InfoHub Logo

Oıynnyń maqsaty: Oqýshylardyń ınformatıka pánine qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, oı - órisin jáne tanymdyq qabiletin damytý, shyǵarmashylyqqa baýlý, óz oıyn erkin jetkize bilý jáne ótkendi jyldam eske túsirý daǵdylaryn qalyptastyrý
Júrgizýshi: Qurmetti ustazdar, oqýshylar! Sarykemer orta mektebimizde ótip jatqan M. I. F. pánderi aptalyǵyna baılanysty ótkizgeli otyrǵan «Tapqyr ınformatıkter» bilim saıysyna qosh keldińizder! Jarysqa qatysyp otyrǵan oqýshylarǵa sáttilik tileı otyryp, saıysymyzdy bastaımyz.
Saıystyń sharty: Saıysqa 2 top qatysady. Saıys 7 kezeńnen turady: Saıyskerlerdiń upaıyn eseptep otyratyn 1 adam taǵaıyndaımyz.
1. «Báıge»
2. «Qural jabdyqtar»
3. «Aýystyrmaq»
4. «Sıqyrly tizbek»
5. «Jeti jumbaq»
6. «Kýbık laqtyrý»
7. «Ǵajaıyp alań»

1 - shi kezeń:«Báıge» kezeńi
Júrgizýshi: Báıge degen júırik attar jarysy
Júıriksińder sender osy jarysta
Júırik ozyp keledi qatarynan
Bireý qalyp jatady asyǵysta
Saıysymyzdyń sharty boıynsha saıyskerlerge 10 suraq qoıylady. Bir durys jaýapqa 1 upaı beriledi. Qaı buryn qolyn kótergen top oqýshylary jaýap beredi. Durys jaýap bere almasa suraq kelesi topqa kóshedi. Ol top durys jaýap bere almasa eshqaısyna upaı berilmeıdi.
1. Aqparattyq prosesterdi júzege asyratyn negizgi qural (kompúter)
2. Adam men kompúter arasyndaǵy qarym - qatynas (ınterfeıs)
3. Bir baıtta qansha bıt bar? (8 bıt)
4. Aty bar birqatar baıttar tizbegi (faıl)
5. Kompúterde jumys jasaǵan kezde adam ekrannan qansha qashyqtyqta otyrýy qajet?
(60 - 70 sm)
6. Kompúterdiń negizgi qurylǵylary (monıtor, pernetaqta, júıelik blok)
7. Kompúterdiń qosymsha qurylǵylar (skaner, modem, prınter, tyshqan, kolonka t. b.)
8. Kompakt - dısk oqý qurylǵysy (CD=ROM, DVD=ROM)
9. Dúnıejúzilik kompúter jelisi (ınternet)
10. Kompúter aýrýy (vırýs)
2 - shi kezeń: «Qural jabdaqtar» kezeńi
Qural jabdyqtar sýreti salynǵan kartochkalardy sýyrý arqyly ár top kezekpen olardyń atyn atap, qandaı qyzmet atqaratynyn baıandap berýleri kerek. Árbir durys jaýapqa 1 upaıdan beriledi.
Prınter
Dısketalar
Pernetaqta
Júıelik blok
Monıtor
Kolonkalar
Skaner
Monıtor
3 - shi kezeń:«Aýystyrmaq»
Kelesi saıysymyzdyń sharty boıynsha áripteriniń orny aýysqan sózderden durys ınformatıkalyq sóz qurastyrý qajet. Qaı buryn qol kótergen top bastap jaýap beredi. Eger jaýap durys bolsa bir upaı, eger qate bolsa suraq kelesi topqa kóshedi.

ıakmatorfnı – ınformatıka
alamrdaǵba – baǵdarlama
ratapqa – aqparat
chnestreıv – vınchester
zertee – tereze
rsýtıvnaı – antıvırýs

4 - shi kezeń:«Sıqyrly tizbek»
Ár topqa ishine aqparat ólshemderi jazylyp, dóńgelektenip qıylǵan 5 dóńgelekshe beriledi. Tómendegi aqparattyń ólshem birlikterin ósý retimen ornalastyrý kerek. Birinshi bolyp ornalastyrǵan topqa 5 upaı beriledi. Al ekinshi top jartylaı oryndasa durys ornalastyrylǵan dóńgelekke saı upaı beriledi.
Bıt; baıt; kılobaıt; megabaıt; gıgabaıt

5 - shi kezeń:«Jeti jumbaq»
Bul kezeńniń sharty boıynsha jeti jumbaq jasyrylady. Árbir jumbaqty durys sheshken topqa 1 upaıdan berilip otyrady. Sheshe almasa jumbaq kelesi topqa beriledi. Eki top ta sheshe almasa upaı berilmeıdi.
1. Aqparatty kompúterden alamyn
Biraq ózim qaǵazǵa basyp beremin (prınter)
2. Kompúterge kómekpin
Janýarǵa uqsaımyn
Kilemshe ústinde turamyn
Men qosymsha quralmyn (tyshqan)
3. Esele deseń eseleımin
Qı deseń qıyp alamyn
Qoı deseń qoıamyn (almasý býferi)
4. Kompúterdiń mıymyn
Aqparatty saqtaımyn (prosesor)
5. Bir bassań áripterdi bas árippen jazamyn
Taǵy bassań kishi árippen jazamyn (Caps Lock batyrmasy)
6. Aqparatty qaǵazdan men alamyn
Biraq ony kompúterge engizem (skaner)
7. Kompúterde turamyn
Aýyrsa ony emdeımin (vırýsty emdeıtin baǵdarlama)

6 - shy kezeń: «Kýbık laqtyrý» kezeńi
1. Jumys ústeli degenimiz ne?
2. Jumys ústelinde Windows - tyń obektileri jáne basqarý elementterin ata?
3. Windows qazaqsha aýdarmasy?
4. Tereze degenimiz ne?
5. Tereze túrlerin ata?
6. Qoldanba degenimiz ne?
7. Tereze elementterin ata?

7 - shi kezeń «Ǵajaıyp alań»
1.«Anyqtama» ne úshin kerek?
2. batyrmalardy ata?
3. Faıl degenimiz ne?
4. Faıldardyń qandaı attary bolady?
5. Qapshyq degenimiz ne?
6. Tańbasha degenimiz ne?

Júrgizýshi:
Osymen osy oıyndy tamamdasaq,
Bul jarysty ótkizer me ek jaman bolsaq?
Úırendik bilmegendi osy joly,
Taǵy da úırenemiz aman bolsaq!

Saıystyń sońynda eń kóp upaı alǵan top anyqtalyp, olarǵa « Tapqyr ınformatıkter» ataǵy berilip marapattalady.