InfoHub Logo

Pavlodar oblysy, Lebáji aýdany,
Potanın jalpy orta bilim beretin mektebiniń
Tarıh jáne geografıa pániniń muǵalimi
Eleýsızova Nýrkamal Mýhtarhanovna

TAQYRYBY: «Meniń quqyqtyq alańqaıym»
MAQSATY:
● adam quqyqtaryn saqtaý, óz quqyqtary men mindetterin júzege asyrýǵa daıyndyq qabilettiligin qalyptastyrý;
• ár adam óz bostandyǵy men quqyqtaryn qorǵaýǵa quqyly ekenin dáleldeý
• quqyqtyq saýattylyqty qalyptastyrýǵa jáne adamgershilik qundylyqtardy baǵalaýǵa tárbıeleý;
• óz bolashaǵyna jaýapkershilikpen qaraýǵa tárbıeleý;
• oqýshylardyń logıkalyq oılaý men ózindik túıin jasaý, oı qorytý daǵdylaryn damytý;
• oqýshylarǵa óz quqyqtary men erkindikterin shektep ustaý mindettiligi týraly túsindirý.
QAJETTİ QURAL - JABDYQTAR: ınteraktıvti taqta, dóńgelete qoıylǵan stoldar; stol ústinde flomasterler, romashka gúli salynǵan qaǵaz betteri, romashkanyń ortasy ár túrli tústen (toptardyń sanyna baılanysty); tapsyrma salynǵan konvertter
Daıyndyq kezeńi. Toptarǵa bólý: oqýshylar kabınetke kirerde túrli - tústi qaǵazdardy tańdap alady, qaǵaz túsi oqýshy qaı stolǵa otyratynyn kórsetedi (qaǵaz túsi romashka gúliniń ortasynyń túsimen sáıkes bolady). Top atynan sóıleıtin top basyn saılaý.
Mindetter:
Oqýshylarǵa adam quqyǵy, bala quqyǵy, quqyqtyq alań, oqýshynyń quqyǵy men mindeti uǵymdaryn meńgertý. Problemalyq jaǵdaıattardy quqyqtyq tásilmen sheshýge úıretý.
Kirispe sóz.
Búgingi tárbıe saǵatynyń taqyryby – «Meniń quqyqtyq alańqaıym».
(Slaıd №1 - 3)
Búgin biz adam dúnıege kelgennen bastap, tulǵa bop qalyptasqanǵa deıin qandaı quqyqtarǵa ıe bolatynyn biletin bolamyz, ıaǵnı sizderdiń quqyqtaryńyz jaıly áńgime qozǵaıtyn bolamyz.
Sózdikpen jumys.

1. Káne, anyqtap alaıyq, quqyq degenimiz ne?
Quqyq - qoǵamdaǵy adamdardyń ózara qarym - qatynasyn rettep otyratyn memleket belgilep, qorǵaıtyn normalar men erejeler jıyntyǵy, osy normalardy zertteıtin ǵylym
Mindet – adamdar buljytpaı oryndaýǵa tıisti tártip pen
qarym - qatynasqa qoıylatyn talap
Moral - adamnyń is - áreketin qaıyrymdylyq pen zulymdyq, ádildik pen ádiletsizdik jáne t. b. turǵysynan rettep otyratyn normalar men prınsıpter júıesi.
Konstıtýsıa - konstıtýsıalyq qurylysty bekitetin, adam men azamattyń quqyǵy men erkindigin bekitetin, memlekettik bıliktiń federaldyq organdaryn taǵaıyndaıtyn negizgi quryltaıshy saıası - quqyqtyq akt
Deklarasıa - taraptar maquldaǵan jalpy prınsıpter men maqsattardy
qalyptastyratyn saltanatty akt. (Slaıd №4)
Áńgime.
Balalar adamǵa qatysty barlyq quqyqtarǵa ıe. Biraq eresekterge qaraǵanda óz quqyqtaryn qorǵaý múmkindikteri az bolǵandyqtan erekshe quqyqtyq qorǵaýdy qajet etedi. Qazaqstanda balalardyń quqyqtyq jaǵdaıy myna zańdarda kórinis tapqan:
1. Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy
2. Bala quqyqtary týraly Konvensıa
3. Bala Quqyqtary týraly Deklarasıa
4. Azamattyq Kodeks
5. Neke jáne otbasy týraly Zań (Slaıd №5)

2. Toptarǵa suraq

- Osy qujattarda bala dep kórsetilgender kimder, neshe jastaǵylar dep oılaısyńdar?

(Kámelettik jasqa tolmaǵandar). (Slaıd №6)

3. Shaǵyn toptarmen jumys. «Bala ma, bala emes pe?» ). (Slaıd №7)
• Aslan áke - shesheden jetim qaldy, ózi kútim tilep otyrǵan kári ájesiniń qolynda turady. Birden - bir kúnkóris kózi – asyraýshysynan aıyrylǵan adamǵa beriletin zeınetaqy. Bala ájesin kútedi, keıde mashına jýyp tabys tabady, keshki mektepte oqıdy.
• Sábıtova Armangýl 16 jasynda sábıli boldy. Ol keshki mektepte oqıdy. Ata - anasymen birge turady.
• 11 jasta, sonyń tórt jylyn ol úı astyndaǵy jertóle qabatta ótkizip keledi. Ata - anasy áýeli ony taıaqtan kóz ashtyrmady, aqyry ózderi úıden ketip tyndy. Sodan beri habar joq.
• men 17 jasta úılendi.
• 17 jastaǵy Temırlan Qanatbaevty Oral qalalyq soty urlyq jasaǵany úshin sottady. Buǵan deıin ol buzaqylyǵy úshin túrmede otyryp shyqqan edi.

4. «Quqyqtyq alań» uǵymyn anyqtaý