InfoHub Logo

1922 jyldan 1991 jylǵa deıin Keńes Odaǵy ómir súrgen kezde onyń 14 Nobel syılyǵynyń laýreaty boldy, onyń ishinde Gorbachev bar. Osy ýaqyt ishinde AQSH-ta 300-den astam, Ulybrıtanıada 100-ge jýyq, Germanıada 80-den astam, Fransıada 50-ge jýyq jáne t.b. Osy 14 keńestik laýreattyń tek 6-y ǵana taza «ǵalym»: fızıkadan 4, hımıadan 1 jáne ekonomıkadan 1 adam.

Qalǵandary beıbitshilik pen ádebıet syılyqtarynyń ıegerleri. Bul keńes ǵylymynyń ereksheligi. Laýreattar kóp bolýy múmkin edi, biraq komýnıser myńdaǵan ǵalymdardy lagerlerde joıyp jiberdi. Bir ǵana ǵylym akademıalarynyń 250-den astam akademıgi men sıyr músheleri repressıaǵa ushyrady.

Keńestik «ozyq» ǵylym men tehnıka qansha kúsh salǵanymen, eshqashan Aıǵa adam jibere almady. Sonda ótirik keńestik úgit-nasıhat, birinshiden, olar shynymen qalamaıtynyn, bul Aıda eshteńe istemeıtinin jarıalady, ekinshiden, ol óz halqynyń basyna birte-birte sybyrlaı bastady, mys, amerıkandyqtar da aıda emes - olardyń barlyǵy Gollıvýdta túsirildi. Mine, ótirik pen aqymaqtyqpen KSRO álemniń absolútti chempıony boldy, muny moıyndaý kerek.

«Aldyńǵy qatarly» keńestik ǵylym men tehnıka kádimgi kir jýǵysh mashınany nemese teledıdardy jasaı almady. Olar tipti vanaǵa ornatýǵa bolatyndaı qaýipsiz elektr rozetkasyn jobalaı almady. Keńestik ǵylym men tehnıka úshin bul qaıta shyǵarýǵa bolmaıtyn teńdesi joq tehnologıa boldy - jabdyqty óndirýge jáne onyń lısenzıasyn shetelde satyp alý kerek boldy.

Zymyran men ǵaryshta, kompúterlik tehnologıada, ıadrolyq damýda, medısınada azdy-kópti zamanaýı bolǵannyń bári ne shetelden satyp alyndy, ne jaı ǵana urlandy. Aıtpaqshy, bul tońazytqyshtarǵa, kir jýǵysh mashınalarǵa, teledıdarlarǵa, útikterge, elektr rozetkalaryna jáne basqa da taýarlarǵa qatysty. Qandaı da bir jolmen jáne bireýdiń múlkin urlaý sheberligi boıynsha KSRO sonymen birge álemniń sózsiz absolútti chempıony boldy.