InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Muqaǵalı Maqataev «Aqqýlar uıyqtaǵanda».
Sabaqtyń maqsaty: Aqıyq aqyn M. Maqataevtyń ómiri men shyǵarmashylyǵyn
tanytý.
Bilimdiligi: M. Maqataev poezıasynyń ómirsheńdigin tanytý, poema ıdeıasyn uǵyndyrý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń óleńge degen yntasyn arttyrý. kórkemsóz oqý sheberligin, izdenimpazdyq qasıetterin qalyptastyrý.
Tárbıeligi: Oqýshylardy Otandy súıýge, adamgershilikke, qarapaıymdylyqqa, óleńdi, ónerdi, sezimdi baǵalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa bilimdi meńgertý.
Sabaqtyń ádisi: STO tehnologıasy
Kórnekiligi: M. Maqataev fotosýretterinen slaıd

Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý
Úı tapsyrmasy
Sherhan Murtaza qaı jyly dúnıege keldi?
(1932 jyly 28 qyrkúıekte qazirgi Jambyl oblysy Jýaly aýdany Myńbulaq aýyly)
Ákesiniń esimi? Ol kisi qaı jyly Stalındik qýǵyn - súrginniń qurbany bolyp ketti? (1937jyly)
Sherhan Murtaza kimniń poves, romandaryn orysshadan aýdarǵan? (Shyńǵys Aıtmatovtyń «Borandy beket», «Jan pıda», «Teńiz jaǵalaı júgirgen tarǵyl tóbet», «Qosh, Gúlsary»)
Turar Rysqulovqa arnalǵan qandaı shyǵarmasy bar? (5 kitaptyq «Qyzyl jebe» epopeıasy)
Sherhan Murtaza kim? (Qazaqstannyń halyq jazýshysy, Memlekettik syılyqtyń laýreaty, belgili qoǵam qaıratkeri)
Jazýshy atamyz bıyl neshe jasqa shyǵyp otyr? (81)
Jańa sabaq
İ Qyzyǵýshylyqty oıatý.
İ top «Alǵyrlar» « Muqaǵalı kim?»
İİ top «Tapqyrlar» « Eger men aqyn bolsam...»
İİİ top «Oıshyldar» «Kóldiń sáni - aqqýlar»
(jaýaptaryn biriktirip, qorytyndylaý)

İİ Maǵynany taný
Qazynam bar,
Qısapsyz shekteledi.
Qyzǵanady bireýler, jek kóredi.
Bermeımin de, satpaımyn, kórsetpeımin,
Alam deseń, aldymen, zertte meni - dep jyrlap ketken Muqaǵalı Súleımenuly Maqataev 13 naýryzda (kýálikte 9 aqpan dep jazylǵan) Almaty oblysy, Raıymbek aýdany, Qarasaz aýylynda dúnıege kelgen. Azan shaqyryp qoıylǵan aty - Muhametqalı. Biraq «paıǵambar atyn alyp júrý jas balaǵa aýyrlyq etedi» dep eseptegen ata - anasy ony kishkentaı kúninen «Muqaǵalı» dep erkeletip atap ketken. Úıdiń tuńǵyshy bolǵasyn ba, Muqaǵalı Tıyn ájesine tabıǵı bolyp, anasyn jeńge esebinde sanaǵan.
Áje, sen birge júrsiń menimenen,
Ólige men ózińdi telimegem.
Aq kımeshek kórinse, seni kórem,
Aq kımeshek joǵalsa... neni kórem?- dep ózi jyrlaǵandaı, ór minezdi, aıbyndy ájesin erekshe qurmettegen. Muqaǵalı úshin óleń jazýdan artyq baqyt bolmaǵan. Ol óleń bop ómir súrdi, óleń bop ómirden ótti. 10 jasynan bastap soǵysqa ketken ákesin saǵynyp óleńder jazǵan.
Jalynǵan ǵazız Anam, surap qalǵan
Joǵaldy sol betimen biraq ta arman.
Senbeımin ákeń óldi degenge men,
Sebebi ol úıimizden tiri attanǵan -
dep jyrlaǵan. (Anasynyń sýreti kórsetiledi)
«Sheshem meniń – ıilgen suraý belgi,
Sál ǵana shattyq kórdi, jylaý kórdi.
Qalaı ǵana qalpyna keltirersiń,
Daýyldar maıystyrǵan mynaý beldi...»
Qarshadaıynan beli qaıysyp, aýyr beınet taýqymetin tartqan.
Esimde joq,
Bala bolyp ósip pe edim?!
Bolsam nege jyly sóz esitpedim?!
Esime tek,
Bilemin jeńis - qustyń
Bizdiń jaqqa bir apta keshikkenin.
Osylaı óskenmin
Men - soldattyń jandyryp ketken jalyny,
Sónbedim de óshpedim,
Men otyz bestemin - degen eken aqyn bir óleńinde.(aqyn týyp ósken qorjyn tam maketi kórsetiledi)
Nazarymyzdy aqyn týraly aıtqan toptaý pikirlerge aýdaraıyq.
«Ǵajaıyp danalyqtyń bir kózi - Muqaǵalı poezıasy» Ábdilda Tájibaev
«Muqaǵalı asyp - tasyp, arnasynan tógilip júrmese, artynda qalyń jurt súıip oqıtyn óleńderi qalmas pa edi... Aqyndy túsiný qıyn»
Bıbigúl Tólegenova
«Muqaǵalı jalǵandyqty, múláıim jaǵympazdyqty, ádebıettegi saýdagerlikti, jalaqorlyqty, báleqorlyqty jan - tánimen jek kórgen aqyn»
Sherhan Murtaza
«Muqaǵalı poezıasy – tańǵy shyqtaı móldir, syrly, muńly poezıa»
Farıza Ońǵarsynova
«Muqaǵalı poezıasy talaı júrekke ot berdi, bozbalanyń jyry, boıjetkenniń syry boldy»
Muhtar Qul - Muhammed
(Slaıdtan fotosýretter kórsetiledi)
Aqynnyń kóptegen óleńderine án jazylǵan. Mysaly: «Darıǵa, dombyramdy bershi maǵan», «Sábı bolǵym keledi», «Baqyt degen», «Ańsa janym», «Esińe meni alǵaısyń», «Kúreń kúz» t. b. Poemalary:
Raıymbek! Raıymbek!
Bala shaqtan – bolashaqqa
Aqqýlar uıyqtaǵanda
Altaı – Atyraý
Muzbalaq
Dosyma hat
Arý ana
«Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasy halyqtyń nanym - senimin, ádet - ǵurpyn janyńmen uǵyp, sanańa sińirýdi kózdegen týyndy. Aqyn bul poemasyn bir túnde jazyp, erteńine Ǵabıt Músirepovke kelip, oqyp beripti. Ǵabıt Músirepov poemany muqıat tyńdap, Muqaǵalıdyń arqasynan qaǵyp: «Óte jaqsy»,- dep baǵasyn beripti, aqynǵa altyn qalam syılapty. Endeshe osy qasıet pen qasirettiń belgisine aınalǵan poemamen tanysaıyq! (Qysqasha mazmuny túsindiriledi)

İİİ «Oı tolǵanys»
Poemanyń ózińe unaǵan tusy.
Aqqýdyń reń ásemdigin beıneleıtin joldar;
Aqqýdy atqan ana qandaı qasiretke dýshar boldy?
Aqqýdyń jarasymdy qylyqtaryn beıneleıtin joldar;
Qazirgi zamanda jylqyshy qart sıaqty tabıǵat janashyrlary bar ma?
Jaralanǵan aqqýdyń múshkil halin sýretteıtin joldar
İÚ VENN dıagramsy
M. Jumabaevtyń «Batyr Baıan» poemasy men M. Maqataevtyń «Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasyn salystyrý.
POEMA - Azamattyń týǵan jerge degen mahabbaty
Bala, ana mahabbaty
MAHABBAT - Súıgen jary úshin, Bala úshin

Ú Poezıa mınýty. Poemadan úzindi oqý mánerlep.
«Esińe meni alǵaısyń» áni oryndalady.
Úİ Sabaqty qorytyndylaý.
Sabaqty qoryta kelgende, «Óldi deýge bola ma aıtyńdarshy, Ólmeıtuǵyn artynda iz qaldyrǵan»- dep Abaı atamyz aıtqandaı, Muqaǵalı ólgen joq, ol bizben máńgilik birge, jyrlary da máńgi jasaı bermek. Naǵyz týma talanttyń eki ómiri bar. Biri - shekteýli ómir. Ekinshisi - máńgilik ómir. Muqaǵalıdyń shekteýli ómiriniń kúni batqanymen, onyń máńgilik shyǵarmashylyq ómiriniń tańy atyp, kúni shyqty.
Úİİ Baǵalaý.

Úİİİ Úı tapsyrmasy
1. «Muqaǵalı álemi» shyǵarma
2. Poemadan úzindi jattaý
3. Poema jelisi boıynsha sýret salý.