Men elimniń erteńimin
«Men elimniń erteńimin» trenıńi
Synyby: 4
Maqsaty: logıkalyq tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Bilimdilik: óskeleń urpaqtyń psıhıkasynyń damý zańdylyqtary týraly bilimderin qalyptastyrý.
Damytýshylyq: kommýnıkatıvtik qabiletterin damytý, psıhıkalyq prosester týraly túsinikter (qıal, aqyl, oılaý, es, zeıin, sana ) berý, oı - órisin keńeıtý. Ikemdilik pen sheberlikke damytý.
Tárbıelik: balalardyń moraldyq, adamgershilik qasıetterin damytý.
Ereje:
1. Balalarǵa paıdaly nárselerdi berý;
2. Dostarymen jaqsy qarym - qatynasta bolý;
3. Balalardy ózderin erkin ustaýǵa úıretý;
4. Óz oılaryn ashyq aıta bilýge úıretý.
5. Belsendilik tanytý.
6. Kóńildi bolý.
1. Tanysý jattyǵý: Árkim óz esimderiniń aldyna syn esim qoıyp
aıtady. Hobbıińizdi aıtý.
2. «Kóńil – kúı sýreti» atty jattyǵý
Qyzyl gúl – keremet, sary gúl – jarqyn
Balalar! Sizder kóktemniń jaıma shýaq kúninde jaıqalyp ósken jaýqazyn sıaqtysyńdar. Endeshe osy gúldiń sabaǵyna árqaısylaryńnyń attaryńdy jáne japyraqqa óz kóńil – kúılerińdi jazyp, myna jerge qumyraǵa salamyz.
Taldaý: Balalar kóńil – kúıleriń qandaı?
Senderde tolqý, uıalý, qorqý sezimderi boldy ma?
Jaraısyńdar, endeshe ary qaraı jalǵastyramyz.
3. «Daryndylyq» mını leksıa
Daryndylyq degenimiz shyǵarmashylyq qabiletin damytyp, jetildirý, shyńdaı túsý. Este saqtaý, oılaý, sóıleý, qıaldaý, beıneleý, daryndylyq, shyǵarmashylyq qabilet.
Mysaly: Balalar «Alty jasar Alpamys» kınosyn birge elestetip kóreıikshi.
Kishkentaı Alpamys pen Qalıhan bir aýyldyń balalary, ekeýi dos. Jasy jetige kelgen Qalıhan jańa oqý jyly bastalǵanda mektepke barady, al alty jastaǵy Alpamys qalyp qoıady. Dosynyń oqıtynyna qatty qyzyqqan onyń bar armany mektepke barý.
Mektep terezesiniń aldyna kelip, muǵalimniń is - áreketin baqylap, ótip jatqan sabaqty túsinýge tyrysady. Al dosy Qalıhannyń sabaqqa asa qulshynysy bolmaıdy. Biraq, ol dosynyń alǵyrlyǵyn alǵa tartyp, onyń mektepke barýyna kómektesedi. Eki dostyń tilegi qabyl bolyp, alty jasar Alpamys 1 - synypqa qabyldanady
1977 jyly Rıga qalasynda ótken Búkilodaqtyq kınofestıvalde «Alty jasar Alpamys» fılmi bas júldeni jeńip aldy.
Balalar osy jerde bir ańyz esime túsip turǵany, sony tyńdaıyq.
Birde jas jigit pen boıjetken ózderi daryndy bolýy úshin túrli qasıet satatyn bazarǵa baryp ózderine kerek qasıetin alǵysy keledi. Biraq ol jerde este saqtaý, oılaý, sóıleý, qıaldaý, beıneleý, shyǵarmashylyq sıaqty qasıetterdi kórip, qaısysyn alaryn bilmeı dal bolady. O kezde bir qarıa kelip jigit pen boıjetkenge « Sender daryndy bolam deseńder, bir ǵana qabiletti tańdap alyńdar, biraq joǵaryda aıtylǵan qasıetterdiń bári sol qabiletten tabylatyn bolsyn» deıdi. Boıjetken men jigit qarıanyń aqylymen shyǵarmashylyq qabiletti alady. Shyǵarmashylyq qabilettiń ishinde este saqtaý da, oılaý da, sóıleý de, beıneleý de, qıaldaý da, elestetý de bolady eken. Shyǵarmashylyq qabilettiń arqasynda jas jigit pen boıjetken daryndy jas urpaq bolady.
