InfoHub Logo

Qazaq oıshyly, qoǵam jáne memleket qaıratkeri M. Shoqaıdyń ómirimen tanystyrý.

Sabaq jospary. 10 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: «Mustafa Shoqaı – táýelsizdik jarshysy».
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Oqýshylardyń Qazaqstan Respýblıkasy, táýelsizdigi týraly alǵan bilimderin tıanaqtap, jınaqtaǵan bilimderin paıdalana otyryp, sózdik qorlaryn tolyqtyrý, oılaryn aýyzeki tilde jetkizýin qalyptastyrý.
2. Damytýshylyq: oqýshylardyń til baılyǵyn, shyǵarmashylyq qabiletterin, logıkalyq oı - órisin, berilgen materıaldy tıanaqty meńgerip , oılaý belsendilikterin damytý.
3. Tárbıelik: oqýshylardyń Otandy súıýge, týǵan jerge degen súıispenshilik sezimderin oıatý, jas urpaqty beıbitshilikti saqtaýǵa tárbıeleý.

Sabaqtyń túri: jańa materıaldy meńgerý.
Sabaqtyń kórnekiligi: prezentasıa, dısketter.
Sabaqtyń ádis-tásili: shyǵarmashylyq jumys, óz oıyn aıtý, suraq - jaýap, toppen jumys.
Sabaqtyń barysy.
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2.Muǵalimniń sózi.

– Balalar, búgingi sabaǵymyz erekshe sabaq. Óıtkeni, ózderiń baıqaǵan shyǵarsyńdar sabaǵymyzǵa kóp qonaqtar kelip otyr. Endeshe, qonaqtarymyzǵa bir tilegimizdi bildireıik.
– Oqýshylar: Kelgen qadamdaryńyz qutty bolsyn! Rahmet.
3.Ekranda ánuran aıtylady. ( Oqýshylar qosylyp aıtady).
4.Sabaqtyń maqsatyn aıtý.
5.Muǵalimniń sózi: Balalar, endi taqtaǵa kóńil aýdaryp, aqyn S.Toılybaev aǵamyzdyń óleńine nazar aýdaraıyq.
Jelbiresin baıraǵyn jeldi kúnde,
Bıiktesin mártebeń, eldigiń de.
Tanyta ber, Qazaqstan, bar álemge,
Keregińniń keńdigin, teńdigin de! (S. Toılybaev)
Oqýshylar óleńdi ishterinen bir ret oqyp shyǵady.(bir oqýshy mánerlep oqıdy)

6. Muǵalimniń sózi: Osy óleńde ne týraly aıtylǵan?
7. Oqýshylardyń jaýaptary:
- Bul óleń – Qazaqstan týraly.
- Aqyn Qazaqstannyń týyn árqashan da bıikten kórgisi keledi.
- Aqyn Qazaqstannyń atyn búkil álem bilse deıdi.
Qazaqstannyń táýelsizdigi týraly aıtylǵan.
8. Muǵalimniń sózi: Árıne, balalar, táýelsizdigimizdiń arqasynda ǵana bizdiń elimizdiń mártebesi bıik, keregemiz keń Endi, osy Táýelsizdik sózin estigende senderge qandaı oılar keledi, ol bizge ne ákeldi, sony aıtsaq.
Jańa sabaq
(Oqýshylar taqtada óz oılaryn jazady)
Konstıtýsıa, Bostandyq, Egemendik, Táýelsizdik
Rámizder, Tuńǵysh prezıdent, Ulttyq valúta

9. Muǵalimniń sózi: Jaqsy, balalar, qandaı jaqsy sózder, jaqsy oılar kelgen eken senderge. Al osy táýelsizdik jolynda qanshama jandardyń qurban bolǵany jaıynda biletin shyǵarsyndar. Búgingi sabaǵymyz osydan jarty ǵasyr buryn táýelsizdikti ańsaǵan, eliniń bostandyǵy úshin kúresken táýelsizdik jarshysy M.Shoqaı jaıynda bolmaq.
Interaktıvti taqtada M.Shoqaıdyń portreti
10. Mátinmen jumys. Synyp II topqa bólingen.

11. Sózdik jumysy.
Jarshysy -vestnık
Ketýge májbúr boldy –byl vynýjden ýehat
Topyraǵy buıyrmaý – pohoronen ne na svoeı zemle
Bostandyǵy úshin kúresedi – borotsá za svobodý
Mustafa Shoqaı – táýelsizdik jarshysy

Qazaq oıshyly, memleket jáne qoǵam qaıratkeri Mustafa Shoqaı 1890 jyly qazirgi Qyzylorda oblysynda týǵan. Óz elin,Otanyn sheksiz súıgen, táýelsiz Túrkistan memleketin qurýdy armandaǵan M.Shoqaı 1920 jyly shet elge ketýge májbúr bolady. Shette júrse de Túrkistan halyqtarynyń ómirin kórsetýge arnalǵan gazetter men jýrnaldar uıymdastyrady. Orta Azıa men Qazaqstan halyqtarynyń bostandyǵy úshin kúresedi. Alaıda táýelsizdik jarshysy bolǵan uly tulǵamyzǵa týǵan jeriniń topyraǵy buıyrmady. M.Shoqaı 1941 jyldyń 27 jeltoqsanynda Germanıada qaıtys bolady. Búginde elimizde M. Shoqaı týraly kóptegen kitaptar jazylyp, derekti fılmder túsirildi. (Tarıhı tulǵalar ensıklopedıasynan.2008 jyl)
(oqý, qazaqshasyn qaıtalaý, sóz tirkesin qurý )
Táýelsizdik jarshysy. Shetelge ketýge májbúr bolady.
Eliniń bostandyǵy úshin kúresedi. Óz eliniń topyraǵy buıyrmady.
11. Gramatıkalyq jumys. ( dáptermen jumys)
Synyp jumysy
Tapsyrma: Mátinnen týyndy zat esim men kúrdeli zat esimderdi taýyp, eki baǵanaǵa bólip jazý.
Týyndy zat esim
Oıshyl
Jarshysy
Qaıratkeri
Kúrdeli zat
Qyzylorda
Orta Azıa
Sabaqty bekitý

14. « Jeti qaraqshy» ıntellektýaldyq oıyny.
Muǵalimniń sózi: Balalar, senderdiń juldyzdy saǵattaryńnyń janatyn sáti týdy. Myna shoqjuldyzdarda suraqtar jasyrynǵan. Solardy ashyp jaýap bereıik.(Interaktıvti taqtada shyǵady.)
10.M.Shoqaı neni armandaǵan?
20.«Alash» qozǵalysyna neshe jyl toldy?
30. «Jeltoqsan» oqıǵasyna neshe jyl toldy?
40. M.Shoqaı qashan dúnıege keldi?
50. M.Shoqaı qaı jerde jerlengen?
60. Qazaqstan táýelsizdigin qashan aldy?
70. Eliniń bostandyǵy men táýelsizdigi úshin kúresken qoǵam qaıratkerlerin ata

Jaýaptary
10. M.Shoqaı eliniń bostandyǵy men táýelsiz Túrkistan memleketin qurýdy armandaǵan.
20. «Alash» qozǵalysyna bıyl 90 toldy.
30. «Jeltoqsan» oqıǵasyna 23 jyl toldy.
40. M.Shoqaı 1820 jyly qazirgi Qyzylorda oblysynda týǵan.
50. M. Shoqaı Berlın qalasyndaǵy musylmandar zıratynda jerlengen.
60. Qazaqstan táýelsizdigin 1991jyly 16jeltoqsanda aldy.
70. T.Rysqulov, M.Dýlatov, A.Baıtursynov,S.Seıfýllın, M.Shoqaı.

Úıge tapsyrma
Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.
Muǵalimniń qorytyndy sózi: Uly babamyz armandaǵan táýelsizdik jarty ǵasyr ýaqyt ótkennen keıin júzege asty. Búgin Qazaqstan álem jurtshylyǵyna tanylǵan táýelsiz memleket. Mustafa Shoqaı armandaǵan táýelsiz, derbes memlekettiń tizgini, bolashaq urpaq, senderdiń qoldaryńda.Eger de osyny túsinip, soǵan daıyn bolsańdar, onda búgingi sabaǵymyz beker ótken joq . Sabaǵymyzdy B.Momyshuly atamyzdyń jas ulanǵa aıtqan ósıetimen aıaqtaǵym kelip tur.
Men nemere súıip otyrǵan adammyn .Balalardy óte jaqsy kóremin. Balalardyń bolashaǵy úshin surapyl soǵysta er azabyn meılinshe kórgen janmyn. Soǵysta Otanymyzdyń bostandyǵy men táýelsizdigin qorǵap qaldyq.Balalaryma, nemere, shóberelerime aıtar jalǵyz tilegim:
Otandy súıer ulan bolyńdar! Óz Otanyńa laıyqty azamat bolyp ósińder!