InfoHub Logo

Qazaq ádebıeti páninen ashyq sabaq jospary (5 synyp)
I. Sabaqtyń taqyryby: Maǵjan Jumabaev (1893 - 1938) «Qysqy jolda» óleńi
II. Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Maǵjan Jumabaevtyń jyr álemimen tanysý, óleńniń mazmunyn, ıdeıasyn ashý, mánerlep oqytý. Óleńniń kórkemdik qýatyn oqýshylar sanasyna jetkizý
2. Damytýshylyq: Oqýshylardyń qabyldaýyn, tanymyn, belsendiligin arttyra otyryp, óz betimen oqýǵa úıretý, sóıleý tilin damytý.
3. Tárbıelik: Óleńdegi tabıǵat sýreti arqyly estetıkalyq tárbıe berý. Týǵan jerge, elge
degen súıispenshiligin arttyrý.
III. Sabaqtyń tıpi: jańa sabaq
Sabaqtyń túri: dástúrli sabaq
Sabaqtyń ádis - tásilderi:
túsindirý, taldaý, áńgimeleý, suraq - jaýap, syn turǵysynan oılaýdy damytý strategıalary
Sabaqtyń kórnekiligi:
tirek – keste, aqyn sýreti, ılústrasıalyq sýretter, ınteraktıvti taqta
Pánaralyq baılanys:
qazaq tili, sýret

Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý
a) Oqýshylardy túgendeý
á) Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý
b) Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý

Úı tapsyrmasyn tekserý:
─ Balalar, úıge qandaı tapsyrma berildi?
M. Jumabaevtyń «Saǵyndym» óleńin jatqa suraý
1. Aqyn neni, kimderdi saǵynypty?
2. Aqyn abaqtyǵa kimder úshin tústi?

İI Qyzyǵýshylyqty oıatý satysy
«Oı qozǵaý» strategıasy
«Kim tapqyr?»
Kúnshyǵystan tań keledi, men kelem,
Kók kúńirenedi, men de kókteı kúńirenem.
Jerdiń júzin qarańǵylyq qaptaǵan,
Jer júzine nur beremin, Kún berem!
─ Balalar, bul óleń joldarynyń avtory kim?

Qaıtalaý suraqtary:
1) M. Jumabaev kim?
2) Aqyn qaı jyly, qaı jerde dúnıege kelgen?
3) Maǵjan neshe jasynda saýatyn ashty?
4) Qandaı tilderdi jaqsy meńgergen?
5) Qandaı óleńderin bilesińder?

İİİ Jańa sabaq:
1. Sabaq taqyryby jazylady
Maǵjan Jumabaev
(1893 - 1938)
«Qysqy jolda» óleńi
2. Sabaq maqsaty túsindiriledi.
3. Tirek - sýret (M. Jumabaev)
4. «Toptastyrý» strategıasy
Pedagog qoǵam qaıratkeri

aqyn Maǵjan jýrnalıs
pýblısıs
aǵartýshy aýdarmashy
M. Jumabaev – júregi ot, rýhy bıik, jalyndy aqyn.
Baly jasynan zerek bolyp ósken, Maǵjan «Tabıǵattyń óz tili bar» degenge senetin Sony bilýdi, úırenýdi armandady. Móldirine uzaq qarap, kól jaǵasyndaǵy aq marjan tastardy ýystap alyp, ıiskep, kózin jumyp, raqattanyp turǵany da shyndyq.
(apasy Kúlándám, qyzy Kúlzıpanyń estelikterinen)
«Tabıǵatty Maǵjannan kóp, onan artyq sýrettegen qazaq aqyny kemde - kem shyǵar»
J. Aımaýytov
Aqynnyń tabıǵat lırıkasyna arnalǵan birneshe óleńderi bar:

Tabıǵat lırıkasy → «Jazǵyturym», «Jazǵytury», «Jazǵy tań», «Kúz», «Jaz keledi», «Kúzdi kúni», «Qysqy jolda», «Jazǵy jolda»

Balalar, biz aqynnyń «Qysqy jolda» óleńin oqımyz
Mıǵa shabýyl
«Qys» degen sózdi estigende kóz aldaryńa ne elesteıdi? Óz oılaryn paraqshaǵa bir sózben jazý.
1. Óleńdi mánerlep oqý
2. Oqýshylar mánerlep oqıdy
─ Balalar, óleń senderge unady ma? Nesimen unady? Qandaı áser aldyńdar?
Óleńde qaı jyl mezgili sýrettelgen? Qazir jyldyń qaı mezgili?
Óleńde qazaq aýylyndaǵy qys mezgili sýretteledi. Tabıǵattaǵy ózgerister, qysqy borannyń sýreti, qazaqtyń sar dalasyndaǵy qys sýreti, onyń adamǵa, jolǵa qaýpi beınelengen.
Óleńdi oqyp otyrǵanda borannyń daýysyn estip, denemiz tońyp, jalǵyz atty jolaýshyny jyly úıge kirgizip alǵymyz keledi.

Sózdik jumys:
1) Sorap – eski joldyń súrleýi, silemi
2) Qulaǵyn qaıshylandyryp – ersili - qarsyly qozǵalý
3) Bort - bort jeledi – attyń jaısyz jelýi
4) Qur – beker, bos, jaı, ánsheıin
5) Ańdaı – ań sıaqty, ańǵa uqsap
6) Qarakók – attyń aty

Evrıstıkalyq tapsyrmalar
Suraqtar:
1) Qysta tabıǵat qalaı ózgeredi?
2) Adamdar men jan - janýarlardyń tirligi qalaı bolady?
3) Qysta adamdar qalaı kıinedi?
4) Óleńdegi qystyń keıpinen neni ańǵaramyz?

Mátinmen jumys
1 - tapsyrma
Óleńniń taqyryby men ıdeıasyn ashý
Taqyryp – aqynnyń aıtar oıynyń qazyǵy
Ideıa – aqynnyń aıtar oıy men maqsaty
Óleńniń taqyryby – qys mezgiliniń ereksheligi, doly borannyń adamǵa, jan - janýarǵa áseri.
Óleńniń ıdeıasy – qys sıpatyn kúsheıtip, sýrettep, adamdardy tabıǵattyń doly kúshine qarsy tura bilýge shaqyrý.

2 – tapsyrma
Óleń neshe shýmaqtan, neshe tarmaqtan turady? (5 shýmaq, 21 tarmaq)
Qystyń erekshe sıpatyn qaı shýmaqtardan ańǵardyńdar?

3 – tapsyrma
Ádebıet teorıasy
Óleńnen keıipteý, teńeý, epıtetterdi tabý.

Keıipteý:
Eki ıininen dem alyp
İshin tartyp osqyryp
Keıde qatty ysqyryp
Ańdaı ulyp bir mezgil
Eki sanyn shapaqtap
Birese saq - saq júredi.
Teńeý: Ańdaı ulyp
Epıttetter: qarańǵy tún, sar dala, yzǵarly jel, sýyq kebin

4 – tapsyrma
«Salystyrý» strategıasy
A. Qunanbaevtyń «Qys» óleńimen salystyrý
Aqyn shyǵarmasy-------------------------------- Uqsastyǵy------------ Ereksheligi--------- Meniń oıym
1. A. Qunanbaevtyń «Qys» óleńi
2. M. Jumabaev «Qysqy jolda» óleńi

Sergitý sáti
Jumbaqtar sheshý
1. Qoly joq, sýret salady
Tisi joq, tistep alady (Aıaz)

2. Qanaty joq, ushady,
Aıaǵy joq, jetedi
Aýzy joq, ulıdy. (Boran)

5 – tapsyrma
«Tez tap!» psıhologıalyq trenıńi
«Qys» sózindegi ár áripten qysqa baılanysty syn esimder qurastyrý
Q - qarly, qatty, qaharly
Y – yzǵarly, yzǵyryq
S – sýyq, salqyn
Bekitý.
Úıge tapsyrma: 1. Óleńdi jattaý
2. Qys týraly áńgime jazý, sýret salý
Baǵalaý