Mektepaldy daıarlyq toptarynda tanymdyq qabiletin damytýǵa arnalǵan trenıń-jattyǵýlar
«Sýrettiń jubyn tap» oıyny.
Maqsaty: Balanyń oılaý qabiletin, este saqtaýyn jáne tilin damytý
Qajetti quraldar: Magnıttik taqta, magnıtter, 12 jup sýretter: fasol – goroh, anar - alma, sháınek - kese, qoraz - átesh, aqqý – shaǵala, shegirtke – qumyrsqa, kúrek – tyrna, qyzǵaldaq – raýshan, eshki – qoı, qasqyr – aıý, kartop – sábiz, kitap – dápter.
Oıyn ótilý barysy:
Psıholog magnıttik taqtaǵa oıynnyń sýretterin iledi. Sýretterdiń ornalasýy: joǵarǵy qataryna – fasol, alma, sháınek, qoraz, aqqý, qumyrsqa, kúrek, qyzǵaldaq, eshki, qasqyr, kitap, sábizdiń sýretterin qoıady. Tómengi jaǵyna – goroh, anar, kese, átesh, shaǵala, shegirtke, tyrna, raýshan, qoı, kartop, dápterdiń sýretterin qoıady.
Balalarǵa joǵarǵy qatardan sýret tańdap tómengi qatardan sol sýrettiń jubyn taýyp toptastyrý kerek ekeniń túsindiredi. Balalar kezekpen juptaryn taýyp jáne nelikten olaı oılaıtynyń aıtady. Mysaly: fasol sýretine men gorohtyń sýretin jup qylyp toptastyrdym. Sebebi ekeýide asqa jatady.
Psıholog negizgi durys jaýapty alǵanan soń, sýrettiń ornyń aýystyryp jubtaryn biriniń astyna birin qoıyp otyrady. Sodan soń balalardan qalǵan sýretterdiń jubtary qandaı bolǵanyn eske túsirýlerin suraıdy.
«Túlkiniń balalary men búrkit»
Maqsaty: zeıiniń, erik jigerin damytý.
Oıyn barysy
Balalar 1,2 sanaý arqyly nemese óz erikterimen túlkiler jáne búrkitter bolyp ekige bólinedi. Búrkitter túlkilerdi ańdyp bir jerde jınalyp otyrady. Túlkilerdiń ishinen bireýi túlki bolyp qalǵandary túlkiniń balalary bolady. Túlki ortaǵa turyp qandaıda bir qımyldar jasap, ony ártúrli qylyp ózgertip jasaı beredi. Túlkiniń balalary anasynyń jasaǵandaryn qalmaı qaıtalap jasap otyrýy kerek. Kim qımyldardy jasaýǵa úlgirmeı nemese jasaı almasa sony búrkitter alyp ketedi. Anasymen qalǵan túlki balasa jeńimpaz bolyp sanalady. Oıyn júrgizýshileri aýystyrylyp 2-3 ret qaıtalanady.
Eskertý. Oıyndy kóńildi áýen qosyp oınaǵan jaqsy.
«Kókónister» oıyny.
Maqsaty: Balanyń sózdik qoryn baıytý, zeıiniń damytý, ózara kelisimge kelýge tárbıeleý.
Qajetti quraldar: Kókónisterdiń sýreti bala sanyna qaraı.
Oıynnyń ótilý barysy:
Psıholog árbir balaǵa kókónistiń sýreti beınelengen kartochkalardy taratady. Balalar sheńber quryp turady da, árqaısysy qoldaryndaǵy qandaı kókónis ekenin aıtady. Sodan soń psıholog sheńber ishine kirip qandaıda bir kókónistiń ataýyn ataıdy. Atalǵan kókónistiń sýreti bar bala sheńber boıymen aınala qashady, al júrgizýshi balany qýa jóńeledi. Oıynshy ustalap qalmaýy úshin balalardyń qolyndaǵy qandaıda bir kókónistiń ataýyn ataýy qajet. Sol kezde kimniń qolyndaǵy kókónistiń ataýy atalsa sol ortaǵa shyǵyp, qasha jóńeledi. Al, 1 oıynshy kókónistiń ataýyn ataǵan boıda ornyna turady. Júrgizýshi ustap alam degenshe kelesi kókónistiń aty atalady. Oıyn osylaı jalǵasa beredi.
Eskertý: Alǵashqy oıyn kezinde psıholog júrgizýshi ornyna oınaıdy, keıinen júrgizýshini balalar arasynan tańdaıdy.
«Sýretti esińe saqta» oıyny.
Maqsaty: kórý esin jáne zeıiniń damytý.
Qajetti quraldar: Oıyn kartochkalary bala sanyna qaraı.
Oıynnyń ótilýi barysy:
Psıholog ár balaǵa oıynǵa aranalǵan kartochkalardy taratady jáne zeıin qoıyp nazarlaryn aýdarýyn suraıdy. 10 sek. soń kartochkany aýdaryp «sýrette ne ornalasqan» dep suraıdy. Balalar kezekpen jaýap berip otyrady. Keıin kartochkalardy aýystyrady. Oıyn osylaı jalǵasa beredi.
Eskertý: Durys jaýapqa balalarǵa juldyzsha nemese fıshka berip otyrady. Osylaı jeńimpaz anyqtalady.
«Uqsas sózder» oıyny
Maqsaty: sınonımderdi anyqtaý daǵdylaryn damytý.
Barysy: psıholog oıyn erejesimen tanystyrady. «Balalar bul oıynda men ataǵan sózge, uqsas sóz aıtýlaryń kerek». Mysaly: psıholog «úlken» sózin usynady, balalar: «iri, dáý, záýlim».
Meıirimdi - janashyr, jylyjúrek, jaqsy.
Alasa - kishkentaı, bıik emes jáne t.b.
«Sıqyrly dybystar» oıyny
Maqsaty: oılaýdy, berilgen dybyspen sózdi ataý iskerligin damytý.
Barysy: Muǵalim balalarǵa sıqyrly dybystarmen oıyn oınaýdy usynady:
- «Sh,J, S» dybysyna bastalatyn sózderdi atańdar.
- «R» dybysy bar kókónis, jemis-jıdekterdi (júgeri, almurt, qaraqat), «L» dybysy bar zattardy (ústel, gúl, qalamsap) atańdar.
«Kóbelekter álemi» jattyǵýy
Maqsaty: relaksasıa jáne qıalyn damytý.
Qajetti quraldar: MR3, baıaý oryndalatyn mýzyka, kilemsheler (bala sanyna qaraı)
Jattyǵýdyń ótilý barysy:
Balalar kilemshege shalqasynan jatyp, aıaq – qoldaryn erkin sozady.
Psıholog arnaıy relaksasıanyń áýeniń qosyp bylaı deıdi: «Kózderińdi jumyp, meniń daýsymdy estińder. Jeńil ári jaımen demalyńdar. Ózderińdi keremet jazdyń shýaqty kúnińde shalǵanda júrgenderindi elestetińder. Dál qazir senderdiń kóz aldaryńa ǵajaıyp kóbelek gúlden – gúlge ushyp júrgeniń kórip tursyńdar. Onyń qanattarynyń qımyl – qozǵalysyna qarańdarshy! Ol qanattaryń jeńil ári ásem etip qozǵaltady. Endi árqaısylaryń osy kóbelektiń ǵajaıyp úlken ári keremet qanattaryn ózderińe qıaldap kórińdershi! Senderdiń qanattaryń tómen – joǵary baıaý qalyqtap qozǵalyp jatqanyń sezińińder! Aýada baıaý qalyqtap júrgenderińdi sezinip rahattańyńdar! Al endi ózderiń ushyp júrgen jerlerińnentómendegi jap-jasyl bolyp turǵan shalǵanǵa zer salyńdar. Qarańdarshy, qandaı jaıqalyp turǵan gúlderdiń kóptigin! Kózderińmen eń ádemi gúldi taýyp alyp soǵan jaqyndaı túsińder! Endi sender ózderińniń gúlderińniń ıisiń sezdińder! Jaımenen qalyqtap osy gúldiń ańqyǵan ısiniń ortasyńa otyryńdar! Taǵyda onyń jupar ısimen demalyńdar... endi kózderińdi ashyńdar!
Balalar kezekpen ózderińiń sezimderi jaıly aıtady.
Maqsaty: Balanyń oılaý qabiletin, este saqtaýyn jáne tilin damytý
Qajetti quraldar: Magnıttik taqta, magnıtter, 12 jup sýretter: fasol – goroh, anar - alma, sháınek - kese, qoraz - átesh, aqqý – shaǵala, shegirtke – qumyrsqa, kúrek – tyrna, qyzǵaldaq – raýshan, eshki – qoı, qasqyr – aıý, kartop – sábiz, kitap – dápter.
Oıyn ótilý barysy:
Psıholog magnıttik taqtaǵa oıynnyń sýretterin iledi. Sýretterdiń ornalasýy: joǵarǵy qataryna – fasol, alma, sháınek, qoraz, aqqý, qumyrsqa, kúrek, qyzǵaldaq, eshki, qasqyr, kitap, sábizdiń sýretterin qoıady. Tómengi jaǵyna – goroh, anar, kese, átesh, shaǵala, shegirtke, tyrna, raýshan, qoı, kartop, dápterdiń sýretterin qoıady.
Balalarǵa joǵarǵy qatardan sýret tańdap tómengi qatardan sol sýrettiń jubyn taýyp toptastyrý kerek ekeniń túsindiredi. Balalar kezekpen juptaryn taýyp jáne nelikten olaı oılaıtynyń aıtady. Mysaly: fasol sýretine men gorohtyń sýretin jup qylyp toptastyrdym. Sebebi ekeýide asqa jatady.
Psıholog negizgi durys jaýapty alǵanan soń, sýrettiń ornyń aýystyryp jubtaryn biriniń astyna birin qoıyp otyrady. Sodan soń balalardan qalǵan sýretterdiń jubtary qandaı bolǵanyn eske túsirýlerin suraıdy.
«Túlkiniń balalary men búrkit»
Maqsaty: zeıiniń, erik jigerin damytý.
Oıyn barysy
Balalar 1,2 sanaý arqyly nemese óz erikterimen túlkiler jáne búrkitter bolyp ekige bólinedi. Búrkitter túlkilerdi ańdyp bir jerde jınalyp otyrady. Túlkilerdiń ishinen bireýi túlki bolyp qalǵandary túlkiniń balalary bolady. Túlki ortaǵa turyp qandaıda bir qımyldar jasap, ony ártúrli qylyp ózgertip jasaı beredi. Túlkiniń balalary anasynyń jasaǵandaryn qalmaı qaıtalap jasap otyrýy kerek. Kim qımyldardy jasaýǵa úlgirmeı nemese jasaı almasa sony búrkitter alyp ketedi. Anasymen qalǵan túlki balasa jeńimpaz bolyp sanalady. Oıyn júrgizýshileri aýystyrylyp 2-3 ret qaıtalanady.
Eskertý. Oıyndy kóńildi áýen qosyp oınaǵan jaqsy.
«Kókónister» oıyny.
Maqsaty: Balanyń sózdik qoryn baıytý, zeıiniń damytý, ózara kelisimge kelýge tárbıeleý.
Qajetti quraldar: Kókónisterdiń sýreti bala sanyna qaraı.
Oıynnyń ótilý barysy:
Psıholog árbir balaǵa kókónistiń sýreti beınelengen kartochkalardy taratady. Balalar sheńber quryp turady da, árqaısysy qoldaryndaǵy qandaı kókónis ekenin aıtady. Sodan soń psıholog sheńber ishine kirip qandaıda bir kókónistiń ataýyn ataıdy. Atalǵan kókónistiń sýreti bar bala sheńber boıymen aınala qashady, al júrgizýshi balany qýa jóńeledi. Oıynshy ustalap qalmaýy úshin balalardyń qolyndaǵy qandaıda bir kókónistiń ataýyn ataýy qajet. Sol kezde kimniń qolyndaǵy kókónistiń ataýy atalsa sol ortaǵa shyǵyp, qasha jóńeledi. Al, 1 oıynshy kókónistiń ataýyn ataǵan boıda ornyna turady. Júrgizýshi ustap alam degenshe kelesi kókónistiń aty atalady. Oıyn osylaı jalǵasa beredi.
Eskertý: Alǵashqy oıyn kezinde psıholog júrgizýshi ornyna oınaıdy, keıinen júrgizýshini balalar arasynan tańdaıdy.
«Sýretti esińe saqta» oıyny.
Maqsaty: kórý esin jáne zeıiniń damytý.
Qajetti quraldar: Oıyn kartochkalary bala sanyna qaraı.
Oıynnyń ótilýi barysy:
Psıholog ár balaǵa oıynǵa aranalǵan kartochkalardy taratady jáne zeıin qoıyp nazarlaryn aýdarýyn suraıdy. 10 sek. soń kartochkany aýdaryp «sýrette ne ornalasqan» dep suraıdy. Balalar kezekpen jaýap berip otyrady. Keıin kartochkalardy aýystyrady. Oıyn osylaı jalǵasa beredi.
Eskertý: Durys jaýapqa balalarǵa juldyzsha nemese fıshka berip otyrady. Osylaı jeńimpaz anyqtalady.
«Uqsas sózder» oıyny
Maqsaty: sınonımderdi anyqtaý daǵdylaryn damytý.
Barysy: psıholog oıyn erejesimen tanystyrady. «Balalar bul oıynda men ataǵan sózge, uqsas sóz aıtýlaryń kerek». Mysaly: psıholog «úlken» sózin usynady, balalar: «iri, dáý, záýlim».
Meıirimdi - janashyr, jylyjúrek, jaqsy.
Alasa - kishkentaı, bıik emes jáne t.b.
«Sıqyrly dybystar» oıyny
Maqsaty: oılaýdy, berilgen dybyspen sózdi ataý iskerligin damytý.
Barysy: Muǵalim balalarǵa sıqyrly dybystarmen oıyn oınaýdy usynady:
- «Sh,J, S» dybysyna bastalatyn sózderdi atańdar.
- «R» dybysy bar kókónis, jemis-jıdekterdi (júgeri, almurt, qaraqat), «L» dybysy bar zattardy (ústel, gúl, qalamsap) atańdar.
«Kóbelekter álemi» jattyǵýy
Maqsaty: relaksasıa jáne qıalyn damytý.
Qajetti quraldar: MR3, baıaý oryndalatyn mýzyka, kilemsheler (bala sanyna qaraı)
Jattyǵýdyń ótilý barysy:
Balalar kilemshege shalqasynan jatyp, aıaq – qoldaryn erkin sozady.
Psıholog arnaıy relaksasıanyń áýeniń qosyp bylaı deıdi: «Kózderińdi jumyp, meniń daýsymdy estińder. Jeńil ári jaımen demalyńdar. Ózderińdi keremet jazdyń shýaqty kúnińde shalǵanda júrgenderindi elestetińder. Dál qazir senderdiń kóz aldaryńa ǵajaıyp kóbelek gúlden – gúlge ushyp júrgeniń kórip tursyńdar. Onyń qanattarynyń qımyl – qozǵalysyna qarańdarshy! Ol qanattaryń jeńil ári ásem etip qozǵaltady. Endi árqaısylaryń osy kóbelektiń ǵajaıyp úlken ári keremet qanattaryn ózderińe qıaldap kórińdershi! Senderdiń qanattaryń tómen – joǵary baıaý qalyqtap qozǵalyp jatqanyń sezińińder! Aýada baıaý qalyqtap júrgenderińdi sezinip rahattańyńdar! Al endi ózderiń ushyp júrgen jerlerińnentómendegi jap-jasyl bolyp turǵan shalǵanǵa zer salyńdar. Qarańdarshy, qandaı jaıqalyp turǵan gúlderdiń kóptigin! Kózderińmen eń ádemi gúldi taýyp alyp soǵan jaqyndaı túsińder! Endi sender ózderińniń gúlderińniń ıisiń sezdińder! Jaımenen qalyqtap osy gúldiń ańqyǵan ısiniń ortasyńa otyryńdar! Taǵyda onyń jupar ısimen demalyńdar... endi kózderińdi ashyńdar!
Balalar kezekpen ózderińiń sezimderi jaıly aıtady.
You Might Also Like
