Memlekettik rámizder tarıhy
Atyraý oblysy, Atyraý qalasy
№ 23 orta mekteptiń
orys tili pániniń muǵalimi
Bozjıgıtova Lázzat Konakbaevna
Taqyryby: Memlekettik rámizder tarıhy.
Maqsaty: Oqýshylardy memlekettik rámizderdiń shyǵý tarıhymen tanystyrý. Olardy otanshyldyq rýhta tárbıeleý, memlekettik rámizderimizdi qasterleýge shaqyrý.
Júrý barysy
1. Qyzyǵýshylyqty oıatý satysy
Biz búgin memlekettik rámizderimizdiń shyǵý tarıhy týraly biletin bolamyz. Osy rámizderdiń nege kerek ekeni týraly oılanaıyq. Rámizder týraly ne bilemiz nemese ne bilemin dep oılaısyz? 4 mınýt ishinde bilgenderińizdiń tizimin jasap shyǵyńyz. Endi jubyńyzben 5 mınýt ishinde bólisińiz de, ózińizdiń jazǵandaryńyzdan 3-4 mysal aıtyńyz. Bergen mysalyńyz naqty biletin mysaldaryńyzdan bolý kerek.
Muǵalim BÚÚ kestesin taqtaǵa syzady. Endi maǵan osy kesteniń birinshi baǵanyn toltyrýǵa kómektesińiz. Ár jup eń mańyzdy ıdeıalaryn aıtady, al muǵalim jazady.
Muǵalim jazylǵandardy oqıdy jáne sonan soń:
Sonymen biz rámizder týraly kóp bilemiz. Biraq biz kóbirek bilgimiz keledi. Biz taǵy ne bilgimiz keledi?
Óz suraqtaryn oılastyrýǵa 4 mınýt ýaqyt beriledi. Sonan soń oqýshylar jupta óz suraqtaryn talqylaı otyryp, eń jaqsy 3 suraqty tańdap alady.
Muǵalim: ekinshi baǵandy toltyrýǵa kómektesińiz. (juptar óz suraqtaryn aıtady)
2. Maǵynany tanı bilý satysy
Oqýshylarǵa maqalany oqý úshin 10 mınýt ýaqyt beriledi. Oqý barysynda kesteniń úshinshi baǵanyn toltyryp otyryńyz.(maqala ár topqa taratylyp beriledi)
Elbasymyz jańa memlekettik rámizderdi qabyldaýǵa zor mán berdi. Memlekettik rámizderimizdiń resmı hattalýynyń da óz tarıhy bar. Prezıdent N.Á.Nazarbaev 1992 jylǵy 4 maýsym kúni «QR Memlekettik týy týraly», «QR Memlekettik eltańbasy týraly», «QR Memlekettik ánuranynyń mýzykalyq redaksıasy týraly» tarıhı zańdarǵa qol qoıdy.
Egemendi eldiń árbir azamaty qurmetteýge, maqtanysh etýge tıisti resmı rámizderi bar. Bizdiń memleketimizdiń rámizderi - Tý, Eltańba, Ánuran. Bul rámizder 1992 jyly 4 maýsymda qabyldandy. Bizdiń memlekettik týymyzdyń túsi – kók. Kók tús aspannyń belgisi. Bul kıeli tus - birlik pen yntymaqqa shaqyryp, barlyq halyqtar úshin árdaıym tynyshtyq, beıbitshilik pen bereke sımvolyna aınalǵan.
Kók tús qazaq halqynyń ulttyq reńi dep sanalady. Kezinde Túrki qaǵanaty (552-630 j, 682-743 j), Hazar qaǵanaty (651-983 jj.), Uly Seljuq qaǵanaty (1040-1157 jj.), Aqsaq Temir memleketi, Qazaq handyǵynyń (1465-1737 jj.) birqatar handary men batyrlary kók asaba kótergen. Qazaq KSR-niń (1920 - 1991 jj.) memlekettik jalaýynda da shaǵyn kók jolaq respýblıkanyń tól bolmysynyń nyshandyq belgisi retinde paıdalanylady. «Kók» sóziniń kóne túrki tilindegi bir maǵynasy «shyǵys», «shyǵystyq» degen uǵymǵa sáıkes keledi. Iaǵnı, týdyń túsinen belgili bir naqty geografıalyq aqparat alýǵa bolady. Ol geraldıka tilinde búkil álemge Qazaqstan jer sharynyń shyǵysynda ornalasqandyǵyn, Uly dala órkenıetinen bastaý alatyn, tamyry tereńde jatqan shyǵys mádenıetiniń ókili ekendigin baıan etip turǵandaı.
Al, kún beınesi - baılyq pen bereke belgisi. Kún beınesin salý arqyly qazaq eli óziniń jalpy adamzattyq qundylyqtarǵa ortaqtastyǵyn jáne halyqaralyq qaýymdastyqtyń bir bóligi ekendigin ańǵartyp tur.
Qyran búrkit obrazy qazaq halqynyń ulttyq dúnıetanymynda erkindik, bostandyq súıgishtik, erlik, joǵary ańsar, jan dúnıesiniń keńdigi, asyl murat, júrek tazalyǵy sıaqty adamgershilik asyl uǵymdarmen astasyp jatady.
Egemendi eldiń árbir azamaty qurmetteýge jáne maqtanysh etýge tıisti resmı rámizder bar. Bizdiń memleketimizdiń rámizderi – Tý, Eltańba, Ánuran. Olardyń árqaısysynyń máni, óz orny, tarıhy bar.
Tý – erteden kele jatqan memleket belgisi. Alǵash ret tý osydan bes myń jyl buryn Taıaý Shyǵysta paıda boldy. Bul qustardyń, ańdardyń, qudaılardyń beıneleri salynǵan tý bolatyn.
Eń kóne tý Iran eliniń aýmaǵynda tabylǵan. Ol Gınnestiń rekordtar kitabyna engizilgen. Bul tý – tórtburyshty metaldan jasalǵan.
Qazirgi qoldanylyp júrgen týlardyń alǵashqysy bolyp Chjod degen Qytaı ımperatorynyń týy sanalady. Onyń túsi aq bolǵan. Bul tús kóshtiń, bıliktiń belgisi bolyp eseptelgen. Sondaı-aq osyǵan uqsas týlar Úndi elinde jáne Taıaý Shyǵysta paıda bolǵan. Bizdiń zamanymyzdyń birinshi myń jyldyǵynda olar Eýropaǵa kelgen.
Hİİ ǵasyrda geraldıka iliminiń negizi qalanǵan. Geraldıka – latyn tilinen alynǵan sóz. Ol “eltańba taný” degendi bildiredi. Geraldıka iliminiń negizin salýshy HVII ǵ. fransýz ǵalymy Menestre bolǵan.
Ár eldiń ulttyq týlarynda ártúrli túster qoldanylady. Sonyń ishinde jıi kezdesetini – úsh reń, ıaǵnı úsh túrli tústen turatyn týlar.
Bizdiń memlekettik týymyzdyń túsi – kók. Kók tús – aspannyń belgisi. Ol memlekettik tutastyq ıdeıasyn bildiredi. Alǵashqy geraldısterdiń biri Akselm jasaǵan keste boıynsha, kók tús – adaldyqtyń, tazalyqtyń belgisi. Senimdilik, úmit sıaqty adam qasıetterine jaqyn keledi.
Bizdiń respýblıkamyzdyń memlekettik rámizderine sheteldik mamandar joǵary baǵa bergen. Memlekettik rámizderimiz álemdik katalogqa engen. Týymyzdaǵy kún beınesi – shekaramyzdyń buzylmaıtyndyǵyn beıneleıdi. Sheksiz dalada ushqan qyran, oıý-órnek – elimizdiń ulttyq jıyntyq beınesi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Eltańbasynda kógildir fonda kıiz úıdiń shańyraǵy beınelengen, odan kún sáýleleri tárizdenip ertegidegideı arǵymaqtardyń qanattarymen bezendirilgen ýyqtar taraıdy. Memlekettik Eltańbanyń negizine alynǵan shańyraq oshaqty, dúnıeniń birtutastyǵyn bildiredi. Eltańbanyń tómengi jaǵynda “Qazaqstan” degen jazý bar.
Endeshe, memlekettik rámizderdi maqtanysh eteıik, sebebi Otanshyldyq sezim osy rámizderge árqaısymyzdyń qurmetimizden bastalady.
Muǵalim: úshinshi baǵandy toltyrýǵa kómektesińiz. (juptar óz jaýaptaryn aıtady)
3. Oı tolǵanys satysy
Jaýapsyz qalǵan barlyq suraqtardy belgileńiz. Osy suraqtarǵa oqýshylar jaýapty qaıdan taba alatyny týraly talqylanady.
Rámizder sózine «Bes jol óleń» jazý. (oqýshylar jazǵandaryn oqıdy)
Sabaqty Ánuranmen aıaqtaımyz.
№ 23 orta mekteptiń
orys tili pániniń muǵalimi
Bozjıgıtova Lázzat Konakbaevna
Taqyryby: Memlekettik rámizder tarıhy.
Maqsaty: Oqýshylardy memlekettik rámizderdiń shyǵý tarıhymen tanystyrý. Olardy otanshyldyq rýhta tárbıeleý, memlekettik rámizderimizdi qasterleýge shaqyrý.
Júrý barysy
1. Qyzyǵýshylyqty oıatý satysy
Biz búgin memlekettik rámizderimizdiń shyǵý tarıhy týraly biletin bolamyz. Osy rámizderdiń nege kerek ekeni týraly oılanaıyq. Rámizder týraly ne bilemiz nemese ne bilemin dep oılaısyz? 4 mınýt ishinde bilgenderińizdiń tizimin jasap shyǵyńyz. Endi jubyńyzben 5 mınýt ishinde bólisińiz de, ózińizdiń jazǵandaryńyzdan 3-4 mysal aıtyńyz. Bergen mysalyńyz naqty biletin mysaldaryńyzdan bolý kerek.
Muǵalim BÚÚ kestesin taqtaǵa syzady. Endi maǵan osy kesteniń birinshi baǵanyn toltyrýǵa kómektesińiz. Ár jup eń mańyzdy ıdeıalaryn aıtady, al muǵalim jazady.
Muǵalim jazylǵandardy oqıdy jáne sonan soń:
Sonymen biz rámizder týraly kóp bilemiz. Biraq biz kóbirek bilgimiz keledi. Biz taǵy ne bilgimiz keledi?
Óz suraqtaryn oılastyrýǵa 4 mınýt ýaqyt beriledi. Sonan soń oqýshylar jupta óz suraqtaryn talqylaı otyryp, eń jaqsy 3 suraqty tańdap alady.
Muǵalim: ekinshi baǵandy toltyrýǵa kómektesińiz. (juptar óz suraqtaryn aıtady)
2. Maǵynany tanı bilý satysy
Oqýshylarǵa maqalany oqý úshin 10 mınýt ýaqyt beriledi. Oqý barysynda kesteniń úshinshi baǵanyn toltyryp otyryńyz.(maqala ár topqa taratylyp beriledi)
Elbasymyz jańa memlekettik rámizderdi qabyldaýǵa zor mán berdi. Memlekettik rámizderimizdiń resmı hattalýynyń da óz tarıhy bar. Prezıdent N.Á.Nazarbaev 1992 jylǵy 4 maýsym kúni «QR Memlekettik týy týraly», «QR Memlekettik eltańbasy týraly», «QR Memlekettik ánuranynyń mýzykalyq redaksıasy týraly» tarıhı zańdarǵa qol qoıdy.
Egemendi eldiń árbir azamaty qurmetteýge, maqtanysh etýge tıisti resmı rámizderi bar. Bizdiń memleketimizdiń rámizderi - Tý, Eltańba, Ánuran. Bul rámizder 1992 jyly 4 maýsymda qabyldandy. Bizdiń memlekettik týymyzdyń túsi – kók. Kók tús aspannyń belgisi. Bul kıeli tus - birlik pen yntymaqqa shaqyryp, barlyq halyqtar úshin árdaıym tynyshtyq, beıbitshilik pen bereke sımvolyna aınalǵan.
Kók tús qazaq halqynyń ulttyq reńi dep sanalady. Kezinde Túrki qaǵanaty (552-630 j, 682-743 j), Hazar qaǵanaty (651-983 jj.), Uly Seljuq qaǵanaty (1040-1157 jj.), Aqsaq Temir memleketi, Qazaq handyǵynyń (1465-1737 jj.) birqatar handary men batyrlary kók asaba kótergen. Qazaq KSR-niń (1920 - 1991 jj.) memlekettik jalaýynda da shaǵyn kók jolaq respýblıkanyń tól bolmysynyń nyshandyq belgisi retinde paıdalanylady. «Kók» sóziniń kóne túrki tilindegi bir maǵynasy «shyǵys», «shyǵystyq» degen uǵymǵa sáıkes keledi. Iaǵnı, týdyń túsinen belgili bir naqty geografıalyq aqparat alýǵa bolady. Ol geraldıka tilinde búkil álemge Qazaqstan jer sharynyń shyǵysynda ornalasqandyǵyn, Uly dala órkenıetinen bastaý alatyn, tamyry tereńde jatqan shyǵys mádenıetiniń ókili ekendigin baıan etip turǵandaı.
Al, kún beınesi - baılyq pen bereke belgisi. Kún beınesin salý arqyly qazaq eli óziniń jalpy adamzattyq qundylyqtarǵa ortaqtastyǵyn jáne halyqaralyq qaýymdastyqtyń bir bóligi ekendigin ańǵartyp tur.
Qyran búrkit obrazy qazaq halqynyń ulttyq dúnıetanymynda erkindik, bostandyq súıgishtik, erlik, joǵary ańsar, jan dúnıesiniń keńdigi, asyl murat, júrek tazalyǵy sıaqty adamgershilik asyl uǵymdarmen astasyp jatady.
Egemendi eldiń árbir azamaty qurmetteýge jáne maqtanysh etýge tıisti resmı rámizder bar. Bizdiń memleketimizdiń rámizderi – Tý, Eltańba, Ánuran. Olardyń árqaısysynyń máni, óz orny, tarıhy bar.
Tý – erteden kele jatqan memleket belgisi. Alǵash ret tý osydan bes myń jyl buryn Taıaý Shyǵysta paıda boldy. Bul qustardyń, ańdardyń, qudaılardyń beıneleri salynǵan tý bolatyn.
Eń kóne tý Iran eliniń aýmaǵynda tabylǵan. Ol Gınnestiń rekordtar kitabyna engizilgen. Bul tý – tórtburyshty metaldan jasalǵan.
Qazirgi qoldanylyp júrgen týlardyń alǵashqysy bolyp Chjod degen Qytaı ımperatorynyń týy sanalady. Onyń túsi aq bolǵan. Bul tús kóshtiń, bıliktiń belgisi bolyp eseptelgen. Sondaı-aq osyǵan uqsas týlar Úndi elinde jáne Taıaý Shyǵysta paıda bolǵan. Bizdiń zamanymyzdyń birinshi myń jyldyǵynda olar Eýropaǵa kelgen.
Hİİ ǵasyrda geraldıka iliminiń negizi qalanǵan. Geraldıka – latyn tilinen alynǵan sóz. Ol “eltańba taný” degendi bildiredi. Geraldıka iliminiń negizin salýshy HVII ǵ. fransýz ǵalymy Menestre bolǵan.
Ár eldiń ulttyq týlarynda ártúrli túster qoldanylady. Sonyń ishinde jıi kezdesetini – úsh reń, ıaǵnı úsh túrli tústen turatyn týlar.
Bizdiń memlekettik týymyzdyń túsi – kók. Kók tús – aspannyń belgisi. Ol memlekettik tutastyq ıdeıasyn bildiredi. Alǵashqy geraldısterdiń biri Akselm jasaǵan keste boıynsha, kók tús – adaldyqtyń, tazalyqtyń belgisi. Senimdilik, úmit sıaqty adam qasıetterine jaqyn keledi.
Bizdiń respýblıkamyzdyń memlekettik rámizderine sheteldik mamandar joǵary baǵa bergen. Memlekettik rámizderimiz álemdik katalogqa engen. Týymyzdaǵy kún beınesi – shekaramyzdyń buzylmaıtyndyǵyn beıneleıdi. Sheksiz dalada ushqan qyran, oıý-órnek – elimizdiń ulttyq jıyntyq beınesi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Eltańbasynda kógildir fonda kıiz úıdiń shańyraǵy beınelengen, odan kún sáýleleri tárizdenip ertegidegideı arǵymaqtardyń qanattarymen bezendirilgen ýyqtar taraıdy. Memlekettik Eltańbanyń negizine alynǵan shańyraq oshaqty, dúnıeniń birtutastyǵyn bildiredi. Eltańbanyń tómengi jaǵynda “Qazaqstan” degen jazý bar.
Endeshe, memlekettik rámizderdi maqtanysh eteıik, sebebi Otanshyldyq sezim osy rámizderge árqaısymyzdyń qurmetimizden bastalady.
Muǵalim: úshinshi baǵandy toltyrýǵa kómektesińiz. (juptar óz jaýaptaryn aıtady)
3. Oı tolǵanys satysy
Jaýapsyz qalǵan barlyq suraqtardy belgileńiz. Osy suraqtarǵa oqýshylar jaýapty qaıdan taba alatyny týraly talqylanady.
Rámizder sózine «Bes jol óleń» jazý. (oqýshylar jazǵandaryn oqıdy)
Sabaqty Ánuranmen aıaqtaımyz.
You Might Also Like
