Kúsh, tirek, jiger, yntymaq – qazaq tilinde
Taqyryby: «Kúsh, tirek, jiger, yntymaq – qazaq tilinde»
Maqsaty: Oqýshylarǵa Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili – qazaq tili týraly túsinik berý, onyń qoǵamdyq ómirdegi alatyn orny jaıly aıtý, qazaq tiliniń qasıetin túsiný, týǵan tildi qurmetteýge, qasterleýge tárbıeleý. Qazaq tiliniń maǵynaly sózderiniń túpki oıyn túsine bilýge úıretý. Oqýshylardyń qabilet deńgeılerin saralaý.
Túri: ıntellektýaldy saıys
Kórnekiligi: merekelik bezendirýler, maqaldar, ulaǵatty sózder jazylǵan plakat, kespe qaǵazdary.
Barysy:
1. Qurmetti ustazdar, ata - analar men oqýshylar búgingi 6 - klass oqýshylarynyń arasynda uıymdastyrylǵan «Kúsh, tirek, jiger, yntymaq – qazaq tilinde» atty 22 - qyrkúıek «Tilder merekesine» arnalǵan ıntellektýaldy saıysymyzǵa qosh keldińizder! Bul keshimizde qazaq tili, onyń mártebesi, ana tilimiz – memlekettik tildi qalaı meńgerip jatqandyǵy jaıly sóz bolmaq. Sondyqtanda namysqa tyrysyp, tilimizdiń mereıin asqaqtatý úshin tilimizdi qorǵap, qoldap júreıik.
2. Ana tilim – bárin aıtar shejirem,
Tilsiz neni bildire alam bildirem?!
Tilim barda ǵana mynaý ǵalamnyń,
Kiltin tabar sanalysy sezinem.
O, adamdar qadirine jetińder,
Ana tiliń – anań, syılap ótińder.
3. Endigi kezekte búgingi saıysqa túsetin toptardy ortaǵa shaqyraıyq!
4. Saıyskerlerimizdiń saıysqa túser kezeńderimen tanys bolaıyq!
1. Tanystyrý
2. Turaqty tirkes
3. Sóz tapqanǵa qolqa joq
4. Sóz asyly – maqal
5. Suraq - jaýap
6. Aqyn ulttyń júregi
7. Sheshendik óner
8. Kórermendermen saıys
5. Saıyskerlerimizdiń saıys barysyndaǵy deńgeılerin saraptap - saralaıtyn ádil - qazy alqalar múshesimen tanys bolaıyq:
1.
2.
3.
Tanystyrý kezeńine kezek beremiz (ár top músheleri tanystyrylady, urany jáne toptyń óleńi aıtylady)
Turaqty tirkes saıysynda toptarǵa turaqty tirkes beriledi oqýshylar onyń maǵynasyn ashý kerek.
1. Qyzdyń jıǵan júgindeı (ádemi, jınaqy)
2. At terisin basyna qaptady (urysty)
3. Aıy ońynan týdy (joly bolmady)
4. Tas baýyr (jany ashymaý)
5. Azar da bezer boldy (mazasyzdandy)
6. Jany murnynyń ushyna kelý (záresi ushý)
Oqýshylar taqpaq oqý: Asylbekqyzy Gúlim
QR - nyń «Til týraly» zańynyń 4 - babynda: «QR - nyń memlekettik tili – qazaq tili. Memlekettik til – memlekettiń búkil aýmaǵynda qoǵamdyq qatynastardyń barlyq salasynda qoldanylatyn memlekettik basqarý, zań shyǵarý, sot isin jáne is qaǵazdardy júrgizý tili. Memlekettik tildi meńgerý – QR - nyń árbir azamatynyń paryzy» - dep kórsetilgen.
Kelesi saıysymyz «Sóz tapqanǵa qolda joq» dep atady. Aldaryńyzǵa taratylǵan áripter bar. Suraqtar beriledi sol suraqtarǵa jaýap berý úshin sol áripter paıdalanylady. Jaýap sol áripten bastalýy kerek.
1 - top suraqtary:
1. Dosyń kim?
2. Ertegi oqısyń ba?
3. Anańnyń aty kim?
4. Qaı pándi jaqsy kóresiń?
5. 22 - qyrkúıek qandaı ataýly kún?
2 - top suraqtary:
1. Seniń esimiń kim?
2. Kempirqosaqty qashan kórýge bolady?
3. Kimge sálem joldaısyń?
4. Úı jumysyn oryndaýǵa kim kómektesedi?
5. Búgingi merekege qandaı tilek aıtasyń?
Qazaq tiliniń baılyǵy – qazaq halqynyń baılyǵy, qazaq ultynyń baılyǵy. Osy baılyqty baǵalaı bilýimiz kerek. Sonda ǵana bizdiń Qazaqstan kez kelgen jurtpen ıyq tirese alatyn irgeli el bola alady. Qazaq tili – damyǵan, jetilgen, ıkemdi, baı tilderdiń qataryna jatady.
Kelesi saıysymyz «Sóz asyly – maqal» maqaldar saıysy.
1. Myńnan bireý – kósem, júzden bireý – sheshen.
2. Sóıleı - sóıleı sheshen bolar, kóre - kóre kósem bolar.
3. Til qarýy sóz, sóz qarýy oı.
4. Til – sheker, bala – keter, baılyq – beker.
5. Kóp sóz utpaıdy, dóp sóz utady.
6. Taı atqa jetkizer, at muratqa jetkizer.
Oqýshylar taqpaq oqý: Raıymbek, Erjan, Aızat, Aslan
Kelesi kezeńimiz «Suraq jaýap»
1 - top suraqtary:
1. Fonetıka degenimiz ne?
2. Qazaq tilinde neshe daýysty dybys bar?
3. “Men taýlyqpyn” óleńiniń avtory kim?
4. “Erte kelgen tyrnalar” hıkaıatynyń avtory kim?
2 - top suraqtary:
1. Leksıka degenimiz ne?
2. Qazaq tilinde neshe daýyssyz dybys bar?
3. “Bala Shoqan” shyǵarmasynyń avtory kim?
4. “Ózim týraly” óleńniń avtory kim?
«Aqyn ulttyń júregi» atty kezeńimizde ulaǵatty sózderdiń avtorlaryn anyqtaý kerek.
1. «Bilimdiden shyqqan sóz –
Talaptyǵa bolsyn kez.
Nuryn, syryn kórýge
Kókireginde bolsyn kóz». (Abaı Qunanbaev)
2. «Bul dáýirde óz tilin, ádebıetin bilmegen, qadirlemegen adam tolyq mándi ıntellıgent emes. Ár adamnyń eń jaqyn dosy kitap bolǵanda, sol nárli dostyq eń áýeli ádebıet kitabymen dostasýdan bastalady» (Muhtar Áýezov)
Oqýshylar taqpaq oqý: Dıana, Uljan
«Sheshendik óner» saıysynda oqýshylar aldyn - ala daıyndalǵan qazaqtyń sheshen, bıleriniń ulaǵatty sózderinen kórinis retinde uıymdastyrý kerek.
«Kórermendermen saıys» kezeńinde oqýshylar sýretterdi ymmen túsindirý arqyly kórermenderdiń durys jaýaptary arqyly upaı jınaý kerek.
Halyq bar jerde, tilde bar. Endeshe, til problemasy – halyqtyń problema. Ana tilimizdi kózimizdiń qarashyǵyndaı qasterleý – azamattyǵymyzdyń eń shynaıy túri.
Madaqtaý sáti. Sóz kezegin ádil qazylar alqasynyń múshelerine beremiz. Jeńimpazdardy anyqtap olardy quttyqtaý sáti.
Saıyskerler qurmetine «Qazaq bıin» 6 - klass oqýshylary tartý etedi.
Kelesi kezdeskenshe.
Maqsaty: Oqýshylarǵa Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili – qazaq tili týraly túsinik berý, onyń qoǵamdyq ómirdegi alatyn orny jaıly aıtý, qazaq tiliniń qasıetin túsiný, týǵan tildi qurmetteýge, qasterleýge tárbıeleý. Qazaq tiliniń maǵynaly sózderiniń túpki oıyn túsine bilýge úıretý. Oqýshylardyń qabilet deńgeılerin saralaý.
Túri: ıntellektýaldy saıys
Kórnekiligi: merekelik bezendirýler, maqaldar, ulaǵatty sózder jazylǵan plakat, kespe qaǵazdary.
Barysy:
1. Qurmetti ustazdar, ata - analar men oqýshylar búgingi 6 - klass oqýshylarynyń arasynda uıymdastyrylǵan «Kúsh, tirek, jiger, yntymaq – qazaq tilinde» atty 22 - qyrkúıek «Tilder merekesine» arnalǵan ıntellektýaldy saıysymyzǵa qosh keldińizder! Bul keshimizde qazaq tili, onyń mártebesi, ana tilimiz – memlekettik tildi qalaı meńgerip jatqandyǵy jaıly sóz bolmaq. Sondyqtanda namysqa tyrysyp, tilimizdiń mereıin asqaqtatý úshin tilimizdi qorǵap, qoldap júreıik.
2. Ana tilim – bárin aıtar shejirem,
Tilsiz neni bildire alam bildirem?!
Tilim barda ǵana mynaý ǵalamnyń,
Kiltin tabar sanalysy sezinem.
O, adamdar qadirine jetińder,
Ana tiliń – anań, syılap ótińder.
3. Endigi kezekte búgingi saıysqa túsetin toptardy ortaǵa shaqyraıyq!
4. Saıyskerlerimizdiń saıysqa túser kezeńderimen tanys bolaıyq!
1. Tanystyrý
2. Turaqty tirkes
3. Sóz tapqanǵa qolqa joq
4. Sóz asyly – maqal
5. Suraq - jaýap
6. Aqyn ulttyń júregi
7. Sheshendik óner
8. Kórermendermen saıys
5. Saıyskerlerimizdiń saıys barysyndaǵy deńgeılerin saraptap - saralaıtyn ádil - qazy alqalar múshesimen tanys bolaıyq:
1.
2.
3.
Tanystyrý kezeńine kezek beremiz (ár top músheleri tanystyrylady, urany jáne toptyń óleńi aıtylady)
Turaqty tirkes saıysynda toptarǵa turaqty tirkes beriledi oqýshylar onyń maǵynasyn ashý kerek.
1. Qyzdyń jıǵan júgindeı (ádemi, jınaqy)
2. At terisin basyna qaptady (urysty)
3. Aıy ońynan týdy (joly bolmady)
4. Tas baýyr (jany ashymaý)
5. Azar da bezer boldy (mazasyzdandy)
6. Jany murnynyń ushyna kelý (záresi ushý)
Oqýshylar taqpaq oqý: Asylbekqyzy Gúlim
QR - nyń «Til týraly» zańynyń 4 - babynda: «QR - nyń memlekettik tili – qazaq tili. Memlekettik til – memlekettiń búkil aýmaǵynda qoǵamdyq qatynastardyń barlyq salasynda qoldanylatyn memlekettik basqarý, zań shyǵarý, sot isin jáne is qaǵazdardy júrgizý tili. Memlekettik tildi meńgerý – QR - nyń árbir azamatynyń paryzy» - dep kórsetilgen.
Kelesi saıysymyz «Sóz tapqanǵa qolda joq» dep atady. Aldaryńyzǵa taratylǵan áripter bar. Suraqtar beriledi sol suraqtarǵa jaýap berý úshin sol áripter paıdalanylady. Jaýap sol áripten bastalýy kerek.
1 - top suraqtary:
1. Dosyń kim?
2. Ertegi oqısyń ba?
3. Anańnyń aty kim?
4. Qaı pándi jaqsy kóresiń?
5. 22 - qyrkúıek qandaı ataýly kún?
2 - top suraqtary:
1. Seniń esimiń kim?
2. Kempirqosaqty qashan kórýge bolady?
3. Kimge sálem joldaısyń?
4. Úı jumysyn oryndaýǵa kim kómektesedi?
5. Búgingi merekege qandaı tilek aıtasyń?
Qazaq tiliniń baılyǵy – qazaq halqynyń baılyǵy, qazaq ultynyń baılyǵy. Osy baılyqty baǵalaı bilýimiz kerek. Sonda ǵana bizdiń Qazaqstan kez kelgen jurtpen ıyq tirese alatyn irgeli el bola alady. Qazaq tili – damyǵan, jetilgen, ıkemdi, baı tilderdiń qataryna jatady.
Kelesi saıysymyz «Sóz asyly – maqal» maqaldar saıysy.
1. Myńnan bireý – kósem, júzden bireý – sheshen.
2. Sóıleı - sóıleı sheshen bolar, kóre - kóre kósem bolar.
3. Til qarýy sóz, sóz qarýy oı.
4. Til – sheker, bala – keter, baılyq – beker.
5. Kóp sóz utpaıdy, dóp sóz utady.
6. Taı atqa jetkizer, at muratqa jetkizer.
Oqýshylar taqpaq oqý: Raıymbek, Erjan, Aızat, Aslan
Kelesi kezeńimiz «Suraq jaýap»
1 - top suraqtary:
1. Fonetıka degenimiz ne?
2. Qazaq tilinde neshe daýysty dybys bar?
3. “Men taýlyqpyn” óleńiniń avtory kim?
4. “Erte kelgen tyrnalar” hıkaıatynyń avtory kim?
2 - top suraqtary:
1. Leksıka degenimiz ne?
2. Qazaq tilinde neshe daýyssyz dybys bar?
3. “Bala Shoqan” shyǵarmasynyń avtory kim?
4. “Ózim týraly” óleńniń avtory kim?
«Aqyn ulttyń júregi» atty kezeńimizde ulaǵatty sózderdiń avtorlaryn anyqtaý kerek.
1. «Bilimdiden shyqqan sóz –
Talaptyǵa bolsyn kez.
Nuryn, syryn kórýge
Kókireginde bolsyn kóz». (Abaı Qunanbaev)
2. «Bul dáýirde óz tilin, ádebıetin bilmegen, qadirlemegen adam tolyq mándi ıntellıgent emes. Ár adamnyń eń jaqyn dosy kitap bolǵanda, sol nárli dostyq eń áýeli ádebıet kitabymen dostasýdan bastalady» (Muhtar Áýezov)
Oqýshylar taqpaq oqý: Dıana, Uljan
«Sheshendik óner» saıysynda oqýshylar aldyn - ala daıyndalǵan qazaqtyń sheshen, bıleriniń ulaǵatty sózderinen kórinis retinde uıymdastyrý kerek.
«Kórermendermen saıys» kezeńinde oqýshylar sýretterdi ymmen túsindirý arqyly kórermenderdiń durys jaýaptary arqyly upaı jınaý kerek.
Halyq bar jerde, tilde bar. Endeshe, til problemasy – halyqtyń problema. Ana tilimizdi kózimizdiń qarashyǵyndaı qasterleý – azamattyǵymyzdyń eń shynaıy túri.
Madaqtaý sáti. Sóz kezegin ádil qazylar alqasynyń múshelerine beremiz. Jeńimpazdardy anyqtap olardy quttyqtaý sáti.
Saıyskerler qurmetine «Qazaq bıin» 6 - klass oqýshylary tartý etedi.
Kelesi kezdeskenshe.
You Might Also Like
