Men-kólik júrgizýshimin
Sabaqtyń taqyryby: Men - kólik júrgizýshimin.
Bilimdilik maqsaty: Oqýshylardy kóliktermen, jolda júrý erejelerimen, jol
belgilerimen, baǵdarshammen jáne jaıaý men kóliktiń ózara baılanysyn uqtyrý.
Damytýshylyq maqsaty: Balalardyń oı - órisin damytý, bilim - bilik daǵdylaryn qalyptastyrý, oılaý qabiletterin damytý, qorshaǵan ortada bolyp jatqan keleńsiz oqıǵalardy oqýshynyń ózi tereń túsinip, odan saqtaný joldaryn ózderi uıymdastyra alatyndaı psıhologıa qalyptastyrý.
Tárbıelik maqsaty: Oqýshylardy kóshede, jolda júrý mádenıetine tárbıeleý. Jol oqıǵasynan saqtandyrý.
Kórnekilik: a) alǵashqy kólikter, kólik sýretteri
á) jol belgileri.
b) baǵdarsham maketteri
v) beınetaspa
g) mýltımedıalyq kompúterlik qurylǵy
Sabaq júrisi: Uıymdastyrý:
- Balalar qazir bizde qandaı aptalyq ótýde?
- Jolda júrý tártibine arnalǵan aptalyq
- Taqyryppen tanystyrý
Psıhologıalyq daıyndyq.
- Bizdiń ata - babamyz qandaı halyq bolǵan?
- Kólik retinde neni paıdalanǵan?
Oı qozǵaý, túsindirý
Al aýyr júk artýǵa, alys jolǵa tózimdi jylqyny qazanat dep atap, ony erekshe baǵalaǵan.
- Odan keıin qandaı kólik paıda boldy dep oılaısyńdar?
Velosıped (fr. vélocipède, shyǵý tegi lat. velox —[1] jyldam, jedel jáne pes — aıaq) —
adam kúshimen qozǵalatyn kólik túri.
Kóbinese eki dońǵalaqty, keıbir kezderde úsh dońǵalaqty túrleri de kezdesedi. Birinshi
velosıpedter Eýropada 19 ǵasyr paıda bolyp, odan beri álemge keń taraǵan
- Kelesi paıda bolǵan kólik qandaı dep oılaısyńdar?
1769 — Ózdiginen qozǵalatyn alǵashqy kólikti fransýz ınjeneri Fardier jáne artılerrıa
kapıtany Nicolas Joseph Cugnot (1725 - 1804) jasady.
Avtomobıl sóziniń maǵynasy ózdiginen qozǵalatyn, jolaýshylardy jáne júkti, sondaı -
aq óz qozǵaltqyshyn tasymaldaýǵa arnalǵan dóńgelekti kólik túri bolyp tabylady
Úı tapsyrmasy.
Sýretke qarap avtomobıl markalaryn ajyratý.
Bilimdi bekitý
- Kólikti kim júrgizedi?
- Júrgizýshi bolý úshin ne isteımiz? Qujat kórsetý.
Kez - kelgen mekemede jumys isteıtin azamattyń óz bólmesi, óziniń ústeli men oryndyǵy - onyń jumys orny desek, avtokólik júrgizýshilerdiń jumys orny - jol ústi bolyp tabylady. Árbir kólik júrgizýshi jol ústine muqıat qarap otyrady. Keıde jaıaý júrginshiler jol ústine shyǵyp ketedi bular árıne tártip buzýshy jaıaý júrginshiler
Sondyqtan kóshede jolda jaıaý júrginshiler ózderin zeıindi ustap, jolda júrý erejeleriniń talaptaryna kóńil bólip qaraǵandary durys. Jaıaýlardyń jolda júrý erejelerin saqtamaýy avtokólik júrgizýshileriniń jumysyn qıyndatady.
Jol qurylysy, jol belgileri, baǵdarsham týraly tolyq túsinik berý
Eń alǵashqy kóshelik baǵdarsham 1868 jyly Londonda paıda bolǵan. Ony oılap tapqan aǵylshyndyq ınjener Naıt edi. Alǵashqy baǵdarshamnyń eki ǵana semaforlyq qanaty bolǵan. Kóldeneńinen ornalasqan qanat "toqta" degendi bildirse, 45 gradýs buryshqa eńkeıtilgen belgi - "abaılap ótińiz" degendi bildirdi. berip, kólik júrgizýshilerin abaı bolýǵa shaqyrǵan. 1918 jyldan bastap qana úsh tús qoldana bastaldy
Alǵashqy elektr baǵdarshamyn oılap tapqan adamnyń esimi Lester Vaır.
Osy bilimderimizdi tereńdeı túsý úshin vıktorınalyq suraqtarǵa jaýap berelik.
Vıktorınalyq suraqtar:
1. Jolaýshylar degenimiz kimder?
Kez - kelgen kólik túrin paıdalanatyn adamdar.
2. Baǵdarsham degenimiz ne?
Baǵdarsham avtomat júıesine qosylǵan úsh kózdi aspap. Jol qozǵalysyn retteıdi.
3. Velosıpedpen neshe jastan bastap jolmen júrýge bolady?
Jol boıyna 14 jasqa tolǵan balalarǵa ǵana ruqsat.
4. Kóshede baǵdarsham bolmasa ne isteý kerek?
Óz kózine sený kerek, jol ortasyna jetkenshe, áýeli sol jaqqa qara, ortasynan asqan
soń, oń jaqqa moınyńdy bur
5. Qandaı kóliktiń túrlerine baǵdarshamnyń qyzyl jaryǵyna júrýge ruqsat etedi?
Jedel járdem, polısıa, órt sóndirý mashınasy.
6. Jolaýshy tasıtyn qoǵamdyq kólikterdi qaı jerden kútedi?
Aıaldamada
7. Jaqyndap qalǵan kóliktiń aldynan júgirý nelikten qaýipti?
Júrgizýshi kólikti toqtata almaı, adam ómirine qaýip tónedi.
8. Polısıa, jedel járdem, órt sóndirýshiler ótip ketkenshe kútip turý mindetti me?
Iá, mindetti
10. MAI degen sózdi taldap ber
Memlekettik avto ınspeksıa
Praktıkalyq jumys kórsetý
Kóshede tártibine baılanysty beınetaspa kórsetý
Kóshede aman - esen júreıik. osyǵan baılanysty ánimizdi tyńdaımyz
«Árqashan kún sónbesin»ánin shyrqaý
Qorytyndy.
Jol zańy durys júrip, abaı bolýdy talap etedi. Jol tártibin buzba, ol qater týdyrady. Joldyń qalypty qozǵalysy kóbinese balalardyń jol boıynda qalaı bolsa solaı júrip, dop qýalaıtyny, shańǵy tebetini, júrip bara jatqan mashınaǵa jabysatyny, qaltarystan jolǵa shyǵyp keletin saldarynan buzylady. Jol tártibin buzǵandyqtan keıbireýler mashına dóńgelegine ilinip qaza taýyp, keıbireýleri jaraqat alady. Al keıbireýleri ómirlik múgedek bolyp qalady.
Sondyqtan árbir oqýshy mektepte oqylatyn» Jolda júrý erejesi» taqyrybyndaǵy sabaqty muqıat tyńdap, ár sabaqtan qorytyndy jasap otyrýǵa mindetti. Úlgili, tártipti oqýshy kóshede, jolda júrý erejesin, zańyn buzbaıdy.
Bilimdilik maqsaty: Oqýshylardy kóliktermen, jolda júrý erejelerimen, jol
belgilerimen, baǵdarshammen jáne jaıaý men kóliktiń ózara baılanysyn uqtyrý.
Damytýshylyq maqsaty: Balalardyń oı - órisin damytý, bilim - bilik daǵdylaryn qalyptastyrý, oılaý qabiletterin damytý, qorshaǵan ortada bolyp jatqan keleńsiz oqıǵalardy oqýshynyń ózi tereń túsinip, odan saqtaný joldaryn ózderi uıymdastyra alatyndaı psıhologıa qalyptastyrý.
Tárbıelik maqsaty: Oqýshylardy kóshede, jolda júrý mádenıetine tárbıeleý. Jol oqıǵasynan saqtandyrý.
Kórnekilik: a) alǵashqy kólikter, kólik sýretteri
á) jol belgileri.
b) baǵdarsham maketteri
v) beınetaspa
g) mýltımedıalyq kompúterlik qurylǵy
Sabaq júrisi: Uıymdastyrý:
- Balalar qazir bizde qandaı aptalyq ótýde?
- Jolda júrý tártibine arnalǵan aptalyq
- Taqyryppen tanystyrý
Psıhologıalyq daıyndyq.
- Bizdiń ata - babamyz qandaı halyq bolǵan?
- Kólik retinde neni paıdalanǵan?
Oı qozǵaý, túsindirý
Al aýyr júk artýǵa, alys jolǵa tózimdi jylqyny qazanat dep atap, ony erekshe baǵalaǵan.
- Odan keıin qandaı kólik paıda boldy dep oılaısyńdar?
Velosıped (fr. vélocipède, shyǵý tegi lat. velox —[1] jyldam, jedel jáne pes — aıaq) —
adam kúshimen qozǵalatyn kólik túri.
Kóbinese eki dońǵalaqty, keıbir kezderde úsh dońǵalaqty túrleri de kezdesedi. Birinshi
velosıpedter Eýropada 19 ǵasyr paıda bolyp, odan beri álemge keń taraǵan
- Kelesi paıda bolǵan kólik qandaı dep oılaısyńdar?
1769 — Ózdiginen qozǵalatyn alǵashqy kólikti fransýz ınjeneri Fardier jáne artılerrıa
kapıtany Nicolas Joseph Cugnot (1725 - 1804) jasady.
Avtomobıl sóziniń maǵynasy ózdiginen qozǵalatyn, jolaýshylardy jáne júkti, sondaı -
aq óz qozǵaltqyshyn tasymaldaýǵa arnalǵan dóńgelekti kólik túri bolyp tabylady
Úı tapsyrmasy.
Sýretke qarap avtomobıl markalaryn ajyratý.
Bilimdi bekitý
- Kólikti kim júrgizedi?
- Júrgizýshi bolý úshin ne isteımiz? Qujat kórsetý.
Kez - kelgen mekemede jumys isteıtin azamattyń óz bólmesi, óziniń ústeli men oryndyǵy - onyń jumys orny desek, avtokólik júrgizýshilerdiń jumys orny - jol ústi bolyp tabylady. Árbir kólik júrgizýshi jol ústine muqıat qarap otyrady. Keıde jaıaý júrginshiler jol ústine shyǵyp ketedi bular árıne tártip buzýshy jaıaý júrginshiler
Sondyqtan kóshede jolda jaıaý júrginshiler ózderin zeıindi ustap, jolda júrý erejeleriniń talaptaryna kóńil bólip qaraǵandary durys. Jaıaýlardyń jolda júrý erejelerin saqtamaýy avtokólik júrgizýshileriniń jumysyn qıyndatady.
Jol qurylysy, jol belgileri, baǵdarsham týraly tolyq túsinik berý
Eń alǵashqy kóshelik baǵdarsham 1868 jyly Londonda paıda bolǵan. Ony oılap tapqan aǵylshyndyq ınjener Naıt edi. Alǵashqy baǵdarshamnyń eki ǵana semaforlyq qanaty bolǵan. Kóldeneńinen ornalasqan qanat "toqta" degendi bildirse, 45 gradýs buryshqa eńkeıtilgen belgi - "abaılap ótińiz" degendi bildirdi. berip, kólik júrgizýshilerin abaı bolýǵa shaqyrǵan. 1918 jyldan bastap qana úsh tús qoldana bastaldy
Alǵashqy elektr baǵdarshamyn oılap tapqan adamnyń esimi Lester Vaır.
Osy bilimderimizdi tereńdeı túsý úshin vıktorınalyq suraqtarǵa jaýap berelik.
Vıktorınalyq suraqtar:
1. Jolaýshylar degenimiz kimder?
Kez - kelgen kólik túrin paıdalanatyn adamdar.
2. Baǵdarsham degenimiz ne?
Baǵdarsham avtomat júıesine qosylǵan úsh kózdi aspap. Jol qozǵalysyn retteıdi.
3. Velosıpedpen neshe jastan bastap jolmen júrýge bolady?
Jol boıyna 14 jasqa tolǵan balalarǵa ǵana ruqsat.
4. Kóshede baǵdarsham bolmasa ne isteý kerek?
Óz kózine sený kerek, jol ortasyna jetkenshe, áýeli sol jaqqa qara, ortasynan asqan
soń, oń jaqqa moınyńdy bur
5. Qandaı kóliktiń túrlerine baǵdarshamnyń qyzyl jaryǵyna júrýge ruqsat etedi?
Jedel járdem, polısıa, órt sóndirý mashınasy.
6. Jolaýshy tasıtyn qoǵamdyq kólikterdi qaı jerden kútedi?
Aıaldamada
7. Jaqyndap qalǵan kóliktiń aldynan júgirý nelikten qaýipti?
Júrgizýshi kólikti toqtata almaı, adam ómirine qaýip tónedi.
8. Polısıa, jedel járdem, órt sóndirýshiler ótip ketkenshe kútip turý mindetti me?
Iá, mindetti
10. MAI degen sózdi taldap ber
Memlekettik avto ınspeksıa
Praktıkalyq jumys kórsetý
Kóshede tártibine baılanysty beınetaspa kórsetý
Kóshede aman - esen júreıik. osyǵan baılanysty ánimizdi tyńdaımyz
«Árqashan kún sónbesin»ánin shyrqaý
Qorytyndy.
Jol zańy durys júrip, abaı bolýdy talap etedi. Jol tártibin buzba, ol qater týdyrady. Joldyń qalypty qozǵalysy kóbinese balalardyń jol boıynda qalaı bolsa solaı júrip, dop qýalaıtyny, shańǵy tebetini, júrip bara jatqan mashınaǵa jabysatyny, qaltarystan jolǵa shyǵyp keletin saldarynan buzylady. Jol tártibin buzǵandyqtan keıbireýler mashına dóńgelegine ilinip qaza taýyp, keıbireýleri jaraqat alady. Al keıbireýleri ómirlik múgedek bolyp qalady.
Sondyqtan árbir oqýshy mektepte oqylatyn» Jolda júrý erejesi» taqyrybyndaǵy sabaqty muqıat tyńdap, ár sabaqtan qorytyndy jasap otyrýǵa mindetti. Úlgili, tártipti oqýshy kóshede, jolda júrý erejesin, zańyn buzbaıdy.
You Might Also Like
