Organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri
Qyzylorda oblysy, Syrdarıa aýdany
№3131 orta mektebiniń bıologıa páni muǵalimi:
Izteleýova Dınara
Synyp: 9
Sabaqtyń taqyryby: §21. Organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Oqýshylarǵa organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri jaıynda túsinik bere otyryp, oqýshylardyń bilimin jetildirý.
Tárbıeliligi: Oqýshylarǵa bilim bere otyryp, toppen jumys isteı bilýge, uqyptylyqqa, ádeptilikke, jınaqylyqqa, ósimdikter men janýarlar dúnıesin qorǵaýǵa tárbıeleı bilý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń oı - órisin, sana - sezimderin, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn damyta otyryp, bilim berý.
Sabaqtyń tıpi: jańa bilimdi ıgerý
Sabaqtyń túri: dástúrli emes
Sabaqtyń ótilý ádisi: saıahat túrinde
Sabaqtyń kórnekiligi: oqýlyq, slaıd, ınteraktıvti taqta, keste
Sabaqtyń basqa pándermen baılanysy: tarıh, geografıa
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
A) Sálemdesý.
B) oqýshylardy túgendeý, sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
V) sabaqtyń maqsatymen, taqyrybymen tanystyrý
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
§ 20. Organızmderdiń tirshilik ortasyna beıimdelýi - tabıǵı suryptalýdyń nátıjesi
Beıimdelýshiliktiń túrlerine qysqasha sıpattama berip, mysalmen dáleldep, kesteni toltyryńdar
Beıimdelýshiliktiń túrleri
Sıpattamasy, mysaldary
İİİ. Jańa sabaqty baıandaý
§21. Organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri
Jospary:
Salystyrmaly - anatomıalyq dáleldemeler
Embrıologıalyq dáleldemeler
Paleontologıalyq dáleldemeler
Bıogeografıalyq dáleldemeler
Darvın evolúsıalyq iliminde organıkalyq dúnıeniń tarıhı damý zańdylyqtaryn ashyp, onyń qozǵaýshy kúshterin atap kórsetti. Ol ilim jaryqqa shyqqannan keıin de bıologıa ǵylymynyń túrli salalarynda evolúsıalyq prosesti dáleldeıtin materıaldar kóptep jınaqtala berdi. Tiri organızmderdiń jasýshadan turatyny, janýarlar men ósimdikter jasýshalarynyń qurylysy men atqaratyn qyzmeti, hımıalyq quramy uqsas ekeni aıtyldy. Bul barlyq tiri organızmderdiń shyǵý teginiń bir ekendigi aıqyn dálel boldy. Jalpy qurylysy jáne shyǵý tegi bir múshelerdi gomologıalyq músheler dep ataıdy. Uqsas qyzmet atqaratyn, biraq qurylysy men shyǵý tegi basqa músheler analogıalyq músheler dep atalady. organızmder uryǵynyń damý zańdylyqtaryn zertteıtin ǵylym salasy embrıologıa dep atalady. Ólip bitken organızmderdiń qazba qaldyqtaryn zertteıtin ǵylym salasy paleontologıa dep atalady.
İÚ. Jańa sabaqty bekitý
Durys jaýabyn tabyńdar:
A. Qazba qaldyqtary tabylmaǵan, qańqasy joq organızmderdiń dene qurylysyn....................................... zertteıdi.
1. Paleontologıa;
2. Salystyrmaly - anatomıa.
Qurylysy men shyǵý tegi birdeı uryq bastamasynan.............. músheler damıdy
1. Analogtyq
2. Gomologtyq
Uqsas qyzmet atqaratyn, biraq qurylysy men shyǵý tegi basqa músheler
1. Analogtyq
2. Gomologtyq
Kóbelek pen qustyń qanattary birdeı ushý qyzmetin atqarǵanymen qurylysy bir-birine..............
1. Uqsaıdy
2. Uqsamaıdy
Tizimnen janýarlardaǵy analogtyq jáne gomologtyq múshelerdi ajyratyp kestege jazyńdar
a) Kóbelektiń qanaty
b) Jarǵanattyń qanaty
c) Qustyń qanaty
d) Kórtyshqannyń aldyńǵy aıaqtary
e) Balyqtyń jelbezegi
f) Buzaýbastyń aıaǵy
g) Ózen shaıanynyń jelbezegi
Gomologtyq músheler ------------------- Analogtyq músheler
Embrıologıalyq dáleldemelerge arnalǵan bıologıalyq dıktant
Sóılemder
● Janýarlardyń uryqtyq damýynyń uqsastyǵy shyǵý teginiń................. ekendigin dáleldeıdi.
