Kúz – mereke, kúz – bereke
Taqyryby: Kúz – mereke, kúz – bereke.
Maqsaty: Oqýshylardyń kúz týraly bilimin keńeıtý, ushtastyrý. Oqýshylardy tabıǵatty aıalaýǵa, óz ólkesin súıýge, eńbek adamdarynyń eńbegin qadirleı bilýge tárbıeleý, oqýshylardyń til baılyǵyn damytyp, oı - órisin, oılaý qabiletin arttyrý. (Synyp bólmesin bezendiriledi. Kúz týraly maqal – mátelder, plakattar, kúz kórmesi). Ásem bezendirilgen zalǵa mýzyka yrǵaǵymen balalar kiredi.
I. Uıymdastyrý.
II. Júrgizýshi: Oı, balalar, Altyn kúzge barý úshin poıyzǵa minip baraıyq. (Balalar parovoz bolyp júredi de, jarty sheńberge turyp bıleıdi.)
Armysyzdar, qurmetti ata - analar,
Barmysyzdar, jadyraǵan ustazdar!
Berekeli Altyn kúz qutty bolsyn!
Ýa, halaıyq, halaıyq,
Munda nazar salaıyq.
Merekesi halyqtyń altyn kúzge arnalǵan
Erteńgiligimizdi bastaıyq.
Qutty bolsyn osy shattyq kúnińiz,
Baqytty da uzaq ómir súrińiz.
Qýanyshty júzińizben árdaıym
Bul ómirde kúlip qana júrińiz.
Qanekı, balalar, ortaǵa shyǵyp ónerlerimizdi kórseteıik.
1 - bala:
Bereke, baq daryǵan -
Jomart kóńil jarqyn kúz.
Sary altynǵa malynǵan
Jetti mine Altyn kúz!
2 - bala:
Alma, alma deısiń,
Alma ákelsem jeısiń.
Aıtpady eken deme,
Almany jýmaı jeme.
3 - bala:
Kelistirip bar sánin,
Bergen ózi tabıǵat.
Altyn kúzdi al endi,
Qarsy alaıyq, jamaǵat!
4 - bala:
Júzim, alma jınaımyz,
Altyn maqta teremiz.
Úlkenderdi syılaımyz,
Kómektesip bárimiz.
Júrgizýshi:
Búgingi meıram, búgin toı,
Qýanyshty kún, bilip qoı.
Kúzgi baqtaı syńǵyrlap,
Alaqandy soǵyp qoı.
(Jaryq sóndiriledi.) Mýzyka yrǵaǵymen zalǵa Bult kiredi.(Bılep júrip)
Men qara túnek bultpyn. Birden jańbyr jaýǵyzamyn, birden naızaǵaı shashamyn, bári meniń qolymda, men kúshtimin, ho - ho - ho - ho. (Bult balalardy uıyqtatady). (Mýzykamen Kún kirip bıleıdi)
Kún: Nege qara túnek munda ne bolyp jatyr? Balalar nege uıyqtap jatyr?
Bult: Kún, sen maǵan kedergi jasap tursyń, men seniń búldirshinderińdi uıyqtattyp, aýa - raıyn buzamyn.
Kún: Joq, káne, balalar oıanamyz.(Kún balalardy oıatady.) (Jaryq janady, balalar kózin ashady).
Júrgizýshi: Bult pen kún, sender nege aıtysyp jatyrsyńdar? Aıtyspańdar, aqylǵa kelip balalardyń ónerlerin tamashalaıyq.
5 - bala:
Qazan boldy molshylyq,
Dáýlet qoryn qalady.
Jarqyrady jarqyn kúz,
Keldi, mine Altyn kúz!
6 - bala:
Topqa bólý. (mánerlep oqý, sýret salý)
Qandaı ózi beregen,
Almasyn - aı, almasyn!
Jemisi kóp ne degen,
Jep taýysa almaısyń.
7 - bala:
Kúz jetkenshe tamyljyp,
Dastarhannan tabyldyń.
Myna bizden jasalar,
Qaýypqaq pen qaýynqurt
8 - bala:
Men almurtpyn, almurtpyn.
Aýzyndamyn bar jurttyń.
9 - bala:
Jemisi mol teretin,
Kúz dos eken bizbenen
Bárin taýyp beretin,
Jomart eken kúz degen.
Júrgizýshi: Al endi, balalar, bultpen, kúnmen birge oıyn oınaıyq.
Oıyn: “Kún shyqty, jańbyr jaýdy.” Oıyndy Kún men Bult oınatady.
Júrgizýshi: Kún men Bult, oıyndaryń óte qyzyqty eken, kóp - kóp rahmet. Kún árqashan osylaı sáýleńdi shashyp, bizdi nurlandyryp, qýantyp júre ber.
Kún: Balalar, senderge kóp rahmet, barlyǵyń ónerli balalar ekensińder. Bult ekeýmizdi dostastyryp, kóńilimizdi kóterip tastadyńdar. (Shyǵyp ketedi)
III. Júrgizýshi:
Endi, balalar, ortamyzǵa “Kúz hanshaıymyn” shaqyraıyq.
Kelshi, kelshi altyn kúz,
Kelshi, kelshi jarqyn kúz,
Merekeni jalǵastyryp,
Oınap kúlshi, altyn kúz.
Osy kezde merekelik kóńil - qúımen zalǵa “Kúz hanshaıymy” kiredi.
Kúz:
Armysyńdar ma, balalar!
Erinbesten eńbek keletin,
Eńbekshige bar jemisin beretin -
Berekeli yrys bolyp enetin.
IV. “Sen maǵan, men saǵan” oıyny.
1.
Bulttar tónip,
Jerge shógip,
Dymqyl tuman basady.
Shóp sarǵaıyp,
Óńi tańyp,
Dala sury qashady.
Boı jaza almaı,
Oınaı almaı,
Deneń muzdap tońady.
Aıtyńdarshy, balalarym,
Bul qaı kezde bolady?
2.
- Baqshada neler ósedi?
- Kókinister: kartop, sábiz, oramjapyraq, pıaz, qyzylsha, qyzanaq.
- Al baqta neler ósedi?
- Jemister: alma, almurt, anar; jıdekter: qulpynaı, júzim, tańqýraı.
- Baqshanyń zıankesterin ata?
- Ulý, shyrysh, kóbelek.
Júrgizýshi: Qosh keldiń, Altyn kúz! Ózińmen birge bereke - baılyq, molshylyq, toqshylyq ala keldiń. Bizdiń balalarymyzdyń óneri bar tamashalańyz.
V. Kim kóp biledi? oıyny.
1. Qazir biz jumbaq ańnyń keıpin taýyp kórelik.
Jup - jumyr tonym bar,
Ineden tonym bar.
Túıregen túrpimin, men kimmin? (kirpi)
2. Oı tolǵanys
- Kirpi týraly ne bilemiz?
- Kirpi ormanda ómir súredi, ústi tikenek, aıaqtary qysqa, sańyraýqulaq, alma jeıdi.
3. Jumbaq esep.
Úsh almany baqtaǵy,
Kirpi baryp jınady.
Eń ádemi táttisin
Aq tıinge saılady.
Ydystaǵy almanyń
Sanap kórshi qalǵanyn (2 alma)
VI. Oıyn: “Ekologıalyq pıramıda”
- Balalar tirshilik úshin ne qajet?
- Topyraq, sý, aýa, jemis - jıdek,
- Osylarmen qorek etetin neler, kimder?
- Ańdar, qustar, adamdar?
- Mine bizder tirshilik pıramıdasyn qurdyq.
Júrgizýshi: Eshqaısysyn alyp tastaýǵa bolmaıdy. Alyp tastasaq barlyǵy qıraıdy. Olar bir - birinsiz ómir súre almaıdy. Ormandaǵy basty baılyq - aǵashtar men jemis - jıdekter, olardy kesýge, taptaýǵa, julýǵa, órteýge bolmaıdy.
10 - bala: Jasyl jelekti syndyrmaý kerek. Aýa, sý, topyraq – bular tirshilik kózi.
Barlyǵy: Tabıǵatty qorǵaý – barlyq adamnyń mindeti. Otanymyzdyń tabıǵatyn qorǵaımyz.
VII. Qorytyndy. Tilek aıtý.
Maqsaty: Oqýshylardyń kúz týraly bilimin keńeıtý, ushtastyrý. Oqýshylardy tabıǵatty aıalaýǵa, óz ólkesin súıýge, eńbek adamdarynyń eńbegin qadirleı bilýge tárbıeleý, oqýshylardyń til baılyǵyn damytyp, oı - órisin, oılaý qabiletin arttyrý. (Synyp bólmesin bezendiriledi. Kúz týraly maqal – mátelder, plakattar, kúz kórmesi). Ásem bezendirilgen zalǵa mýzyka yrǵaǵymen balalar kiredi.
I. Uıymdastyrý.
II. Júrgizýshi: Oı, balalar, Altyn kúzge barý úshin poıyzǵa minip baraıyq. (Balalar parovoz bolyp júredi de, jarty sheńberge turyp bıleıdi.)
Armysyzdar, qurmetti ata - analar,
Barmysyzdar, jadyraǵan ustazdar!
Berekeli Altyn kúz qutty bolsyn!
Ýa, halaıyq, halaıyq,
Munda nazar salaıyq.
Merekesi halyqtyń altyn kúzge arnalǵan
Erteńgiligimizdi bastaıyq.
Qutty bolsyn osy shattyq kúnińiz,
Baqytty da uzaq ómir súrińiz.
Qýanyshty júzińizben árdaıym
Bul ómirde kúlip qana júrińiz.
Qanekı, balalar, ortaǵa shyǵyp ónerlerimizdi kórseteıik.
1 - bala:
Bereke, baq daryǵan -
Jomart kóńil jarqyn kúz.
Sary altynǵa malynǵan
Jetti mine Altyn kúz!
2 - bala:
Alma, alma deısiń,
Alma ákelsem jeısiń.
Aıtpady eken deme,
Almany jýmaı jeme.
3 - bala:
Kelistirip bar sánin,
Bergen ózi tabıǵat.
Altyn kúzdi al endi,
Qarsy alaıyq, jamaǵat!
4 - bala:
Júzim, alma jınaımyz,
Altyn maqta teremiz.
Úlkenderdi syılaımyz,
Kómektesip bárimiz.
Júrgizýshi:
Búgingi meıram, búgin toı,
Qýanyshty kún, bilip qoı.
Kúzgi baqtaı syńǵyrlap,
Alaqandy soǵyp qoı.
(Jaryq sóndiriledi.) Mýzyka yrǵaǵymen zalǵa Bult kiredi.(Bılep júrip)
Men qara túnek bultpyn. Birden jańbyr jaýǵyzamyn, birden naızaǵaı shashamyn, bári meniń qolymda, men kúshtimin, ho - ho - ho - ho. (Bult balalardy uıyqtatady). (Mýzykamen Kún kirip bıleıdi)
Kún: Nege qara túnek munda ne bolyp jatyr? Balalar nege uıyqtap jatyr?
Bult: Kún, sen maǵan kedergi jasap tursyń, men seniń búldirshinderińdi uıyqtattyp, aýa - raıyn buzamyn.
Kún: Joq, káne, balalar oıanamyz.(Kún balalardy oıatady.) (Jaryq janady, balalar kózin ashady).
Júrgizýshi: Bult pen kún, sender nege aıtysyp jatyrsyńdar? Aıtyspańdar, aqylǵa kelip balalardyń ónerlerin tamashalaıyq.
5 - bala:
Qazan boldy molshylyq,
Dáýlet qoryn qalady.
Jarqyrady jarqyn kúz,
Keldi, mine Altyn kúz!
6 - bala:
Topqa bólý. (mánerlep oqý, sýret salý)
Qandaı ózi beregen,
Almasyn - aı, almasyn!
Jemisi kóp ne degen,
Jep taýysa almaısyń.
7 - bala:
Kúz jetkenshe tamyljyp,
Dastarhannan tabyldyń.
Myna bizden jasalar,
Qaýypqaq pen qaýynqurt
8 - bala:
Men almurtpyn, almurtpyn.
Aýzyndamyn bar jurttyń.
9 - bala:
Jemisi mol teretin,
Kúz dos eken bizbenen
Bárin taýyp beretin,
Jomart eken kúz degen.
