Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Men jáne meniń mamandyǵym
«Sovet Odaǵynyń Batyr Mádı Begenov atyndaǵy
jalpy bilim beretin orta mektep MM» - niń
pedagog - psıhology
Isaeva Zaýre Mýftyevna

Men jáne meniń mamandyǵym

Jospar:
1. Meniń armanym
2. Psıholog – adam janynyń zertteýshisi
3. Meniń mindetterim

«Adam janyn túsine bilý, ony zertteı bilý - úlken óner»
Z. Freıd.

«Armansyz adam – qanatsyz quspen teń» deıdi dana halqymyz. Adam ómirge kelgen soń, aldyna maqsat qoıyp, úlken armanǵa qanat qaǵady. Sol arman ony bıikke jetelep, úlken belesterge shyǵarady. Sol arman onyń ómirden óz ornyn tabýǵa kómektesedi. Men de kishkentaı kezimnen aldyma úlken maqsattar qoıdym. Aıalap ósirgen ata - anam men oń - solymdy tanytqan ustazdarymnyń arqasynda aldyma bıik maqsattar qoıyp, sol maqsatqa jetý úshin aıanbaı kúresýdi úırendim. Sol armandar jeteginde ózimniń bolashaǵymdy elestettim. Sol armanymnyń biri – psıholog bolý. Abaı atamyz aıtqandaı «dúnıeniń ketigine kirpish bolyp qalaný úshin», ıaǵnı óz armanym psıholog bolý úshin, joǵary oqý ornyna túsip, maman atandym.
Al osy psıholog degen kimder? Meniń oıymsha, psıholog adam janynyń zertteýshisi. Psıholog bolý úshin adamnyń jan dúnıesine úńilip, ony tereń zerttep, túsiný qajet. «Men bir jumbaq adammyn» ony da oıla — deıdi uly Abaı. Abaı ǵana emes, árbir adam jumbaq. Psıholog - sol jumbaqtyń jaýabyn sheship, árbir jannyń qupıa kiltin ashyp, sol jannyń ómirine baǵyt - baǵdar beretin ǵajaıyp jandar. Árbir adamnyń janary syrǵa toly. Árbir adamnyń júregi qupıaǵa toly. Sol syrǵa toly janarlarǵa úńilip, onyń syryn uǵynyp, qupıaǵa toly júrekterge jaqyn kelip, onyń qupıasyn ashýǵa, qınalǵan jandarǵa qol ushyn sozýǵa daıyn turatyn birden - bir jan bolsa, olar psıhologtar. Psıholog bolý ári qyzyq, ári qıyn.
Bul qandaı mamandyq? Men ony alyp júre alamyn ba? Ia. Alǵash osy mamandyqty tańdaǵanda osy suraqtar meni jıi mazalaıtyn. Biraq men bul suraqqa da jaýapty ońaı taptym. Meniń oıymsha, psıholog bolý, aldymen, ózińdi óziń taný. Adamnyń janyn zerttep, ony túsinetin sala bolsa, ol álem — psıhologıa álemi — jan týraly ǵylym. Jany aýyrǵan adamdardyń jan jarasyn emdep, sondaı jandardyń dertine daýa bolatyn psıhologtardyń mindeti óte aýyr. Óıtkeni qazaqta «jan jarasy jazylmaıdy» degen sóz bar. Al psıholog osy jazylmaıtyn dertke daýa izdegen jan dárigeri. Búgingi kúni tán aýrýyn dárigerdiń shıpasy emdese, jan aýrýyn psıholog maman emdeı alady. Ár adamnyń júregindegi muńdy sezip, oıdy tanyp, durys jol silteı bilý, adamnan tek mamandyqty talap etpeıdi, adamǵa degen meıirimdilik pen izgilikten týyndaıdy. Sonda psıholog degen qınalǵan adamdarǵa qol ushyn sozatyn, ózgelerdiń janyna shıpa izdeıtin, eshkimniń janyn aýyrtpaıtyn, jany aýyrǵan jandarǵa qol ushyn sozatyn ǵajaıyp jandar.
Endi men ózim psıholog retinde aldyma qandaı mindet qoıdym. Meniń aldyma qoıǵan mindetim – jaqsy psıholog bolý. Jaqsy psıholog bolý úshin ne qajet? Eń aldymen, tereń bilim, eńbek, dáldik, uqyptylyq, bastamashyldyq, qoıǵan maqsatyna jetýge degen óz kúshine senimdilik. Al, psıholog mamandyǵy budan da góri zor qasıetterdi talap etetinin eńbek etý barysynda sezinip, bilýdemin. Eń mańyzdy qasıet ol máseleni shyǵarmashylyqpen sheshetin tereń ıntýısıanyń bolýy. Psıholog - basqa adamnyń máselesine enip, túsine otyryp, ózi biraq budan zardap shekpeıtin myqty tulǵa. Óz ómirin tájirbıe retinde qoldanbaıtyn, ár nársege obektıvti túrde qaraı alatyn, ózgelermen birge qýana da, qaıǵyra da alatyn tereń emosıonaldy, joǵaryda aıtqandaı biraq ózi budan zardap shekpeıtin jan. Qazir men mektepte psıholog bola júrip, árbir kún saıyn, kezdesetin qıynshylyqtar men problemalarymen betpe - bet kezdesip óz bilimimdi shyńdaý, izdený ústindemin. Bul men úshin psıhologıa mektebi. Bizdiń qoǵamymyzdyń eń negizgi baılyǵy – adam. Bizdiń ómir súrip otyrǵan qoǵamymyz óte kúrdeli, qarqyndy. Sondyqtan qazirgi kezeń - jaýapkershiligimiz kúnnen kúnge artyp kele jatqan kezeń. Adamdardyń kúndelikti ómirdegi qıynshylyǵy, oqýshylardyń minez - qulqynyń ózgerýi, ınternet jelilerindegi túrli aqparattar... Bular bizdiń qoǵamymyzdaǵy ózekti máselege aınalyp otyr. Osyndaı jaǵdaıda psıholog mamandardyń jaýapkershiligi birneshe eselep ósetinidigi aıtpasa da túsinikti. Ybyraı Altynsarın óziniń «Baqsha aǵashtary» atty áńgimesinda «baǵý – qaǵýda kóp maǵyna bar» ekenin aıtady. Mektep jasyndaǵy bala baqshaǵa jańa otyrǵyzylǵan kóshet tárizdi. Oǵan kóp kútim kerek. Al sol kútimdi ata - analarmen, ustazdarmen qosyp psıholog mamandar da jasaý kerek.
Men jumys barysynda kóptegen psıholog — ǵalymdardyń, oıshyldardyń eńbekterimen tanysyp, halqymyzdyń ulttyq tárbıesi negizderinde búgingi psıhologtar qajetine jaratar kóp qazyna bar ekendigine kózim jetti. Shyǵystyń arıstoteli atanǵan uly babamyz Ál - Farabı «Tárbıesiz berilgen bilim adamzattyń qas jaýy» dep kórsetken. Bul maqsatta, ásirese, psıholog mamandarǵa úlken mindetter júktelgen. «Aǵash túzý ósý úshin oǵan kóshet kezinde kómektesýge bolady, al úlken aǵash bolǵanda ony túzete almaısyń» degen halyq sózine súıene otyryp, árbir oqýshyny jeke tulǵa dep tanyp, ǵylymı, rýhanı muralardy ıgergen, shyǵarmashylyq oı — órisi bar, kompúterlik saýattylyǵy men aqparattyń mádenıeti qalyptasqan jastardy tárbıeleý búgingi kúnniń eń negizgi maqsattarynyń biri dep oılaımyn. Sondaı - aq qazirgi qoǵamda jasóspirimderdiń arasyndaǵy ár túrli kelispeýshilikter, ata - ana men bala arasyndaǵy kıkiljiń, ustazdar men oqýshy arasyndaǵy renishter balanyń jan dúnıesine teris yqpalyn tıgizedi. Bala óz kemshiligin durys túsinbeı, ózimdiki durys dep oılap, basqalarǵa renjip, bunyń sońy qaıǵyly jaǵdaılarǵa da ákelip jatatyny jasyryn emes. Osy oraıda árbir oqýshymen jeke - jeke jumys jasap, árbir ustazben pikirlesip, ata - anamen kezdesip, máseleniń túıinin sheýge tıispin dep oılaımyn.
Qoryta kelgende, psıholog – adamdardyń jan – dúnıesine oń yqpalyn tıgizetin, olarǵa qoldaý kórsetetin, jaralanǵan júrekterge daýa bolatyn qurmetti jandar. Men óz eńbegim men bilimimdi osy jolǵa aıanbaı jumsap, ár adamnyń qýanyshynan ózime lázzat alyp, ózgelerdi qýantýǵa bar kúsh - jigerimdi jumsaımyn.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama