Kúsh momenti. Aınalatyn deneniń tepe teńdik sharty. Iindi tarazylar
7 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Kúsh momenti. Aınalatyn deneniń tepe teńdik sharty. Iindi tarazylar.
Sabaqtyń maqsaty:
- Oqýshylardyń ózara belsendi, ózindik tanym áreketterin uıymdastyrý arqyly jańa taqyrypty meńgertý;
- Aınalatyn denelerdiń tepe - teńdik shartyn uǵyndyrý;
- Mátin mazmunyn damytýshy qural retinde paıdalana otyryp, problemalardy sheshý barysynda oqýshylardyń oılaý, paıymdaý, saraptaý, zerdeleý sıaqty tanymdyq qasıetterin damytý;
Sabaq túri: Aralas sabaq
Ótý ádisi: Túsindirý, suraq - jaýap, esep shyǵarý
Sabaq barysy:
Oqýshylardy túgendeý
Sabaqqa daıyndyǵyn tekserý
Úı tapsyrmasy: Toppen jumys (fıgýralar boıynsha topqa bólý)
Úshburysh tobynyń suraqtary
1. Deneniń mehanıkalyq energıasy dep qandaı energıany aıtady?
2. Mehanıkalyq energıanyń formýlasy.
3. Syǵylǵan(sozylǵan) serippeniń potensıaldyq energıasy qandaı formýlamen órnekteledi.
Sheńber tobynyń suraqtary
4. Tuıyq júıe degenimiz ne?
5. Potensıaldyq jáne kınetıkalyq energıa
6. Deneniń Jer men Aı betterinen birdeı bıiktiktegi potensıaldyq energıalary birdeı bola ma?
Tórt burysh tobynyń suraqtary
7. Mehanıkalyq energıanyń saqtalý zańy.
8. Mehanıkalyq energıanyń saqtalý zańynyń formýlasy
9. Úıkelis kúshi bar bolsa, mehanıkalyq energıa saqtala ma?
Mını - leksıa(slaıd arqyly túsindiriledi)
Jańa sabaqty túsindirý
Aınalý osi bar denelerdiń tepe - teńdik shartyn anyqtaý úshin kúsh momenti degen uǵym engiziledi.
Qozǵalmaıtyn tireýdiń nemese biliktiń (ostiń) tóńireginde aınala alatyn kez - kelgen dene ıindik (rychag) dep atalady.
Tireý núktesinen kúshter ornalasqan túzýlerge túsirilgen perpendıkýlárdyń uzyndyǵyn kúsh ıini dep ataıdy.
Aınalatyn denege túsirilgen kúshtiń kúsh ıinine kóbeıtindisi kúsh momenti dep atalady.
M=F*l
Kúsh momentiniń birligi.
1Húton*metr=1N*1m
Kúsh sıaqty kúsh momenti de vektorlyq shama
M1 momenti saǵat tili qozǵalysyna qarama - qarsy, M2 - momenti baǵyttas qozǵalady
Momentter erejesi aınalatyn deneniń tepe - teńdigin saqtaý úshin deneni saǵat tili júrisine baǵyttas aınaldyratyn kúsh momentteriniń qosyndysy ony saǵat tili júrisine qarsy baǵytta aınaldyratyn kúsh momentteriniń qosyndysyna teń bolýy kerek.
M1=M2
Biliktiń sol jaǵyndaǵy kúshterdiń kúsh momentteriniń qosyndysy biliktiń oń jaǵyndaǵy kúshterdiń kúsh momentteriniń qosyndysyna teń bolýy kerek.
Iindi tarazylar aınalatyn deneniń tepe - teńdik shartyna negizdelgen.
M1=M2, P1*d1=P2* d2, mundaǵy P1=m1 *g, P2=m2*g
Iİndi tarazylar deneniń massasyn ólsheý úshin qoldanylady.
Iinderi úshin on sany eselik bolyp keletin tarazylar ondyq tarazylar dep atalady.
gml=gML
Sergitý sáti (oqýshylar bir orynda turyp bıleıdi)
Adam múshesindegi ıintirekterdi qozǵalysqa keltirý arqyly bıleý.
Esepter shyǵarý(slaıdtaǵy sýretter boıynsha esepter shyǵarady)
Logıkalyq suraqtar:
1. Bir shelek sýdan kóri eki shelek sýdy alyp júrgen qolaıly bolatyny nelikten?
2. Arqasymen aýdarylǵan tasbaqa ózdiginen tura almaıdy. Nege?
3. Sirińke shıin alyp, ony ortasynan ekige ból. Endi jarty shıdi ekige bólý úshin bútin shıdi bólgenge qaraǵanda kóbirek jumys jasalady?
Toppen jumys (Poster jasaý)
Qol — tarazy,
Kóńil — qazy
El birligi - el teńdigi
Birlik bar jerde – tirlik bar.
Úı tapsyrmasy
Baǵalaý paraqshasymen ózin - ózi baǵalaý
Sabaqtyń taqyryby: Kúsh momenti. Aınalatyn deneniń tepe teńdik sharty. Iindi tarazylar.
Sabaqtyń maqsaty:
- Oqýshylardyń ózara belsendi, ózindik tanym áreketterin uıymdastyrý arqyly jańa taqyrypty meńgertý;
- Aınalatyn denelerdiń tepe - teńdik shartyn uǵyndyrý;
- Mátin mazmunyn damytýshy qural retinde paıdalana otyryp, problemalardy sheshý barysynda oqýshylardyń oılaý, paıymdaý, saraptaý, zerdeleý sıaqty tanymdyq qasıetterin damytý;
Sabaq túri: Aralas sabaq
Ótý ádisi: Túsindirý, suraq - jaýap, esep shyǵarý
Sabaq barysy:
Oqýshylardy túgendeý
Sabaqqa daıyndyǵyn tekserý
Úı tapsyrmasy: Toppen jumys (fıgýralar boıynsha topqa bólý)
Úshburysh tobynyń suraqtary
1. Deneniń mehanıkalyq energıasy dep qandaı energıany aıtady?
2. Mehanıkalyq energıanyń formýlasy.
3. Syǵylǵan(sozylǵan) serippeniń potensıaldyq energıasy qandaı formýlamen órnekteledi.
Sheńber tobynyń suraqtary
4. Tuıyq júıe degenimiz ne?
5. Potensıaldyq jáne kınetıkalyq energıa
6. Deneniń Jer men Aı betterinen birdeı bıiktiktegi potensıaldyq energıalary birdeı bola ma?
Tórt burysh tobynyń suraqtary
7. Mehanıkalyq energıanyń saqtalý zańy.
8. Mehanıkalyq energıanyń saqtalý zańynyń formýlasy
9. Úıkelis kúshi bar bolsa, mehanıkalyq energıa saqtala ma?
Mını - leksıa(slaıd arqyly túsindiriledi)
Jańa sabaqty túsindirý
Aınalý osi bar denelerdiń tepe - teńdik shartyn anyqtaý úshin kúsh momenti degen uǵym engiziledi.
Qozǵalmaıtyn tireýdiń nemese biliktiń (ostiń) tóńireginde aınala alatyn kez - kelgen dene ıindik (rychag) dep atalady.
Tireý núktesinen kúshter ornalasqan túzýlerge túsirilgen perpendıkýlárdyń uzyndyǵyn kúsh ıini dep ataıdy.
Aınalatyn denege túsirilgen kúshtiń kúsh ıinine kóbeıtindisi kúsh momenti dep atalady.
M=F*l
Kúsh momentiniń birligi.
1Húton*metr=1N*1m
Kúsh sıaqty kúsh momenti de vektorlyq shama
M1 momenti saǵat tili qozǵalysyna qarama - qarsy, M2 - momenti baǵyttas qozǵalady
Momentter erejesi aınalatyn deneniń tepe - teńdigin saqtaý úshin deneni saǵat tili júrisine baǵyttas aınaldyratyn kúsh momentteriniń qosyndysy ony saǵat tili júrisine qarsy baǵytta aınaldyratyn kúsh momentteriniń qosyndysyna teń bolýy kerek.
M1=M2
Biliktiń sol jaǵyndaǵy kúshterdiń kúsh momentteriniń qosyndysy biliktiń oń jaǵyndaǵy kúshterdiń kúsh momentteriniń qosyndysyna teń bolýy kerek.
Iindi tarazylar aınalatyn deneniń tepe - teńdik shartyna negizdelgen.
M1=M2, P1*d1=P2* d2, mundaǵy P1=m1 *g, P2=m2*g
Iİndi tarazylar deneniń massasyn ólsheý úshin qoldanylady.
Iinderi úshin on sany eselik bolyp keletin tarazylar ondyq tarazylar dep atalady.
gml=gML
Sergitý sáti (oqýshylar bir orynda turyp bıleıdi)
Adam múshesindegi ıintirekterdi qozǵalysqa keltirý arqyly bıleý.
Esepter shyǵarý(slaıdtaǵy sýretter boıynsha esepter shyǵarady)
Logıkalyq suraqtar:
1. Bir shelek sýdan kóri eki shelek sýdy alyp júrgen qolaıly bolatyny nelikten?
2. Arqasymen aýdarylǵan tasbaqa ózdiginen tura almaıdy. Nege?
3. Sirińke shıin alyp, ony ortasynan ekige ból. Endi jarty shıdi ekige bólý úshin bútin shıdi bólgenge qaraǵanda kóbirek jumys jasalady?
Toppen jumys (Poster jasaý)
Qol — tarazy,
Kóńil — qazy
El birligi - el teńdigi
Birlik bar jerde – tirlik bar.
Úı tapsyrmasy
Baǵalaý paraqshasymen ózin - ózi baǵalaý
You Might Also Like
