Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Kompúterdiń negizgi qurylǵylarynyń                                                       mindetteri jáne múmkindikteri
7 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Kompúterdiń negizgi qurylǵylarynyń mindetteri jáne múmkindikteri
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylar negizgi termınder men túsinikterdi bilip, derbes kompúterdiń qurylym uǵymyn túsinýleri tıis.
Damytýshylyq: tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn, logıkalyq jáne shyǵarmashylyq oılaý qabiletin, qadaǵalaý – tekserý, top múshelerimen birigip jumys isteýge daǵdylaryn damytý.
Tárbıelik: pánge degen qyzyǵýshylyqty arttyrý, qarym-qatynas jasaı bilý, ujymdyq sezimdi oıatý sıaqty rýhanı tárbıe negizin qalyptastyrý.
Sabaqtyń kórnekiligi:
Programmalyq – dıdaktıkalyq jabdyqtamalar: DK, kompúterlik prezentasıa, ınteraktıvti taqta, tapsyrma jáne baǵalaý paraǵy.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Úı tapsyrmasyn tekserý.
Esepteýish tehnıkasynyń damý tarıhy
Suraq - jaýap:
Birinshi elektrondy – esepteýish mashına qalaı atalǵan? Ol qaı jyly jasaldy?
«Mark - 1» mashınasy qandaı elementterden jasaldy?
Burynǵy Keńester Odaǵynda birinshi EEM qaı jyldary jasaldy? Ony kim jasady?
EEM - niń býyndaryn atańdar. Olardyń bir birinen aıyrmashylyǵy nede?
Qazirgi derbes kompúterler qaı býynǵa jatady?

Jańa sabaqty túsindirý.
Derbes kompúter – bul ózara bir - birimen baılanysqan, ári árqaısysy ózindik belgili bir qyzmet atqaratyn elektrondy qurylǵylardyń jıyntyǵy. Kompúterdiń negizgi qurylǵylary:

Júıelik blok (Sıstemnyı blok) - bul kompúterdegi kez kelgen aqparattardy (tekstik, grafıktik, t. b.), elektr sıgnaldarynyń tizbekteri retinde óte úlken jyldamdyqpen qabyldaýǵa jáne óńdeýge negizdelgen qurylǵy.
Júıelik blokqa kompúterdiń negizi qurylǵylary jınaqtalǵan jáne qosymsha qurylǵylardy qosýǵa arnalǵan qosqyshtary ornalastyrylǵan, sonymen qatar júıeni elektr togyna qosatyn batyrma qoıylǵan.
Onyń ishinde:
•Analyq (materınskaıa, sıstemnaıa)
• Prosesor
• Qorektendirý blogy
• Jedel jad
• Qatty dısk
• CD - ROM
• Kórinis platasy
• Dybys platasy
• Jáne t. b. qurylǵylar ornalasqan.
Prosesor - ol kompúterdiń basty bóligi. Ol ózine usynylǵan programma boıynsha esepteýlerdi júzege asyrady jáne kompúterlerdi jalpy basqarady. Ony kez - kelgen kompúterdiń “mıy” deýge bolady.

Monıtor (dıspleı)- bul kez - kelgen aqparattardy (tekstik, grafıktik jáne t. b) ekranǵa shyǵarýǵa negizdelgen qurylǵy. Monıtordy adamǵa aqparattardy berip otyratyn kompúterdiń “tili” dep qaraýǵa bolady. Monıtordyń aldynda kóp otyrýǵa bolmaıdy, sebebi:
• Kóz tez sharshaıdy.
• Dıspleı jumys atqaryp turǵanda elektromagnıttik jáne últrakúlgin sáýle bólinip otyrady.
• 20 mınýt jumys jasaǵannan keıin 5 mınýttaı demalýdy, kóz jattyǵýlaryn jasap otyrýdy Umytpa!
Pernetaqta (klavıatýra)- bul kez - kelgen aqparattardy (sandyq, sımvoldyq jáne t. b) kompúterge engizýge negizdelgen qurylǵy. Pernetaqtamen jumys kezinde mynalardy únemi esińnen shyǵarma:
• Pernelerdi aqyryn basý;
• Qatty soqqylardan saqtaný;
• Qolyń taza jáne qurǵaq bolsyn!
• Pernetaqtanyń ústine zat qoıýǵa bolmaıdy!
Perneler birneshe blokqa (topqa) bólinedi.

Tyshqan (myshka)- bul kompúterde beriletin komandalardy jaryq qalamymen basqarýǵa negizdelgen qurylǵy. Tyshqan eki nemese úsh batyrmaly bolady. Tyshqanmen jumys kezinde: Bilek túzý bolýy tıis.
Eshqashan da ústeldiń ústinde bilegińizge súıenbeńiz. Bilek býyndaryn búkpeńiz: ol tabıǵı qalpynda bolýy tıis. Tyshqandy kúsh salyp qyspańyz. Bul bulshyq etterińizdiń qajetsiz shıryǵýyna ákep soǵady.
Tyshqanmen jumys istegende qolyńyzdy túgeldeı sozbańyz. Tyshqandy erkin qozǵaltý úshin jetkilikti bos oryn bolýy tıis.

Kompúterdiń qosymsha qurylǵylary:
Basý qurylǵysy (prınter)- bul kez - kelgen aqparattardy kompúterden qaǵaz betine shyǵarýǵa negizdelgen qurylǵy

Skaner - bul grafıktik nemese tekstik aqparattardy kompúterden tikeleı oqıtyn qurylǵy.

Dybys kolonkalary - dybystyq aqparatty shyǵarýǵa arnalǵan qurylǵy.
Qulaqqap - dybystyq aqparatty shyǵarýǵa arnalǵan qurylǵy.
Mıkrofon - dybystyq aqparatty engizýge arnalǵan qurylǵy.
Djoıstık - kompúterlik oıyndarda qoldanylatyn qolmen basqarylatyn tetik.
Strımer - málimetterdi magnıttik taspada saqtaýǵa arnalǵan qurylǵy.
Plotter - syzbalardy (grafıkterdi) qaǵazǵa shyǵarýǵa arnalǵan qurylǵy.
Modem - bul telefon jelisi arqyly basqa kompúterlermen aqparattardy almasýǵa arnalǵan qurylǵy.
Jelilik adapter - kompúterdi jergilikti jelide qoldanýǵa múmkindik beredi.

Sabaqty bekitý.
Baǵalaý.
Úıge tapsyrma: Kompúterdiń negizgi qurylǵylarynyń mindetteri jáne múmkindikteri

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama