Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Men ákeme uqsaǵym keledi, eliktegim keledi

Ákeń – qazaq, shesheń – qazaq qaraǵym,
Sen de ulysyń mynaý darhan dalanyń.
Ár halyqta ulttyq namys degen bar,
Ony bıik qasıet dep sanaǵyn, dep árbir áke balasyna ósıet qaldyratyny anyq.

Áke – asqar taý, ana – móldir bulaq degen ónegeli uǵymdy oıǵa túıip, otyryp men óz ákeme uqsaǵym keledi. Ákem sodaı meırimdi , qarapaıym jan. Ákemniń aǵasy, inileri bar olarda meırimdi jáne qarapaıym adamdar. Atamyzda aq kóńil, balalaryn ózinen artyq kóredi. Ásirese qyzdaryn jaqsy kóredi. Meniń ákem óz ákesine uqsaıdy, al men ákeme uqsaǵym keledi. Ákem óte namysshyl, jaman qylyq kórsetpeýimdi talap etedi. Onyń keıbir isterine eliktegim kelip turady. Adam balasy otbasynda neni kórse, úlken bolyp, óskende, sol kórgen nárseni qaıtalaýy múmkin ǵoı. Meniń ákeme atamyz qandaı tárbıe berse, ámekem maǵan sondaı tárbıe berýde. Olar balalyq shaqtarynda óte tatý-tátti bolyp óstik, sender de tatý bolyńdar deıdi,- bizge ákemiz. Meniń aǵam, ápkem bar. Olar anamyzǵa jaqyn. Ákem ózin bizben dostyq qatynasta ustaýǵa tyrysady. Bos ýqytynda bizben birge ýaqyt ótkizýge , múmkindik týǵyzady. Ol jumys kóp isteıdi, erte ketedi kesh keledi. Sonda da bizge kóp kóńil bóledi. Árbir merekege birge baramyz. Aqylyn aıtyp , ózi bizge úlgi kórsetedi. Onyń dostary kóp. Sabaq oryndaýǵa ,oınaýǵa maǵan kómektesedi. Ol oqýshy kúninde sportpen, bı úıirmesine baratyn eken. Men bıleýdi unatamyn. Onyń dostary kóp. Ákemniń synyptastary, dostary kelgende aıtyp otyrady meniń ákem týraly. Dostary jyl saıyn bizge qonaqqa keledi. Ákemder olarǵa barady. Olar únemi balalyq kezderi týraly aıtady. Maǵan ákem týraly tyńdaý unaıdy. Ol adamdarmen tez til tabysady. Barlyǵyn birdeı qabyldaıdy. Ony jumys ornynda da syılaıdy, bedeli joǵary áriptesteriniń arasynda. Qolynan is keledi, kez-kelgen qıyndyqty jeńip shyǵady. Ol bergen ónege maǵan ómir boıy azyq bolady. Men dostaryma, synyptastaryma kómektesýge daıyn turam, sebebi ákem solaı ónege berip keledi. Men ákem sıaqty bolǵym keledi. Men anamnan góri ákemdi kóbirek jaqsy kóremin. Birjaqqa qonaqqa nemese jumys barysynda ketse kelgenshe saǵynyp qalamyn. Ol da kele-sala óz shýaǵyn tógedi. Aıtady qyz bala anasyna jaqyn dep, al men ákeme óte jaqynmyn. Sodan da bolar ol meni erekshe jaqsy kóretini. Meniń dúnıege kelýime sebepshi jáne aıalap ósirip, otyrǵanyna myń da bir alǵys aıtamyn. Eger otbasyn jaqsy kórseń, Otanyńdy da jaqsy kóresiń ǵoı. Tárbıe tal besikten beriledi ǵoı. Men oǵan sheksiz rızamyn. Ákemniń kózinen nur tógilip, maǵan shýaǵyn shashyp, «aınalaıyn»,- dep erkeletedi. Árıne, ár áke óziniń balasy keleshekte jaqsy adam bolǵanyn qalaıdy. Elin, jerin súıip óssin deıdi, bireýdiń ala jibin attamasyn dep tileıdi. Ári sondaı bolady dep senedi. Olar bizge árqashan týra joldy nusqap, aq pen qarany ajyratýǵa kómektesedi. Sondyqtan biz de tıisti kómegimizdi berip, qolǵabys etip, olardyń júregine renish túsirmeýimiz kerek. Men ákemniń qalaýyn árqashan oryndaımyn. Sebebi ol maǵan eshqashan jamandyq tilemeıdi. Kózine meıir tunǵan sol bir aıaýly jan qazirgi baǵyp-qaǵyp, kıindirip, ár tilegimdi oryndaıdy. Al men keleshekte ákem, maǵan bola ter tókken kúnderin aqtap, ol úshin men de aıanbaı eńbektenip, sabaqty jaqsy oqyp, bolashaqta oǵan qamqor bolýym kerek. Ol úshin sabaǵymdy jaqsy oqyp, joǵary oqý ornynda bilim alyp, jaqsy mamandyq ıesi bolamyn. Sodan keıin ákeme kómek jasap, jumys istetpeı, aıaǵyn jyly sýǵa salyp otyrǵyzamyn degen maqsatym bar. Onyń qazir bizdi asyrap –saqtaý úshin kúni-túni jumys istep, bel jazbaı júrýi bizdiń bolashaǵymyz bolsa. Al meniń mindetim oǵan qartaıǵanda jarqyn ómir súrýin qamtamasyz etý. Ákem maǵan ylǵı aıtady, «Sendeı ónegeli, aqyldy, tárbıeli qyzym ósip kele jatqany men úshin zor baqyt», – dep . Sol sózdi estigenimde qanattanyp, alǵa qaraı umtyldym. Áke asqar taý ǵoı onyń aıtqan, ár sózi sanamda saırap, rýhtandyryp, qanat bitirip, ómirge degen kózqarasymdy qalyptastyryp, aldaǵy bolashaǵymdy aıqyndaýǵa kómektesedi. Ol kisige degen rızalyǵymdy aıtyp jetkizý múmkin emes. Árıne júrekten shyqqan sezimdi sózben emes, ispen dáleldeý kerek emes pe?! Sondyqtan men aıanbaı eńbektenemin. Rahmet aıtamyn mende siz sıaqty ákem barlyǵyna! Maǵan bergen tálim-tárbıeńiz ben ákelik mahabbatyńyzǵa sheksiz rızamyn!

Sóz sońynda aıtarym,

Ataly sóz – bataly sóz.
Ákesin syılamaǵan kisini balasy syılamaıdy.
Balań jaqsy bolsa – jerdiń ústi jaqsy,
Balań jaman bolsa – jerdiń asty jaqsy,- deıdi qazaq.

«Atbasar aýdanynyń bilim bólimi
Borısovka orta mektebi» KMM
9-synyp oqýshysy Alemhan Dana
Jetekshisi: Rymhan Nazıgýl


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama