Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Kórkem eńbek pániniń mańyzdylyǵy jáne qájettiligi

Kolbaev Azamat Kenjegalıevıch
Mańǵystaý oblysy Jańaózen qalasy
№21 Jalpy bilim beretin mektep muǵalimi

Adamnyń ómiri eńbekpen tyǵyz baılanysty. Eńbek adamzat qoǵamynyń damýy men qalyptasýynda mańyzdy rol atqarady. Óıtkeni adam men eńbek ajyramas uǵym. Adamdardyń myńdaǵan urpaqtarynyń eńbeginiń arqasynda qázirgi órkenıet qalyptasty. Mysal úshin ejelgi adamdar janýarlar sıaqty ómir súrdidep aıtylady. Adamdardyń osyndaı dárejege jetýi tek qana erekshe qasıetiniń arqasynda boldy, ol oılaý, eńbek jasaı bilý, jarata bilý. Adamzat qoǵamynyń ilgerileýi eńbek damýynsyz eshqandaı bolmaıdy. Demek adamdy adam etetin eńbek. Adamnyń qoǵamdaǵy orny eńbegimen anyqtalady, qazaq elide eńbekti erekshe baǵalap qurmettegen. Oǵan mysaly «Eńbek ozdyrady, jalqaýlyq tozdyrady», «Eńbek túbi-bereke»degen sıaqty maqal-mátelderdi, qanatty sózderdi keltirýge bolady. Kórkem eńbek páni balalardy eńbek súıgishtikke úıretedi jáne de shyǵarmashylyq jigerin ashýǵa kómektesedi. Sheberlik deńgeıiniń ósýine, ár jumysty sońyna deıin jetkizýdegi shydamdylyq, tózimdilik sıaqty qasıetterin qalyptastyrady.

Kórkem eńbek páninde bala halyqtyń óner men kórkem eńbekte kórsetilgen adamnyń oılaryn, sezimderin, qundylyqtaryn, ómirge degen kóz-qarasyn túsinip sińire alady. Halyqtyń rýhanı mádenıetiniń urpaqtan-urpaqqa beriletin negizgi qundylyqtary adaldyq, meıirimdilik, shynshyldyq, ujymshyldyq, azamattyq jaýapkershilik pen erkindik sezimi bar adamdardy tárbıeleýge yqpal etedi. Kórkem eńbek-bul uzaq tarıhı jáne halyqtyń mádenıettiń ǵasyrlar boıy qalyptasqan dástúrleri bar ıntegrasıalanǵan qyzmet. Bul pánde toqý, baılaý, boıaý, tigý, kesý, buraý jáne taǵy basqa dástúrli óner túrleri jáne de ejelgi ýaqytta oılap tabylǵan halyqtyń sándik qoldanbaly ónerde úıretiledi. Sonymen birge kórkem eńbek qural saımandar, onda bala quraldary(qaıshy, pyshaq, stepler, ıne, toqý ilgegi jáne taǵy basqa)ıgeredi, ár túrli materıaldardan-qaǵaz, mata, baklashka , japyraqtar, karton qaǵazdar jáne t. b. qásıetterin zertteıdi jáne olardan kórkem týyndylar jasap úırenedi. Túrli tapsyrmalar oryndaý barysynda salystyrý , taldaý , qorytyndy jasaý óz pikirlerin dáleldeý daǵdylaryn úırenedi.

Qázirgi tańda muǵalim retinde baıqaǵanym balalardyń barlyǵynyń oqý deńgeıi birdeı emes. Bul jerde aıtaıyn degenim úlgerimi tómen balalarǵada kórkem eńbek páni bolashaqta óz jolyn tabýǵa, baǵyt baǵdar berýge óte úlken kómegin tıgizedi, jáne de bul pánde balalar erekshe bolýǵa óner tapqysh bolýǵa talpynady.

Bir sózben aıtqanda, Kórkem eńbek páni sabaǵynyń kiltti sózi ol-eńbek. Balalarymyzdy jastaıynan eńbekke baýlýymyz kerek. Kórkem eńbek páni jańalyqtar men shyǵarmashylyq shabyttyń qaınar kózi.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama