InfoHub Logo

Sabaqtyń maqsaty: Kompúterlik grafıkaǵa tolyq málimet berip, onyń túrlerine mysaldar keltire otyryp, túsinik berý.
Sabaqtyń tıpi jańa sabaqty ıgertý.
Sabaqtyń túri aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi túsindirmeli - reprodýktıvtik, suraq - jaýap, kompúterlik tehnologıanyń
elementteri, test tapsyrmasy.
Sabaqtyń kórnekiligi: kartochkalar, prezentasıalar, test, TSO (kompúter, mýltıepıproektor).

Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý kezeńi
Oqýshylarmen sálemdesip, sabaqqa daıyndyǵyn tekserý, joq oqýshylardy belgileý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. Suraq - jaýap arqyly:
1. Kompúterlik vırýs degenimiz ne?
2. Kompúterlik vırýstardyń negizgi túrlerin atańyzdar.
3. Vırýsqa qarsy programmalardy atańyz.
4. Faıldy syǵý, ıaǵnı býyp - túıý úshin qandaı programmalar qarastyrylǵan? Attaryn atap, sıpattama berińizder.

İİİ. Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý. Test tapsyrmasy arqyly.
1. Kompúterlik vırýs degenimiz ne?
A. Ózdiginen kóbeıýge qabiletti arnaıy programma;
V. Rezervtik kodalary bar faıl;
S. Faıldardy formattaýǵa arnalǵan baǵdarlama.

2. Mekendeý ortasyna qaraı vırýstar:
A. Júıelik, tańbashalyq, datalyq bolyp bólinedi;
V. Faıldyq, júkteıtin, makrovırýstar bolyp bólinedi;
S. Servıstik, domendik, jelilik bolyp bólinedi.

3. Vırýsqa qarsy programmalar:
A. Servıstar, polıfagtar, revızorlar;
V. Detektorlar, Logındar, Revızorlar;
S. Detektorlar, Revızorlar, Polıfagtar.

4. Revızor programma ADif - ti usynǵan kim?
A. D. Mostov;
V. E. Kasperskıı;
C. I. Danılov.

5. Faıldy arhıvke jazý prosesi qalaı atalady?
A. Kontaktileý;
V. Servısteý;
S. Arhıvteý.

IV. Jańa taqyrypty túsindirý, baıandaý.
Kompúter kómegimen qurylǵan keskinder kompúterlik grafıka dep atalady.
Kompúterlik grafıka tús ereksheligine qaraı: aq - qara, túrli tústi;
qoldaný baǵytyna qaraı: ınjenerlik grafıka, ǵylymı grafıka, Web - grafıka;
Kórkemdik grafıka qurylý ádisterine qaraı: Eki ólshemdi grafıka: - rastrlyq; - vektorlyq;- fraktaldyq.
Úsh ólshemdi grafıka bolyp bólinedi.
Rastrlyq grafıka dál mozaıka sıaqty. Tek shyny nemese plasmassa kesekteriniń ornyna pıksel alynady. Pıksel – monıtor ekranyndaǵy keskinniń mınımal elementi, álbette ol kvadrat pishindi. Rastrlyq keskindi úlkeıtkende árbir núkteniń ólshemi úlkeıip, satyly effekt paıda bolady, ony optıkalyq quralsyz kózben de kórýge bolady.
Rastrlyq beıneni kodtaý 0 jáne 1 sandarymen oryndalady.

Vektorlyq keskin – bul:
- núkteler;
- syzyqtar;
- sheńberler;
- tórtburyshtar jáne basqa geometrıalyq prımıtıvterdi paıdalanyp, kompúterlik grafıkada keskindi órnekteý.
Pıksel, rastrlyq keskinniń bazalyq (negizgi) elementi bolyp tabylsa, al vektorlyq keskinde – syzyq bolyp tabylady.
Vektorlyq keskindeýdiń negizgi qundylyǵy sapany joǵaltpaı sheksiz úlkeıtýge bolatynynda!
Fraktaldy keskinder - qazirgi tańda qarqyndap damyp kele jatqan keskinderdiń biri bolyp tabylady. Fraktal, fraktaldy geometrıa jáne fraktaldy grafıka túsinigi, 70 - shy jyldardyń aıaǵynan bastap, búginge deıingi matematıka ǵylymy men kompúterlik sýretshilerdiń keń qoldanysyna ıe. Fraktal sózi latynnyń «fractus» «fragmentterden turatyn» degen maǵynany beredi. Maǵynany «fraktaldy keskin» dep aıtýdy matematıka salasynyń áıgili ǵalymy Benýa Mandel - Brot 1975 jyly usynǵan. Fraktaldyq keskin matematıkalyq esepteýlerge negizdelgen. Negizgi elementi matematıkalyq formýla bolyp tabylady. Kompúterlik grafıkada fraktaldy keskinder tabıǵı qubylystardy, mysaly bulttar, qarlar, jaǵalaýlar jáne t. s. s. kúrdeli keskinderdi salý úshin paıdalanylady. Fraktaldy grafıkamen jumys jasaý úshin kelesideı programmalar qarastyrylǵan:
Fracplanet 4. 0, Art Dabbler, Ultra Fractal, Fractal Explorer, ChaosPro Apophysis, Mystica

V. Jańa sabaqty pysyqtaý
Praktıkalyq jumys (tapsyrmalar arqyly kompúterde oryndaý).
VI. Qorytyndylaý
Venn dıagramsy arqyly.
VII. Baǵalaý.
VIII. Úı tapsyrmasyn berý.