Taldaý: Ańyz óte qyzyq pa? Alpamystyń dosy nege oqı almaıdy? Oqı almaıtyn bala bolý múmkin be?
4. Báıterekke saıahat.
Daryndy bala bolý úshin ne isteý qajet?
Ár balaǵa paraqtar taratylady, sol paraqqa ár bala óziniń oń qolynyń sýretin salyp, alaqanyna jaýaptar jazady. (eńbektený, erinbeý, aqyldy, tereń oılaý, muqıat tyńdaý, maqsat qoıý, kóp oqý, elestetý, beıneleý) Bir birlep sózderdi oqyp, búktep báıterekke salady.
5. Sergitý. « Sýretshi»
Oqýshylar biriniń artyna biri turyp, arqalaryna saýsaqpen sýretter salady. Árqaısysy ózderi sýret sala otyryp, artyndaǵy adamnyń qandaı sýret salyp jatqanyn bilip, aıtýlary kerek.
Suraq: Sýret salǵanda qandaı sezimde boldyńyz?
Qandaı sýret salyp jatqanyn birden baıqaı aldyńyz ba?
6. « Jyldam bolsań, taýyp kór»
Nusqaý: Nebári 1 mınýt qana kórip, qandaı sýret qaı jerde turǵanyn paraqqa salý kerek. ( kún,, gúl, bala, qyz, qoıan, kitap, mysyq)
Taldaý: balalar este saqtaý qıyn boldy ma? Kimge qıyn boldy?
7. Poezıa mınýttary: Tirek sóz.
Táýelsizdik, qýanysh, jaına, kún, halyq.
Taldaý: Óleń shyǵarý qıyn boldy ma? Óleń shyǵararda qandaı sezimde boldyńdar?
Eger aqyn bolsańdar óleńderdi qandaı taqyrypqa arnaıtyn edińder?
8. Relaksasıa: «Gúlder». (áýen oınap turady )
Jaılap turamyz. 2 - 3 ret demimizdi shyǵaramyz. Tereń tynys alamyz. Balalar biz bárimiz endi ósip kele jatqan gúldermiz. Biraq jaı gúl emes árbiriń shyǵarmashylyqqa, daryndylyqqa, talanttylyqqa tula boıy tunyp turǵan gúlmiz dep elestetińizder. Betimizge samal jel lebi esedi. Kenetten baıaý jel soǵady, gúlder jelmen jan - jaqqa shaıqalady.(qoldaryn jan - jaqqa shaıqaıdy).
Bir mezgilde aspanǵa bult tónip, jańbyr jaýa bastaıdy. Gúlder tońyp, búrisip, jabylady.(qoldaryn tize ústine qoıyp búrisip otyrady). Bir ýaqytta kúnniń kózi kúlimdep, jaınap shyǵady, sol ýaqytta gúlder de qulpyryp, jaınap ashyla bastaıdy. Gúldiń túri, túsi, aty. Kún shyqty? Gúlder jaılap ashylyp ósip keledi. (qoldaryn sozady). « Men baqytty bolamyn» deıdi.
Taldaý: Siz elestetken gúl qandaı? Aty qalaı atalady? Ol gúl bireý me?
9. Jaraısyń! Jattyǵýy.
Balalar sheńber boıyna turyp, oń jaǵyna qarap, seniń qandaı jetistigiń bar deıdi. Ol bala jetistigin aıtady. Jaraısyń... dep qolynan joǵary kóteredi. Ekinshi bala... ary qaraı jalǵastyra beredi.
10. Impúls ótkizý.
Balalar sheńberde turyp bir - biriniń qolyn kóterip, alaqandaryn túıistirip hormen myna sózdi qaıtalaıdy.(3 ret)
Nusqaý: Biz bir - birimizben qarym - qatynasta bolǵanymyzǵa qýanyshtymyz. Orta bizge yńǵaıly.
Qorytyndy.
Synyby: 4
Maqsaty: logıkalyq tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Bilimdilik: óskeleń urpaqtyń psıhıkasynyń damý zańdylyqtary týraly bilimderin qalyptastyrý.
Damytýshylyq: kommýnıkatıvtik qabiletterin damytý, psıhıkalyq prosester týraly túsinikter (qıal, aqyl, oılaý, es, zeıin, sana ) berý, oı - órisin keńeıtý. Ikemdilik pen sheberlikke damytý.
Tárbıelik: balalardyń moraldyq, adamgershilik qasıetterin damytý.
Ereje:
1. Balalarǵa paıdaly nárselerdi berý;
2. Dostarymen jaqsy qarym - qatynasta bolý;
3. Balalardy ózderin erkin ustaýǵa úıretý;
4. Óz oılaryn ashyq aıta bilýge úıretý.
5. Belsendilik tanytý.
6. Kóńildi bolý.
1. Tanysý jattyǵý: Árkim óz esimderiniń aldyna syn esim qoıyp
aıtady. Hobbıińizdi aıtý.
2. «Kóńil – kúı sýreti» atty jattyǵý
Qyzyl gúl – keremet, sary gúl – jarqyn
Balalar! Sizder kóktemniń jaıma shýaq kúninde jaıqalyp ósken jaýqazyn sıaqtysyńdar. Endeshe osy gúldiń sabaǵyna árqaısylaryńnyń attaryńdy jáne japyraqqa óz kóńil – kúılerińdi jazyp, myna jerge qumyraǵa salamyz.
Taldaý: Balalar kóńil – kúıleriń qandaı?
Senderde tolqý, uıalý, qorqý sezimderi boldy ma?
Jaraısyńdar, endeshe ary qaraı jalǵastyramyz.
3. «Daryndylyq» mını leksıa
Daryndylyq degenimiz shyǵarmashylyq qabiletin damytyp, jetildirý, shyńdaı túsý. Este saqtaý, oılaý, sóıleý, qıaldaý, beıneleý, daryndylyq, shyǵarmashylyq qabilet.
Mysaly: Balalar «Alty jasar Alpamys» kınosyn birge elestetip kóreıikshi.
Kishkentaı Alpamys pen Qalıhan bir aýyldyń balalary, ekeýi dos. Jasy jetige kelgen Qalıhan jańa oqý jyly bastalǵanda mektepke barady, al alty jastaǵy Alpamys qalyp qoıady. Dosynyń oqıtynyna qatty qyzyqqan onyń bar armany mektepke barý.
Mektep terezesiniń aldyna kelip, muǵalimniń is - áreketin baqylap, ótip jatqan sabaqty túsinýge tyrysady. Al dosy Qalıhannyń sabaqqa asa qulshynysy bolmaıdy. Biraq, ol dosynyń alǵyrlyǵyn alǵa tartyp, onyń mektepke barýyna kómektesedi. Eki dostyń tilegi qabyl bolyp, alty jasar Alpamys 1 - synypqa qabyldanady
1977 jyly Rıga qalasynda ótken Búkilodaqtyq kınofestıvalde «Alty jasar Alpamys» fılmi bas júldeni jeńip aldy.
Balalar osy jerde bir ańyz esime túsip turǵany, sony tyńdaıyq.
Birde jas jigit pen boıjetken ózderi daryndy bolýy úshin túrli qasıet satatyn bazarǵa baryp ózderine kerek qasıetin alǵysy keledi. Biraq ol jerde este saqtaý, oılaý, sóıleý, qıaldaý, beıneleý, shyǵarmashylyq sıaqty qasıetterdi kórip, qaısysyn alaryn bilmeı dal bolady. O kezde bir qarıa kelip jigit pen boıjetkenge « Sender daryndy bolam deseńder, bir ǵana qabiletti tańdap alyńdar, biraq joǵaryda aıtylǵan qasıetterdiń bári sol qabiletten tabylatyn bolsyn» deıdi. Boıjetken men jigit qarıanyń aqylymen shyǵarmashylyq qabiletti alady. Shyǵarmashylyq qabilettiń ishinde este saqtaý da, oılaý da, sóıleý de, beıneleý de, qıaldaý da, elestetý de bolady eken. Shyǵarmashylyq qabilettiń arqasynda jas jigit pen boıjetken daryndy jas urpaq bolady.
Taldaý: Ańyz óte qyzyq pa? Alpamystyń dosy nege oqı almaıdy? Oqı almaıtyn bala bolý múmkin be?
4. Báıterekke saıahat.
Daryndy bala bolý úshin ne isteý qajet?
Ár balaǵa paraqtar taratylady, sol paraqqa ár bala óziniń oń qolynyń sýretin salyp, alaqanyna jaýaptar jazady. (eńbektený, erinbeý, aqyldy, tereń oılaý, muqıat tyńdaý, maqsat qoıý, kóp oqý, elestetý, beıneleý) Bir birlep sózderdi oqyp, búktep báıterekke salady.
5. Sergitý. « Sýretshi»
Oqýshylar biriniń artyna biri turyp, arqalaryna saýsaqpen sýretter salady. Árqaısysy ózderi sýret sala otyryp, artyndaǵy adamnyń qandaı sýret salyp jatqanyn bilip, aıtýlary kerek.
Suraq: Sýret salǵanda qandaı sezimde boldyńyz?
Qandaı sýret salyp jatqanyn birden baıqaı aldyńyz ba?
6. « Jyldam bolsań, taýyp kór»
Nusqaý: Nebári 1 mınýt qana kórip, qandaı sýret qaı jerde turǵanyn paraqqa salý kerek. ( kún,, gúl, bala, qyz, qoıan, kitap, mysyq)
Taldaý: balalar este saqtaý qıyn boldy ma? Kimge qıyn boldy?
7. Poezıa mınýttary: Tirek sóz.
Táýelsizdik, qýanysh, jaına, kún, halyq.
Taldaý: Óleń shyǵarý qıyn boldy ma? Óleń shyǵararda qandaı sezimde boldyńdar?
Eger aqyn bolsańdar óleńderdi qandaı taqyrypqa arnaıtyn edińder?
8. Relaksasıa: «Gúlder». (áýen oınap turady )
Jaılap turamyz. 2 - 3 ret demimizdi shyǵaramyz. Tereń tynys alamyz. Balalar biz bárimiz endi ósip kele jatqan gúldermiz. Biraq jaı gúl emes árbiriń shyǵarmashylyqqa, daryndylyqqa, talanttylyqqa tula boıy tunyp turǵan gúlmiz dep elestetińizder. Betimizge samal jel lebi esedi. Kenetten baıaý jel soǵady, gúlder jelmen jan - jaqqa shaıqalady.(qoldaryn jan - jaqqa shaıqaıdy).
Bir mezgilde aspanǵa bult tónip, jańbyr jaýa bastaıdy. Gúlder tońyp, búrisip, jabylady.(qoldaryn tize ústine qoıyp búrisip otyrady). Bir ýaqytta kúnniń kózi kúlimdep, jaınap shyǵady, sol ýaqytta gúlder de qulpyryp, jaınap ashyla bastaıdy. Gúldiń túri, túsi, aty. Kún shyqty? Gúlder jaılap ashylyp ósip keledi. (qoldaryn sozady). « Men baqytty bolamyn» deıdi.
Taldaý: Siz elestetken gúl qandaı? Aty qalaı atalady? Ol gúl bireý me?
9. Jaraısyń! Jattyǵýy.
Balalar sheńber boıyna turyp, oń jaǵyna qarap, seniń qandaı jetistigiń bar deıdi. Ol bala jetistigin aıtady. Jaraısyń... dep qolynan joǵary kóteredi. Ekinshi bala... ary qaraı jalǵastyra beredi.
10. Impúls ótkizý.
Balalar sheńberde turyp bir - biriniń qolyn kóterip, alaqandaryn túıistirip hormen myna sózdi qaıtalaıdy.(3 ret)
Nusqaý: Biz bir - birimizben qarym - qatynasta bolǵanymyzǵa qýanyshtymyz. Orta bizge yńǵaıly.
Qorytyndy.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby:«Aral teńiziniń ekologıalyq ahýaly»
