InfoHub Logo

Provınsıalyq qaladan aspandy armandaǵan bala 11 jasynda «halyq jaýynyń» uly bolýdyń ne ekenin túsinedi. 18 jasynda ol aıaǵynan aıyrylyp, múgedek bolyp qaldy, al 35 jasynda ol ǵylymnan adasýshy dep jarıalandy, onyń oılary men josparlary Keńes Odaǵynyń jetekshi oftalmologtary qol qoıǵan úkimde aıtylǵandaı, «Fedorovtyń ózi ǵylymnan shyǵarylýǵa jatady». Ómir oǵan aýyr tıdi, gýbernıalyq dárigerden álemge áıgili medısına korıfeıine deıingi jolda jeńisterden jeńilister kem bolmady. Svátoslav Fedorov óz ıdeıalary úshin 30 jylǵa jýyq kúresýge májbúr boldy. Taǵdyr ony taǵy bir synaqqa salǵan saıyn, ol jastyq shaǵynda jınaqtaǵan erejeler tizimine kóz júgirtip, odan kúsh alyp, únemi sheshimin tabatyn. Ómiriniń sońyna deıin olar onyń keńsesinde onyń kóz aldynda ilýli boldy.

Svátoslav óziniń basylmaıtyn jigerin ákesinen mura etti.Prıhodtaǵy tórt klasty sharýanyń balasy Nıkolaı Fedorovıch Frýnze atyndaǵy akademıaǵa túsip, general shenine deıin kóterildi. 1938 jyly qýǵyn-súrginge ushyrap, 17 jylyn lagerde ótkizdi. Biraq Svátoslav sol kezdegi kópshilik sıaqty ákesin tastap qana qoımaı, onyń izimen júrýge sheshim qabyldady. «Halyq jaýynyń» balasynyń qoly ekitalaı edi, biraq soǵys bastaldy.

Svátoslav ushqyshtar mektebine qabyldanyp, oqýyn bitirer aldynda aýrýhana tóseginde tramvaı baspaldaqtarynan qulap, ókshe súıegi synyp qaldy. Hırýrgter onyń aıaǵynyń tómengi úshten bir bóligin kesip tastady. Biraq ol tek: «Eshteńe.Oılanyńyz – aıaq, bastysy basy bútin».

Bul qaıǵyly oqıǵa týraly keıinirek Svátoslav Fedorov bylaı dedi: «Aıaǵymnan aıyrylyp qalǵanym baqytty boldy. Onsyz mende qandaı jaǵdaı bolsa da, tańdaǵan maqsatyma jetý úshin mundaı erik-jiger men qabiletti damyta almas edim». Aspan armanyn baldaqpen almastyryp, 17 jasta aqsap qalmas úshin qandaı batyldyq pen erik-jiger kerek edi!

Fedorov medısınalyq ýnıversıtetke túsýdi «úmitsizdik qadamy» dep atady. Medısına oǵan tek áıeldik nárse sıaqty kórindi, al onyń tabıǵaty naǵyz erkektik belsendilikti talap etti. Svátoslavtyń zertteýleri keremet emes edi, tipti eń jabaıy qıal da oǵan álemdik medısınanyń bolashaq jaryǵyn kórýge kómektespes edi. Biraq ol ınstıtýttyń úzdik júzýshileriniń biri bola aldy. Svátoslav birinshi kýrsynda-aq júzýge qyzyǵýshylyq tanytty. Sý jaraqat týraly umytyp, ózin tolyqqandy adam retinde sezinýge kómektesti. Ol júzýdiń barlyq túrlerin óz betinshe meńgerip, tipti «Medık» sport qoǵamynyń komandasyna qabyldandy.

Múgedek júzýshiden eshkim de erekshe úmit kútken joq, tek eńserý úshin. Svátoslav Nıkolaevıch keıinirek eske alǵanyndaı, júzý kezinde márege birinshi jetkende, ol anyq túsindi: adamnyń qolynan bári keledi, eger qalasa. «Sodan keıin maǵan osyndaı ashý keldi! Kenetten ozyp, jeńiske jetkim keldi. Márege úsh júz metr qalǵanda men kóshbasshydan ótip, tańǵalarlyǵym, jeńimpaz atandym. Jaǵalaýda kóp adam jınaldy, bári qol soǵyp, birdeńe dep aıǵaılady. Basqalar jasaı almaıtyn nárseni isteı alatynymdy túsiný óte jaǵymdy boldy. Sol sátte men alǵash ret qolymnan bári keletinin túsindim jáne tereń sezindim. Adam ózin-ózi jeńe alsa, kez kelgen qıyndyqty jeńe alatynyn túsindim».

Svátoslav Fedorovtyń búkil ómiri - jaǵdaıdy baǵyndyra bilýdiń jáne eshqashan óz sátsizdikteri úshin kináni basqalardyń moınyna artpaýdyń úzdiksiz mysaly. Halyq jaýynyń balasyna rezıdensıaǵa kirýge tyıym salynyp, qysta aıaǵy joq naýqastarǵa shańǵymen jetken Veshenskaıa aýylyna taǵaıyndaldy. Tek 5 jyldan keıin ákesi aqtalǵan soń oqýyn jalǵastyra aldy. Doktorantýrany qorǵaý kezinde ol komısıa músheleriniń keıbireýleri onyń ıdeıalaryn bıdǵat dep ataǵanyn alǵash estidi. «eretık» degen stıgma oǵan 10 jyl boıy jabysyp qaldy.

Bala kezinen kataraktadan zardap shekken Cheboksary qalasynyń 12 jasar oqýshysy Lena Petrovanyń kórý qabiletin qalpyna keltiretin lınzany ımplantasıalaý boıynsha keremet jasalǵan operasıa (keıingi barlyq sátti operasıalar sıaqty) shilterlik dep ataldy jáne kóptegen jyldar boıy tyıym salyndy. Onyń esimi shetelde kúrkiredi, al elde halyqaralyq taný tek jaýlardy kóbeıtti. Qajetti quraldar men qural-jabdyqtardyń jetispeýshiliginen Fedorov uzaq ýaqyt boıy tek yntamen jumys istedi. Armanyn júzege asyrý úshin 30 jyl qajet boldy, biraq ol óz juldyzyna sendi jáne árqashan jas kezinde qalyptasqan erejelerdi ustandy.

Svátoslav Fedorovtyń aqyldy oılary