InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Muqaǵalı Maqataev "Aqqýlar uıyqtaǵanda" poemasy
Sabaqtyń maqsaty: poemadaǵy negizgi keıipkerler aqqýlarǵa baılanysty eki túrli kózqarasta baǵa berý, (dattaýshy, jaqtaýshy) eki top óz pikirlerin mátinnen aıǵaq, dáleldemeler keltire otyryp, maqal - mátel, aforızm sózderdi tilge tıek ete otyra óz kózqarastaryn qorǵap shyǵý.
Tárbıelik maqsaty: kóldiń, tabıǵattyń sáni aqqýlardy qorǵaý, tabıǵatty qorǵaý kerektigin jáne ananyń balaǵa degen sheksiz mahabbatyn jete túsindirý.
Damytýshylyq maqsaty: mátindi túsinip oqý, ıaǵnı sózdiń astarly maǵynasyn túsine alý, syn turǵyda oı qorytyndysyn jasaı alý, óz pikirin qorǵaı bilý daǵdylaryn qalyptastyra damytý, sheshendik óner daǵdysyn damytý.
Sabaq ádisi: pikir - saıys, pikir aıtý, mátinmen jumys, syn turǵysynan oılaý, qarama - qarsy suraq qoıý.
Sabaq túri: pikir - saıys sabaǵy.
Sabaq barysy.
Uıymdastyrý:
Pikir - saıys sabaǵynyń shartymen tanystyrý.
1) a) shapshań oılaý, máseleni taldaı bilý;
á) shynshyldyq - pikir - saıys kezinde naqty faktilerge júginý;
b) qarsylasyna qurmetpen qaraý, ádep saqtaı bilý, jeke basyna tıispeı senimdi dálelmen sózden utý.
2) Oqýshylar 2 topqa bólingenin 1 - top - jaqtaýshy, 2 - top - dattaýshy ekenin túsindirý.
3) Ár top aldyn ala óz dáleldemelerin, aıǵaqtaryn jáne kilt sózderin daıyndap keledi.
4) Saıysty jaqtaýshy top bastaıdy.
Jaqtaýshy toptyń taqyryby " Aqqýdy atýǵa bolmaıdy"
- kilt sózderi - 1) Kóldiń sáni - aqqýlar.
2) Aqqý kıesi ońdyrmaıdy.
Jaqtaýshy top dáleldeýi:
Poemanyń negizgi keıipkerleri - aqqýlar, munda aqqýlardyń demalys sáti sýretteledi, sol tynyshtyqty buzýshylar aıyptalady, kól tek aqqýlarynan emes, búkil sáninen aıyrylady, poema taqyryby - tabıǵatty qorǵaý, aıalaý.
Dattaýshy top taqyryby, " Ana - mahabbatymen qudiretti"
- kilt sózderi - 1) Bári de adam úshin jaratylǵan.
2) Nanym - senimnen de ana mahabbaty qudiretti.
Dattaýshy top dáleldeýi:
Poemada tek aqqýǵa ǵana qatysty másele qozǵalmaıtyndyǵy, munda aýrýmen arpalysqan bala men arashaǵa umtylyp jan ushyrǵan ana beınelengenin dáleldeýi.
1) Balalarǵa óz pikirlerin dáleldeý úshin poemadan qajet úzindilep izdeıdi, maǵynasyn taldaıdy.
2) Ár top dáleldeme úshin óz kózqarastaryn durysqa shyǵarady degen maqal - mátel, aforızmder, jańyl sózder toptamasyn usynyp, taldaıdy. 3) Ár toptyń spıkerleri saılanady.
4) Ár top aldyn ala óz dáleldemelerin, aıǵaqtary men kilt sózderin daıyndap ákeledi.
5) Suraq qoıýshy (dattaýshy top jaqtaýshy topqa suraq qoıady nemese kerisinshe) top qarama - qarsy suraq qoıǵanda, qarsy topty ózi ustanǵan kózqarasynan jańyldyrýdy kózdeıdi.
Jaqtaýshy toptaǵy oqýshylardyń №1 – dáleldemelerin keltireıin:
Qoıshybaı Qanaǵat: «Aqqý – kıeli qus. Aqqý - óte názik jandy qus. Aqqýdy eshqashan atpaý kerek. Aqqý kóldiń sáni. Aqqý bolmasa kól jetim qalady. Men poemadan myna úzindini aldym, aqyn úzindide:
«Beý, dúnıe - aı, aqqýlar oralǵanda,
Aıdyn kóldiń ıesi jol alǵanda.
Jetisip bir «Jetim kól» qalýshy edi - aý
Tynýshy edi - aý teńselgen qara orman da
Taıanǵanda aqqýlar qonar mańǵa
Áldılep aq tósinde, bermeı tynym,
Aq aıdyn aq músinin terbeıtuǵyn
Tiri jan aıaq basyp kelmeıtuǵyn
Aqqýlar aman – esen qaıtqansha
Urpaqtan urpaq alyp jalyqpastan
Sondaı bir dástúr bar - dy qalyptasqan.» - dep, aqqýlardy halyqtyń aıalaǵanyn, tynyshtyǵyn buzbaǵanyn jyrlaǵan.
Orazalıeva Aıjan: «Aqqýlar – kóldiń sáni. Aqqý tabıǵattyń jaratqan eń sulý qusy. Aqqýdy atýǵa bolmaıdy, «atýǵa da bolady» degen pikirge eshqashan kelispeımin. Qazaqtar eki - úsh qusty kıeli sanaıdy, solardyń biri – aqqý. Poemadan myna úzindini tyńdaıyqshy: