin kim oılap tapty? Qazaq tilinde eń alǵashqy shyqqan kitap qalaı atalady? Taǵyda basqa bizdi oılandyrǵan suraqtarǵa jaýap tabamyz. Búgingi sabaǵymyz pres - konferensıa túrinde ótedi.(Balalar eki topqa bólingen. Biri gazet - jýrnal tilshileri, biri baspahana qyzmetker leri.) Búgingi bizdiń sabaǵymyzǵa «Almatykitap»,»Atamura»,»Dáýir», «Jazýshy», «Óner» baspasynyń qyzmetkerlerimen, «Baldyrǵan», «Ulan», «Aıgólek», «Balbulaq», «Oral óńiri», «Serpin» gazet - jýrnaldarynyń tilshileri qatysyp otyr
İ. Konferensıa barysy:
Ámirjan -«Baldyrǵan» jýrnalynyń tilshisi: Alǵashqy kitaptardyń shyǵý tarıhyn aıtyp berseńiz?
Aıajan: «Almatykitap» baspasynyń qyzmetkeri: Kitap shyqqaly birneshe myń jyl boldy. Sodan beri onyń beınesi talaı - talaı ózgerdi. Vavılondyqtar, asserıalyqtar, basqa da kóne halyqtar kitapty balshyqtan jasaǵan. Jup - jumsaq balshyq taqtaǵa úshkir taıaqshamen oıyp erekshe belgiler salynady. Sodan soń taqtalar keptirilip, kúıdiriledi. Sóıtip talaı - talaı kitaptar jasalǵan.
«Dáýir» baspasynyń qyzmetkeri - Saltanat: Al Qytaıda alǵashqy kitaptar bambýktan jasalǵan juqa taqtaǵa jazylyp, olar myqty jipke tizilgen. Keıinirek kitaptaryn qyl qalammen, týshpen jibek mataǵa jazǵan.
«Atamura» baspasynyń qyzmetkeri - Imran: Al Ejelgi Egıpette kitap sózi tasqa qashalyp jazyl ǵan. Odan keıin papırýs oılap tabyldy. Qamys tárizdi quraqtyń japyraǵy nyǵyzdalyp bir - birine jelimdeledi de, uzyndyǵy birneshe ondaǵan metr lenta jasalǵan. Mundaı lentalar tútikke oralyp saqtalǵan. Papırýs jazýǵa kerekti eń jaqsy materıal sanalǵan.
«Óner» baspasynyń qyzmetkeri - Aqerke: Al Evropada orta ǵasyrlarda jazý úshin buzaý terisinen erekshe ádispen ılengen pergament paıdalanylǵan. Ejelgi orys elinde jazý, juqalap sydyrylǵan qaıyń aǵashynyń qabyǵyna jazylǵan.
«Ulan» gazetiniń tilshisi - Bekzat: Alǵashqy basylǵan kitaptardy qalaı ataǵan?
«Dáýir» baspasynyń qyzmetkeri - Saltanat: Alǵashqy basylǵan kitaptar kıslografıalyq kitaptar dep ataldy. Bul ataý grektiń «kıslo»- «aǵash»,«grafo»- «jazamyn» sózderinen shyqqan. Ondaı kitaptar bylaı jasalǵan. Aǵash taqtaıdyń tegis betine oǵan jazylatyn sózdiń teris beınesi túsiril gen. Sodan keıin baspager árip syzyqtarynyń arasyn ótkir pyshaqpen muqıat oıyp, tazalaǵan. Sóıtip jazylatyn sózdiń shyǵyńqy bederi jasalǵan. Oǵan boıaý jaǵylǵanda ústine pergament nemese qaǵaz bastyrylǵan. Sóıtip jańaǵy taqtaıdaǵy sóz qaǵazǵa juqqan.
«Oral óńiri» gazetiniń tilshisi - Mereı: Alǵash qaı el qaǵaz jasaýdy oılap tapqan?
«Dáýir» baspasynyń qyzmetkeri - Saltanat: Qaǵaz jasaýdy adamdar ekinshi ǵasyrda úırenedi. Qaǵaz Qytaıda oılap tabyldy. Biraq qytaılyqtar ony jasaýdyń ádisin uzaq ýaqyt qupıa saqtaǵan. Qaǵaz Evropada H ǵasyrda ǵana paıda bolǵan. Olar qaǵazdy shúberekterdi untaqtap qaınatý ádisimen jasaǵan. Al biraq gazetter shyǵyp, kitaptar basylyp, oqýshylarǵa oqýlyqtar, dápterler qajet bolǵan kezde shúberekter jetispegen. Sodan soń ǵana qaǵazdy aǵashtan jasaýǵa kóshken.
«Aıgólek» jýrnalynyń tilshisi - Madına: Eń alǵash kitap basý isin oılap tapqan kim?
«Jazýshy»baspasynyń qyzmetkeri - Eraly: Adamzattyń talaı urpaǵy jeke áripterden qurastyrylatyn baspa úlgisin jasaýǵa tyrysqan. Biraq nemistiń óner tapqyshy Iogann Gýtenbergteı dál oılap tapqan bolmaǵan eken.
«Aıgólek» jýrnalynyń tilshisi - Madına: Gýtenberg ne oılap tapqan?
«Jazýshy» baspasynyń qyzmetkeri - Eraly: Gýtenberg maı syǵyp shyǵaratyn kádimgi presti baspa hana stanogyna aınaldyrǵan. Sóıtip ony baspa quraly etip beıimdegen. Eń bastysy onyń qansha sóz basý kerek bolsa, sonsha sóz basýǵa múmkin baspa úlgisin tapqandyǵy. Bul úlgiler op - ońaı aýystyrýǵa bolatyn jeke lıterlerden Quraldy. Lıter degenimiz bir basynda áriptiń shyǵyńqy bederi bar kishkentaı metal bólshegi. Áriptiń betine boıaý jaǵylady da basqan kezde ol qaǵazǵa túsedi. Gýtenbergtiń eń basty óner tabysy osy.
«Óner» baspasynyń tilshisi:- Aqerke:
- Qazaq jerinde kitap shyǵarý isi qaı ýaqytta qolǵa alyndy?
«Jazýshy»baspasynyń qyzmetkeri: Eraly:
- Negizinde orys eliniń ózinde kitap shyǵarý 16 ǵasyrdyń orta sheńinde bastalǵan. Orystyń tuńǵysh baspageri Ivan Fedorov boldy. Ol «Apostol» atty kitap shyǵardy. Al qazaq jerinde kitaptardy 18 ǵasyrǵa deıin kóbine arab áripterimen jazylyp, qol jazba túrinde taralǵan. Qazan kóterilisine deıin 1800 - 1917 jyldar arasynda qazaq tilinde 1100 dana ǵana kitap shyqqan. Onyń ózi de basqa jerlerde Qazan, Tashkent qalalaryndaǵy baspalarda basylǵan Qazaq tilinde tuńǵysh shyqqan kitap «Seıfil - Málik» dep atalady.»Myń bir tún» kitabynan úzindi. Qazaqstanda kitap shyǵarý isi 1918 jyldan bastap shyǵarylǵan. Osy jyly ózimizdiń Batys Qazaqstandaǵy Orda da tuńǵysh baspa ashylǵan.
«Serpin» baspasynyń tilshisi:- Ershat:
- Kitap grafıkasy degen ne?
«Óner» baspasynyń qyzmetkeri - Aqerke:
--- Kitap grafıkasy degen kitapty bezendirý, ıaǵnı kitaptyń mazmunyn ashatyn sýrettermen qurylymyn úılestirý. Bul oraıda sýretshilerdiń grafıkalyq eńbekteri qoldanylady.
«Balbulaq»jýrnalynyń tilshisi: Dıar:- Sizdiń baspada qandaı oqýlyqtar shyǵarylady?
«Atamura» baspasynyń tilshisi:- Imran: QR - synda 1 - 4 synyptarǵa arnalǵan memlekettik bilim standarty qabyldandy. Mine, osy bilim standarty negizinde qurylǵan bastaýyn synyp oqýlyqtary «Atamura»,»Almatykitap» baspalarynan shyǵarylady.
«Baldyrǵan» jýrnalynyń tilshisi:: Ámirjan:- Qazirgi ýaqytta kitap basyp shyǵarý qalaı júredi?
«Almatykitap» baspasynyń tilshisi:- Aıajan: Kitap basý prosesi jyldan - jylǵa damyp, jetilip keledi. Osy zamanǵy baspahanalarda kitaptyń barlyq mátinin, árip teretin polıgrafıalyq mashınalarmen, árip quıatyn qondyrǵylarmen jáne foto tergish avtomattarmen teredi. Mashınalar kitaptyń sýretterin ázirleıdi. Budan keıin mátin men sýretterdiń baspa úlgileri jasalady da. Odan óte shapshań júretin asa qýatty baspa mashınalar saǵatyna 4 - 5 myń kóshirme qaǵazǵa túsiredi. Mashınalar basylǵan qaǵazdy toptap, túptep, tigip shyǵarady.
«Ulan» gazetiniń tilshisi - Bekzat: Ózińizdiń eń alǵash oqyǵan kitabyńyz?
Meniń eń alǵash oqyǵan kitabym - ol súıikti - Álippe. Álippe bizge oqýdy, jazýdy, ertegi, áńgime aıtýdy, sýret salyp, mánerlep óleń oqýdy úıretti. Sondyqtan, alǵashqy oqyǵan kitabymyzdyń qurmetine «Álippe»ánin oryndap bereıik.
2.«Álippe» áni oryndalady.
3. Aýdandyq, mektepishilik kitaphanashylarmen oı bólisý, suraqtar qoıý.
- Sizdiń kitaphanalaryńyz qaı kezden bastap jumys isteıdi?
- Qansha kitaptar jınaqtalǵan? Qansha adam jumys isteıdi?
- Sizge kitaphanashy bolǵan unaı ma, álde kitap oqyǵan unaı ma?
- Kitaphanashy bolý úshin qandaı oqý ornynda oqý kerek?
- Qansha bala kitap alyp oqıdy? Kitaptar uzaq ýaqyt saqtalý úshin en isteý kerek?
- Búgingi pres konferensıaǵa qatysyp, kitap týraly oı bólisken baspahana qyzmetkerlerine jáne tilshilerge kóp rahmetimizdi aıta otyryp, tárbıe saǵatynyń ekinshi bólimine kóshemiz.
Narǵyz: Elimizde ataqty,
Ǵalym ata ne tapty?
Bárin, bárin bilesiń,
Oqı berseń kitapty.
Bilim alar kóp adam,
Jaqsy nárse joq odan.
Qyzyǵa kep oqımyn,
Kitap kórsem jańadan.
Ámirbek: Meıirimim qanbas qanshama oqysam da,
Bilim syryn zerdeme toqysam da,
Kitap deıtin jup jazbas meniń dosym,
Qaı kezde de keltirgen kóńil hoshyń,
Sıqyrmen alady eliktirip,
Bilim qumar jandardy jeliktirip.
Kitap bilim bulaǵy sarqylmaıtyn,
Adam oıy tazaryp jarqyldaıtyn.
Aıaýlym: Qyrandaı tomaǵasy alynbaǵan,
Etedi jabyq keziń janymdy alań.
Syılyqtar qatarynda óziń tursań,
Ózgesin senen buryn qabyldaman.
Ashylǵan eki betiń jaıǵan qanat,
Ózińnen boljap senshe bolashaqty,
Ótkenge emin - erkin saırandamaq,
Joldaısyń jer anańa aıdan da hat.
Joımaıtyn jemisisiń ár tusta kúshin,
Beretin qys jaz úshin birdeı ónim.
Qolynan jatsa - tursa tastamaıtyn,
Men túgel ustazymnyń ustazysyń.
7. «Kim tapqyr?» oıyny. Berilgen sózderden kitap týraly maqal - mátelder men naqyl sózder qurastyrý.
1. Kitap, bilim, bulaq, ómir, shyraq....................... (Kitap – bilim bulaǵy, bilim - ómir shyraǵy.)
2. Aqyl, bilim. azbaıdy, tozbaıdy.................... (Aqyl azbaıdy, bilim tozbaıdy)
3. Nadan, dos, kitap............................ (Nadanmen dos bolǵansha, kitappen dos bol)
4. Artyq. ǵylym, kitap, oqy................................... (Artyq ǵylym kitapta, Erinbeı oqyp kórýge)
5. Bilim, qaınar, kóz, kitap.................................. (Bilimniń qaınar kózi - kitap)
6. Kitap, ǵalym, til, muǵalim.........................(Kitap - ǵylym, tilsiz muǵalim)
7. Kitap, ustaz, ustaz........................... (ómir ustazy)
8. Kitap kórmesi. Balalarǵa arnalǵan ertegiler, áńgimeler men A. Qunanbaev, M. Áýezov, B. Soqpaqbaev, M. Álimbaev, Q. Myrzalıev, t. b aqyn – jazýshylardyń kitaptary týraly suhbat júrgizildi.
9. Qorytyndylaý
Kitap - jan azyǵyń» dep tegin aıtylmasa kerek. Janyńdy nurlandyryp, kókiregińdi oıatatyn ne eken? Árıne, kitap. Endeshe aqyn atalarymyzdyń kitap týraly aıtqan óleńderimen búgingi sabaǵymyzdy qorytyndylaıyq.
A: Qunanbaev: Talap qyl artyq bilýge,
Artyq ǵylym kitapta,
Erinbeı oqyp kórýge.
S. Seıfýllın: Oqý bilim qazyǵy,
Adamnyń azyǵy,
Oqý ómirdiń sáni,
Tirshiliktiń shamy.
B. Maılın: Oqysa bilim bulaǵy,
Oqysa eldiń ulany.
Tiriltip, elge jan bitip,
El úshin jumaq qylady.
10. Hor.«Kitap» áni oryndalady.
You Might Also Like
-
Bilimdilik: Túrik qaǵanatynyń dástúrli jalǵasy bolǵan, basqarý, ekonomıkalyq, qoǵamdyq, qurylysy jaǵynan jan - jaqty damyǵan Qarahan memleketiniń tarıhymen jáne mádenıetimen tanystyrý.
