Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Kóshpeliler týraly túsinik
Tarıh 5 synyp
Sabaq taqyryby: Kóshpeliler týraly túsinik
Oqý maqsattary 5. 4. 1. 1 jańa áripteriniń emlesin saqtap jazý
Sabaq maqsattary Barlyq oqýshylar: Taqyrypqa qatysty naqty aıtylǵan shaǵyn habarlamalardy qoldaný arqyly ejelgi kóshpeliler týraly túsinik alady
Oqýshylardyń basym bóligi: Jańa taqyryp aıasynda qazaq tilinen túrli tildik tapsyrmalardy oryndatý arqyly shyǵarmashylyqqa baýlıdy
Keıbir oqýshylar: Bilimdi synyptastaryna túsindirip oqýlyqtan tys resýrstar qosa alady.
Jetistik krıterııleri: Oqýshynyń tómengi jetistigi (OTJ): taqyrypqa qatysty aqparattar beredi, aýyzsha suraqtarǵa jaý - ap beredi.
Oqýshynyń ortasha jetistigi (OOJ): taqyryp aıasynda synyptastarymen tildesedi, óz oıyn aıtady.
Oqýshynyń joǵarǵy jetistigi(OJJ): taqyrypqa qatysty synyptastarymen pikir almasady, polılog qurady.
Sózdik qor: Sezim músheleriniń ataýlary.
Qundylyqtardy darytý: Eńbek jáne shyǵarmashylyq
Pánaralyq baılanystar: Ádebıet pánimen baılanys
Aldyńǵy meńgerilgen bilim: Áńgimeni mazmundaı aldy. Ertegilerdi qurastyra biledi.

Sabaq barysy
Sabaq basy 3 mınýt
İ. Uıymdastyrý kezeńi. Psıhologıalyq ahýal.
Bir, eki, úsh
Synyp ishi typ - tynysh
Jalqaýlyqty tastaımyz
Sabaqty biz bastaımyz.

İİ. Qyzyǵýshylyqty oıatý
- Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn tanystyrý.
Sabaqtyń ortasy
Oqýshylardyń jańa sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý maqsatynda taqyrypqa qatysty daıyndaǵan slaıdtaryn kórsetedi, kóshpeliler mádenıetimen tanystyrady, qosymsha málimetter beredi, «kóshpeliler» sózine klaster (2 - tapsyrma) qurastyrýlaryn suraıdy.
Oqýshylar slaıdtardy tamashalaıdy, klaster qurastyrady.

• Kóshpeli qoǵam - kóshpeli órkenıet degenimiz – negizgi kásibi mal sharýashylyǵy bolyp, kúnkórisiniń kózi mal ónimderinen turatyn, belgili bir qalyptasqan júıemen kóship - qonyp tirshilik etetin adamdardyń áleýmettik - ekonomıkalyq, saıası qaýymdastyǵy jáne órkenıeti.
Kóshpeliler týraly túsinik, aldymen otyryqshy halyqtar arasynda qalyptasty. Kóne qytaıda «kóshpeliler - jabaıy, mádenıettiń – qas jaýy» degen túsinik qalyptasty. Eýropada da kóshpeli ǵundardy «taǵy jabaıylardyń tuqymy, órkenıettiń jaýy» dep eseptedi.

Arheolog K. Aqyshevtyń pikiri boıynsha, Qazaqstan jerinde kóshpeli mal sharýashylyǵynyń qalyptasa bastaýy qola dáýiriniń sońy, temir dáýiriniń basyna, ıaǵnı b. z. d 9 - 7 ǵasyrlarǵa dál keledi. Osy kezden bastap, Ortalyq, Batys Qazaqstan jerinde merıdıan boıymen kóshý, al Shyǵys Qazaqstan men Jetisýda qysta jazyqtar men qar az túsetin taýlardyń qoınaýyn qystap, jazda bıik taýly jaılaýlarǵa kóshý qalyptasqan.

Ǵalymdardyń pikirinshe, kóshpeli jurttar óz betimen taptyq qoǵamnyń eń alǵashqy satysyna jetedi, al olardyń ári qaraı damýy otyryqshy halyqtardyń yqpalymen ǵana iske asady. Kóshpeli qoǵam – bul damý bolashaǵy shekteýli qoǵam.

Kóshpeliliktiń shyǵýy kópshilik jaǵdaıda, geografıalyq ortanyń tikeleı áserimen baılanysty. Sondyqtan da kóshpelilik belgili bir naqty tarıhı keńistikterde ǵana taraldy. Kóshpeliliktiń paıda bolýy – belgili bir klımattyq jaǵdaılar, ekologıalyq uıanyń shekteýli múmkindikterine, tabıǵı resýrstarǵa baılanysty.

Qazaqstan sheńberinde kóshpelilik qalyptasqan aımaqqa Kaspıı mańy oıpattary, Ústirt, Torǵaı, Jem jotalary, Betpaqdala, Balqash mańy dalalary, Saryarqa, İle Alataýlarynyń taý betkeıleri taý betkeıleri jáne taýly ólkeleri jatady.
Kóshpeliler týraly túsinik. júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama