InfoHub Logo

Mahambet Ótemisuly (1804-1846)

Erlik pen eldiktiń, azattyq pen bostandyqtyń jyrshysy, daýylpaz aqyn Mahambet Ótemisuly Batys Qazaqstan oblysy Edil men Jaıyq ózenderiniń arasyndaǵy Beketaı degen jerde dúnıege kelgen. Ákesi Ótemis bı bolǵan.

Mahambet bala kúninen erjúrek, balýan, quralaıdy kózge atqan mergen, sheber dombyrashy, kómeıinen jyr tógilgen aqyn bolyp ósedi. El ishinde musylmansha hat tanyp, arab, parsy jáne orys tilderin meńgeredi. Ol kúıshi de bolǵan. Mahambettiń kúılerin halyq áli kúnge súısinip tyńdaıdy.

Mahambettiń san qyrly talantyn baıqaǵan Jáńgir han ony óz balasyna tárbıeshi etpek bolady. Biraq han ordasyndaǵy ádiletsizdikke aqyn júregi kónbeıdi. Han aldynda aqıqatty aıtýdan tanbaıdy. Onyń sony Isataı-Mahambet bastaǵan kóterilistke ulasady. Mahambet — sol kóterilistiń rýhanı kósemi, shejire jyrshysy.

Mahambet ólenderi — erlik jigerge, ádilettilikke, erkindik pen azattyqqa toly, batyrlyq pen batyldyqtyń sımvoly ispettes.

Ereýil atqa er salmaı...
Ereýil atqa er salmaı,
Egeýli naıza qolǵa almaı,
Eńký-eńký jer shalmaı,
Qońyr salqyn tóske almaı,
Tebingi terge shirimeı,
Terligi maıdaı erimeı,
Alty malta as bolmaı,
Ózińnen týǵan jas bala,
Saqaly shyǵyp jat bolmaı,
At ústinde kún kórmeı,
Asharshylyq, shól kórmeı,
Ózegi talyp et jemeı,
Er tósekten bezinbeı,
Uly túske urynbaı,
Tún qatyp júrip, tús qashpaı,
Tebingi teris taǵynbaı,
Temir qazyq jastanbaı,
Qý tolaǵaı bastanbaı,
Erlerdiń isi biter me?

Oqýǵa keńes beremiz:

Mahambet Ótemisulynyń óleńderi

Mahambet Ótemisulynyń naqyl sózderi

---