Lıngvomádenıettanym – til bilimindegi jańa ǵylymı baǵyt
Lıngvomádenıettanym – til bilimindegi jańa ǵylymı baǵyt
Túrkitanýda frazeologızm týraly alǵashqy eńbekter 40 - jyldardan keıin jaryq kórdi. Túrki frazeologıasyn (ázirbaıjan, bashqurt, qazaq, qyrǵyz, tatar, ózbek, t. b.) zertteýde alǵashqy atsalysqan qazaq ǵalymy İ. Keńesbaev bolatyn.
Bul saladaǵy ǵylymı eńbekterdiń til – tildegi frazeologızmderdiń tulǵalyq, maǵynalyq jaqtarynyń kúrdeliligine qaraı, zertteý ádisteriniń baǵyt - baǵdary ár alýan. Elýinshi jyldardan keıin túrkitanýda frazeologızmderdiń til biliminde jeke pán retinde qalyptasý jolynda kóptegen máselelerdi ǵylymı turǵyda sheshýde úlken ózgerister bastaldy. Bul rette baspa betine jarıalanǵan jalpy frazeologızm týraly eńbekterge sholý jasasaq, túrkitanýda aıtarlyqtaı nátıjeler bar ekeni baıqalady.
Alǵashqy kezeńde ár ulttyń óz tilindegi turaqty sóz tirkesteriniń negizin aıqyndaý, saralaý baǵyty turady. Tilshi ǵalymdardyń ár jyldary jaryq kórgen zertteýleri osynyń aıǵaǵy. Qazaq frazeologıasynyń kósh bastaýynan keıin - aq (İ. Keńesbaev), uıǵyr tilindegi turaqty sóz tirkesteri – Ch. Saıfýllın; ázirbaıjan frazeologıasy – A. Baıramov; ózbek frazeologıasynyń máseleleri – Sh. Rahmatýllaev; túrik tilindegi ıdıomalar – A. Dolganov, túrkimen tilindegi ıdıomalar – K. Babaev, qyrǵyz tilindegi ıdıomalar – J. Osmanova, qumyq tilindegi frazeologızmder týraly – K. Doıbova, qarashaı – balqar tilindegi frazeologıa – Z. Jarashýeva, bashqurt tilindegi frazeologızmder – Z. Ýrapsın, chývash tilindegi frazeologızmder – M. Chernovtardyń t. b. zertteýimen jaryq kórdi.
Frazeologıalyq oramdar tildik edınısa retinde leksıka – semantıkalyq jaǵynan san qyrly. Bul máselelerdi teorıalyq jaǵynan damytý tolyq sheshimin tapty deý qıyn. Kerisinshe jan - jaqty túbegeıli zertteý men túrli oı - pikirlerdiń arasalmaǵy til - tildegi turaqty frazeologıalyq tulǵalardyń áli de bolsa, ǵalymdar nazarynan tys qalǵan jaqtary bar ekendigin kórsetedi. FT*- lar quramyn, onyń semantıkalyq – taqyryptyq aıasyn ǵylymı túrde tujyrymdaý S. Mýratov, Á. Qaıdarov t. b. eńbekterine negiz boldy.
Túrkitanýda frazeologızm týraly alǵashqy eńbekter 40 - jyldardan keıin jaryq kórdi. Túrki frazeologıasyn (ázirbaıjan, bashqurt, qazaq, qyrǵyz, tatar, ózbek, t. b.) zertteýde alǵashqy atsalysqan qazaq ǵalymy İ. Keńesbaev bolatyn.
Bul saladaǵy ǵylymı eńbekterdiń til – tildegi frazeologızmderdiń tulǵalyq, maǵynalyq jaqtarynyń kúrdeliligine qaraı, zertteý ádisteriniń baǵyt - baǵdary ár alýan. Elýinshi jyldardan keıin túrkitanýda frazeologızmderdiń til biliminde jeke pán retinde qalyptasý jolynda kóptegen máselelerdi ǵylymı turǵyda sheshýde úlken ózgerister bastaldy. Bul rette baspa betine jarıalanǵan jalpy frazeologızm týraly eńbekterge sholý jasasaq, túrkitanýda aıtarlyqtaı nátıjeler bar ekeni baıqalady.
Alǵashqy kezeńde ár ulttyń óz tilindegi turaqty sóz tirkesteriniń negizin aıqyndaý, saralaý baǵyty turady. Tilshi ǵalymdardyń ár jyldary jaryq kórgen zertteýleri osynyń aıǵaǵy. Qazaq frazeologıasynyń kósh bastaýynan keıin - aq (İ. Keńesbaev), uıǵyr tilindegi turaqty sóz tirkesteri – Ch. Saıfýllın; ázirbaıjan frazeologıasy – A. Baıramov; ózbek frazeologıasynyń máseleleri – Sh. Rahmatýllaev; túrik tilindegi ıdıomalar – A. Dolganov, túrkimen tilindegi ıdıomalar – K. Babaev, qyrǵyz tilindegi ıdıomalar – J. Osmanova, qumyq tilindegi frazeologızmder týraly – K. Doıbova, qarashaı – balqar tilindegi frazeologıa – Z. Jarashýeva, bashqurt tilindegi frazeologızmder – Z. Ýrapsın, chývash tilindegi frazeologızmder – M. Chernovtardyń t. b. zertteýimen jaryq kórdi.
Frazeologıalyq oramdar tildik edınısa retinde leksıka – semantıkalyq jaǵynan san qyrly. Bul máselelerdi teorıalyq jaǵynan damytý tolyq sheshimin tapty deý qıyn. Kerisinshe jan - jaqty túbegeıli zertteý men túrli oı - pikirlerdiń arasalmaǵy til - tildegi turaqty frazeologıalyq tulǵalardyń áli de bolsa, ǵalymdar nazarynan tys qalǵan jaqtary bar ekendigin kórsetedi. FT*- lar quramyn, onyń semantıkalyq – taqyryptyq aıasyn ǵylymı túrde tujyrymdaý S. Mýratov, Á. Qaıdarov t. b. eńbekterine negiz boldy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
