InfoHub Logo

— Áje, mektepte sahnalyq qoıylym qoıatyn boldyq, soǵan ádemi kóılek tigip berińizshi! — dedi 3-synypta oqıtyn Alýa. Ájesi tiginshi. Alýanyń kóp kıimderin óz qolymen tigip beredi. Sándi, qonymdy kıim kıip júretin Alýaǵa synyptastary da qyzyǵa qaraıdy.

— Tigip bereıin, kúnim!

— Onda jaǵasyn artqa qaıyryp, túıme qadalmaıtyndaı etip jasańyz!

—  Jelbirshek jaǵany aldynan túımeleıtindeı etip, jeńine shyntaqqa deıin túıme qadaıyn, — ájesi ári aqyldasyp, ári kóılektiń qandaı sándi bolatyndyǵyn kóz aldyna elestete sóıledi. — Túıme qadamańyz, túımeli kıimderdi unatpaımyn. — Alýa burtıa qaldy.

— Nege?

— Sol.

— Balam, túımede kıe bar. Burynǵylar ony kóz tımeý, sóz tımeý úshin de taqqan. Keıindep ol sánge aınalyp, qolynda barlar qońyraýly altyn, merýert túımelerdi baılyǵyn baıqatý úshin qadaǵan. — Ájesi úlken áńgime bastamas buryn qobdıshasyndaǵy túımelerdi aq matanyń ústine tókti. Alýa osynsha kóp túıme kórgen emes. Taýdaı bolyp úıilip qaldy. Bireýi domalap, bireýi sekeńdeı sekirip, bireýi momaqan qalpynda oryn taýyp jatyr. Biri — qar ushqynyndaı, biri — búldirgen sekildi, biri dál raýshan gúliniń ózindeı. Alýa ańtaryla qarap qalǵan.

— Qandaı ádemi! Qandaı keremet! — dep ishegin tarta tańdanǵan Alýa sıa tústes juqa, jyltyr túımeni kórgende kóńili páseıip qaldy. Deneniń bir jerge tıip kógerip qalǵanyndaı bolyp kórinedi eken. Ózderi kózderin qysyp, áldene aıtýǵa oqtalǵan sekildi.

— Áje, myna kók túımelerdi nege saqtap qoıǵansyń, ózderi sondaı usqynsyz kórinedi eken,

— Alýa olardy jıyp alyp, laqtyryp jibergisi kelgen.

— Ár túımeniń óz tarıhy bar. Tıispe. — Ájesi kók túımelerdi alaqanyna salyp, aıalaı sıpalady. Júzi jylyp, ájimderi tegistelip ketti.

— Men muny atańnyń jas kezinde syılaǵan kóıleginen kesip alyp saqtap qoıǵanmyn. — Ájesiniń daýsyna diril aralasty. Alýa endi kók túımeler jaqqa múlde qaraǵysy kelmedi. Ájesiniń kóńili úshin kóılegine qyzyl, sary, jyltyraq túımelerdi tańdap aldy. Kóıleginiń óńirine qadap edi, asyl tastardaı jarqyrap, kıimine ózgeshe sán berdi. Mekteptegi muǵalimderge de, oqýshylarǵa da unady.

Elde joq erekshe kóılek eken dep qurbylary ár jerin ustap kórip, osyndaı sánmen kıim tiktirmekshi boldy. Alýa ájesiniń sheberligine maqtandy. Qoıylym bitken soń úıge tez jetip, bárin-bárin asyǵa-aptyǵa aıtyp shyqty.

— Balam, ol óńirińe qadaǵan túımelerdiń qasıetinen shyǵar. Ataqty Muhtar Áýezov atań kóptiń aldyna shyǵyp sóılerde Qunanbaıdyń shapanynyń túımesin alaqanyna qysyp turyp sóıleıtin bolypty. Sonda jańylyspaı, aǵyl-tegil áńgime aıtady eken. Keıin ony qyzy Láılaǵa «atańnyń rýhy seni qoldap júrsin» dep beripti. Ol kisi de ǵylym kandıdaty ataǵyn qorǵaǵanda túımeni ýysyna tas qylyp ustap turypty. Sóıtip bir sózinen de jańylmapty. Keıinnen sol túımege kóz saldyryp, alqa jasatyp, ómiriniń sońyna deıin moınynan tastamaǵan eken.

Alýa osy ýaqytqa deıin túımelerge mán berip, olar týraly oılanyp kórmepti. Sondaı bir qajetti zat dep te qaramaǵan. Kereksiz buıymdaı shashylyp, qaraýsyz jatqan túımelerge jany ashydy. Ótken jolǵy sıa kók jyltyr túımelerdi qaraptan qarap turyp jek kórgenine uıaldy.

— Áje, ótken jolǵy kók túımelerdi men anam  toqyp bergen jempirime qadaıyn, berińiz! — dep Alýa ájesine qaraǵan. Ol kisi kóńilsiz oıǵa berilip ketken  eken.

— Áje, bir jerińiz aýyryp tur ma? — Alýa ábigerlenip qaldy.

— Jaı, kóńil-kúıim túsip tur. Jas kezinde atań syıǵa bergen júziktiń laǵyl kózi túsip qalypty. İzdemegen jerim joq, — dep ájesi qatty ókinip otyrǵanyn ańǵartty.

Alýa dereý úıdiń burysh-buryshynan izdeýge kiristi.

— Túgel qarap shyqtym, áýre bolmaı-aq qoı, shańsorǵyshtyń óńeshine túsip ketti-aý, shamasy, — dedi ájesi kóńilsiz.

Alýa túımeler salynǵan qobdıshany ala berip, ishindegisin baıqaýsyzda shashyp aldy.  Túımeden nóser jaýǵandaı bolyp, jan-jaqqa shashyrap ketti. Jyltyr sıa kók túıme sekeńdep tósektiń astyna kirip barady. Kóz jazbaý kerek, áıtpese ol da bir qaltarysqa kirip ketip, tabylmaı qalýy múmkin. Ol joǵalsa ájesi aýyryp qalady. Atasy syılaǵan kóılektiń túımesi ǵoı. Alýa jata qalyp tósektiń astyn qarady. Sıa kók túıme áldebir zatqa tirelip, qyrynan jatyr. Alýa etpettep jatyp, qolyn sozdy. Túımeni qatqyl zatpen birge alyp shyqty. Alaqanyn ashyp edi, Alýanyń júregi dúrsildep ketti. Ájesiniń qasyna jetkenshe asyqty.

— Áje, áje! Qarashy — dedi alaqanyn ashyp.

— O, mynaý meniń júzigimniń kózi ǵoı! — ájesi qýanyp ketti, — qaıdan taptyń?

— Muny kók túıme taýyp berdi! — dedi Alýanyń júzi bal-bul janyp.

Ájesi kók túımeni alaqanyna salyp, meıirlene qarady. Alýa da qaraǵan. Kók túıme sondaı ádemi bolyp kórindi. Kókshil reńinen jylylyq baıqalady.

— Kók túımelerdi endi maǵan berińiz! — Alýa olardy asa bir yjdaǵattylyqpen ýysyna saldy.

— Mine, qajetińe jarady. Ádemi túımeler ǵoı. Sen olarǵa muqıat qarashy.

— Shynymen-aq, jaqsy, súıkimdi túımeler! — dedi Alýa ájesin qushaqtap.

---