Júrgizýshi: Al endi, balalar, bultpen, kúnmen birge oıyn oınaıyq.
Oıyn: “Kún shyqty, jańbyr jaýdy.” Oıyndy Kún men Bult oınatady.
Júrgizýshi: Kún men Bult, oıyndaryń óte qyzyqty eken, kóp - kóp rahmet. Kún árqashan osylaı sáýleńdi shashyp, bizdi nurlandyryp, qýantyp júre ber.
Kún: Balalar, senderge kóp rahmet, barlyǵyń ónerli balalar ekensińder. Bult ekeýmizdi dostastyryp, kóńilimizdi kóterip tastadyńdar. (Shyǵyp ketedi)
III. Júrgizýshi:
Endi, balalar, ortamyzǵa “Kúz hanshaıymyn” shaqyraıyq.
Kelshi, kelshi altyn kúz,
Kelshi, kelshi jarqyn kúz,
Merekeni jalǵastyryp,
Oınap kúlshi, altyn kúz.
Osy kezde merekelik kóńil - qúımen zalǵa “Kúz hanshaıymy” kiredi.
Kúz:
Armysyńdar ma, balalar!
Erinbesten eńbek keletin,
Eńbekshige bar jemisin beretin -
Berekeli yrys bolyp enetin.
IV. “Sen maǵan, men saǵan” oıyny.
1.
Bulttar tónip,
Jerge shógip,
Dymqyl tuman basady.
Shóp sarǵaıyp,
Óńi tańyp,
Dala sury qashady.
Boı jaza almaı,
Oınaı almaı,
Deneń muzdap tońady.
Aıtyńdarshy, balalarym,
Bul qaı kezde bolady?
2.
- Baqshada neler ósedi?
- Kókinister: kartop, sábiz, oramjapyraq, pıaz, qyzylsha, qyzanaq.
- Al baqta neler ósedi?
- Jemister: alma, almurt, anar; jıdekter: qulpynaı, júzim, tańqýraı.
- Baqshanyń zıankesterin ata?
- Ulý, shyrysh, kóbelek.
Júrgizýshi: Qosh keldiń, Altyn kúz! Ózińmen birge bereke - baılyq, molshylyq, toqshylyq ala keldiń. Bizdiń balalarymyzdyń óneri bar tamashalańyz.
V. Kim kóp biledi? oıyny.
1. Qazir biz jumbaq ańnyń keıpin taýyp kórelik.
Jup - jumyr tonym bar,
Ineden tonym bar.
Túıregen túrpimin, men kimmin? (kirpi)
2. Oı tolǵanys
- Kirpi týraly ne bilemiz?
- Kirpi ormanda ómir súredi, ústi tikenek, aıaqtary qysqa, sańyraýqulaq, alma jeıdi.
3. Jumbaq esep.
Úsh almany baqtaǵy,
Kirpi baryp jınady.
Eń ádemi táttisin
Aq tıinge saılady.
Ydystaǵy almanyń
Sanap kórshi qalǵanyn (2 alma)
VI. Oıyn: “Ekologıalyq pıramıda”
- Balalar tirshilik úshin ne qajet?
- Topyraq, sý, aýa, jemis - jıdek,
- Osylarmen qorek etetin neler, kimder?
- Ańdar, qustar, adamdar?
- Mine bizder tirshilik pıramıdasyn qurdyq.
Júrgizýshi: Eshqaısysyn alyp tastaýǵa bolmaıdy. Alyp tastasaq barlyǵy qıraıdy. Olar bir - birinsiz ómir súre almaıdy. Ormandaǵy basty baılyq - aǵashtar men jemis - jıdekter, olardy kesýge, taptaýǵa, julýǵa, órteýge bolmaıdy.
10 - bala: Jasyl jelekti syndyrmaý kerek. Aýa, sý, topyraq – bular tirshilik kózi.
Barlyǵy: Tabıǵatty qorǵaý – barlyq adamnyń mindeti. Otanymyzdyń tabıǵatyn qorǵaımyz.
VII. Qorytyndy. Tilek aıtý.
You Might Also Like
-
«Úsh tildi meńgerý – jarqyn bolashaqtyń kepili»