● Ár túrli janýarlar uryqtarynyń damý uqsastyǵyn..................... anyqtady.
● Jeke damý kezinde................;.................;................ satysynan ótedi.
● Omyrtqaly janýarlardyń uryqtary, eń alǵashqy damý satysynda................. bólimderinen turady.
● Júıke júıesi aldymen.............. tárizdi bolady.
● Omyrtqalylardyń uryǵynda bárinen buryn.................. belgileri qalyptasady.
● Tıpten soń................. belgileri qalyptasady.
● Balyqtarda jup aıaqtary.................... aınalady.
Qajetti jaýaptar:
Júzbe qanatyna
Hordadan
Bir
Tútik
Klastyń
Tıptiń
Bólshektený; úshqabatty uryqtyń túzilýi; uryq japyraqshalarynan músheler túzilý
K. M. Ber
Bas, dene, quıryq
Jelbezek
Organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri
Dáleldemeler ----------------------------- Anyqtamasy ---------------------- Mysaldar
Salystyrmaly - anatomıalyq
Embrıologıalyq
Paleontologıalyq
Bıogeografıalyq
Ú. Jańa sabaqty qorytyndylaý
Evolúsıalyq ilimge qarsy jaqtar Darvınniń jańa túrlerdiń túzilý teorıasyna kóbinese kúdikpen qaraıdy. Alaıda týystar, tuqymdastar, otrádtar jáne klastar tárizdi iri taksondar qalyptasýynyń tabıǵı suryptalý teorıasyna eshqandaı baılanysy joq. Makroevolúsıanyń sekirtpeli emes, turaqtylyǵyn dáleldeıtin ólip bitken de, sondaı aq qazir ómir súretin ótpeli formalarynyń sany jetkilikti mólsherde tabylady.
Úİ. Baǵalaý
Úİİ. Úıge tapsyrma: Organıkalyq dúnıe evolúsıalyq dáleldemeleri
№3131 orta mektebiniń bıologıa páni muǵalimi:
Izteleýova Dınara
Synyp: 9
Sabaqtyń taqyryby: §21. Organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Oqýshylarǵa organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri jaıynda túsinik bere otyryp, oqýshylardyń bilimin jetildirý.
Tárbıeliligi: Oqýshylarǵa bilim bere otyryp, toppen jumys isteı bilýge, uqyptylyqqa, ádeptilikke, jınaqylyqqa, ósimdikter men janýarlar dúnıesin qorǵaýǵa tárbıeleı bilý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń oı - órisin, sana - sezimderin, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn damyta otyryp, bilim berý.
Sabaqtyń tıpi: jańa bilimdi ıgerý
Sabaqtyń túri: dástúrli emes
Sabaqtyń ótilý ádisi: saıahat túrinde
Sabaqtyń kórnekiligi: oqýlyq, slaıd, ınteraktıvti taqta, keste
Sabaqtyń basqa pándermen baılanysy: tarıh, geografıa
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
A) Sálemdesý.
B) oqýshylardy túgendeý, sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
V) sabaqtyń maqsatymen, taqyrybymen tanystyrý
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
§ 20. Organızmderdiń tirshilik ortasyna beıimdelýi - tabıǵı suryptalýdyń nátıjesi
Beıimdelýshiliktiń túrlerine qysqasha sıpattama berip, mysalmen dáleldep, kesteni toltyryńdar
Beıimdelýshiliktiń túrleri
Sıpattamasy, mysaldary
İİİ. Jańa sabaqty baıandaý
§21. Organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri
Jospary:
Salystyrmaly - anatomıalyq dáleldemeler
Embrıologıalyq dáleldemeler
Paleontologıalyq dáleldemeler
Bıogeografıalyq dáleldemeler
Darvın evolúsıalyq iliminde organıkalyq dúnıeniń tarıhı damý zańdylyqtaryn ashyp, onyń qozǵaýshy kúshterin atap kórsetti. Ol ilim jaryqqa shyqqannan keıin de bıologıa ǵylymynyń túrli salalarynda evolúsıalyq prosesti dáleldeıtin materıaldar kóptep jınaqtala berdi. Tiri organızmderdiń jasýshadan turatyny, janýarlar men ósimdikter jasýshalarynyń qurylysy men atqaratyn qyzmeti, hımıalyq quramy uqsas ekeni aıtyldy. Bul barlyq tiri organızmderdiń shyǵý teginiń bir ekendigi aıqyn dálel boldy. Jalpy qurylysy jáne shyǵý tegi bir múshelerdi gomologıalyq músheler dep ataıdy. Uqsas qyzmet atqaratyn, biraq qurylysy men shyǵý tegi basqa músheler analogıalyq músheler dep atalady. organızmder uryǵynyń damý zańdylyqtaryn zertteıtin ǵylym salasy embrıologıa dep atalady. Ólip bitken organızmderdiń qazba qaldyqtaryn zertteıtin ǵylym salasy paleontologıa dep atalady.
İÚ. Jańa sabaqty bekitý
Durys jaýabyn tabyńdar:
A. Qazba qaldyqtary tabylmaǵan, qańqasy joq organızmderdiń dene qurylysyn....................................... zertteıdi.
1. Paleontologıa;
2. Salystyrmaly - anatomıa.
Qurylysy men shyǵý tegi birdeı uryq bastamasynan.............. músheler damıdy
1. Analogtyq
2. Gomologtyq
Uqsas qyzmet atqaratyn, biraq qurylysy men shyǵý tegi basqa músheler
1. Analogtyq
2. Gomologtyq
Kóbelek pen qustyń qanattary birdeı ushý qyzmetin atqarǵanymen qurylysy bir-birine..............
1. Uqsaıdy
2. Uqsamaıdy
Tizimnen janýarlardaǵy analogtyq jáne gomologtyq múshelerdi ajyratyp kestege jazyńdar
a) Kóbelektiń qanaty
b) Jarǵanattyń qanaty
c) Qustyń qanaty
d) Kórtyshqannyń aldyńǵy aıaqtary
e) Balyqtyń jelbezegi
f) Buzaýbastyń aıaǵy
g) Ózen shaıanynyń jelbezegi
Gomologtyq músheler ------------------- Analogtyq músheler
Embrıologıalyq dáleldemelerge arnalǵan bıologıalyq dıktant
Sóılemder
● Janýarlardyń uryqtyq damýynyń uqsastyǵy shyǵý teginiń................. ekendigin dáleldeıdi.
● Ár túrli janýarlar uryqtarynyń damý uqsastyǵyn..................... anyqtady.
● Jeke damý kezinde................;.................;................ satysynan ótedi.
● Omyrtqaly janýarlardyń uryqtary, eń alǵashqy damý satysynda................. bólimderinen turady.
● Júıke júıesi aldymen.............. tárizdi bolady.
● Omyrtqalylardyń uryǵynda bárinen buryn.................. belgileri qalyptasady.
● Tıpten soń................. belgileri qalyptasady.
● Balyqtarda jup aıaqtary.................... aınalady.
Qajetti jaýaptar:
Júzbe qanatyna
Hordadan
Bir
Tútik
Klastyń
Tıptiń
Bólshektený; úshqabatty uryqtyń túzilýi; uryq japyraqshalarynan músheler túzilý
K. M. Ber
Bas, dene, quıryq
Jelbezek
Organıkalyq dúnıe evolúsıasynyń dáleldemeleri
Dáleldemeler ----------------------------- Anyqtamasy ---------------------- Mysaldar
Salystyrmaly - anatomıalyq
Embrıologıalyq
Paleontologıalyq
Bıogeografıalyq
Ú. Jańa sabaqty qorytyndylaý
Evolúsıalyq ilimge qarsy jaqtar Darvınniń jańa túrlerdiń túzilý teorıasyna kóbinese kúdikpen qaraıdy. Alaıda týystar, tuqymdastar, otrádtar jáne klastar tárizdi iri taksondar qalyptasýynyń tabıǵı suryptalý teorıasyna eshqandaı baılanysy joq. Makroevolúsıanyń sekirtpeli emes, turaqtylyǵyn dáleldeıtin ólip bitken de, sondaı aq qazir ómir súretin ótpeli formalarynyń sany jetkilikti mólsherde tabylady.
Úİ. Baǵalaý
Úİİ. Úıge tapsyrma: Organıkalyq dúnıe evolúsıalyq dáleldemeleri
You Might Also Like
