InfoHub Logo

Otbasy - ol bir memleket

Qoǵamymyzdyń ilgeri damýynyń ózi ǵylym men bilimge tikeleı baılanysty. Elbasy Nursultan Nazarbaev bilim men ǵylym qyzmetkerleriniń ekinshi sezinde «Bolashaqta eńbek etip ómir súretinder – búgingi mektep oqýshylary. olardy Ata - ana balany qalaı tárbıelese, Qazaqstan sol deńgeıde bolady. Sondyqtan júktelgen mindet óte aýyr», - degen bolatyn. «Árbir ulttyń balasy óz ultynyń arasynda óz ulty úshin qyzmet qylatyn bolǵandyqtan, tárbıeshi balany sol ult tárbıesimen tárbıe qylýǵa mindetti»,- deıdi Maǵjan Jumabaev. Sonda sol halyqtyń qany men janyn, rýhyn boıyna sińiredi.

Elimiz egemendigin alyp, táýelsizdik týy bıikke kóterilgen qazirgi kezeńde búgingi urpaqtyń qoǵamymyzdaǵy jańarý prosesin júzege asyrýdaǵy júrgizgen jumysy ushan teńiz. Otanymyzdyń, qoǵamymyzdyń keleshektegi shyn janashyry da, arqa súıeri de osynaý jas urpaq arasynan shyqpaq. Demek, olardy laıyqty izbasar etip daıyndaý, tárbıelep shyǵarý úshin bilim ordalaryndaǵy bilim, tárbıe jumystaryn kúsheıtip, ulttyq ulaǵattyqqa baýlyp ósirý mindetti.

Adamzatty tárbıeleý óte uzaq jáne kúrdeli proses. Jeke bastyń qalyptasýy, onyń rýhanı jaǵynan damýy bala kezden bastaý alady. Jas shybyq ıilýge qandaı ıkem bolsa, bala da tárbıeni qabyldaýǵa sondaı beıim. Á. Boranbaev atyndaǵy jalpy bilim beretin orta mektebinde 178 oqýshy bilim alýda. Onyń 29 otbasy az qamtylǵan, tolyq emes otbasy 13, kóp balaly otbasy 17, tuldyr jetim oqýshy 3. Barlyq ata - ana sany 135, onyń ishinde jumyssyzy 78, jumys isteıtini 44, zeınetkeri 3, jeke kásipkeri 7. Mektebimińzde arnaıy áleýmettik az qamtylǵan otbasy balalaryna ystyq tamaq berilýde. Barlyq ystyq tamaq ishetin oqýshy sany 39, 80 teńge kóleminde kúnine ystyq tamaq ishýde. Onyń syrtynda aspazshymyz Orazbekova Saýle 10 oqýshylarǵa óz demeýshiligimen ystyq tamaqpen qamtamasyz etýde.

Otbasy - ol da bir shaǵyn memleket. Ár memlekettiń ózine tán óndirisi, ónim bólisi, syrtqy jáne ishki saıasaty, basqarý tártibi, mindet - qyzmet bólinisi, kiris - shyǵys búdjeti, qasıettep, qasterlep ustanatyn rámizderi t. b bolmys - tirshilik jaqtary bolady. Adamdardyń jaqsy ómir súrýi otbasy quramyndaǵylarǵa baılanysty. Sondyqtan otbasy qurylymyna zor mańyz berilip, mánin qorǵaǵan, otbasynyń ar - namysyn saqtaýǵa, syryn shashpaýǵa, músheleriniń bir - birine adal, qamqor bolýyna tárbıelegen. Bala tárbıesindegi alǵashqy ustaz — ata - ana.
 adamgershilik
 baýyrmaldyq
 tatýlyq
 qaıyrymdylyq
 ádeptilik
ınabattylyq sıaqty Januıada jaqsy qasıetter balaǵa sózben, úlkenderdiń úlgisimen sińedi, damıdy:

Balany jaqsy tárbıeleıtin qural - eńbek. Sondyqtan ata - analar balany jastaıynan eńbekke baýlý kerek. Sál ǵana qolynan keletin nársesi bolsa, kóńil bólip darynyn, talabyn tyńdaýǵa yqpal etý qajet. Ata - babamyzdyń tarıhyn, salt - dástúrin únemi qulaqqa quısa, uly Abaıdyń bes asyl isimen dos(talap, eńbek, tereń oı, qanaǵat rahym) bolýyn, bes dushpanmen (ósek, ótirik, maqtanshaq, erinshek beker mal shashpaq) qas bolyp júrýin aıtyp otyrsa, bala oń baǵyttan taımaıdy. Qazir ul qyzdyń tárbıesine keri áser etetin jat ádetter óte kóp. Eń birinshi balanyń qalyptasatyn ortasyn baqylap otyrǵan jón. Bala tárbıesi eshqandaı úzilisti bir sát te nazardan tys qaldyrýdy qalamaıdy.
 óziń jumys istep júrgende balanyń qolynan keletin isine jaǵdaı týǵyzý
 onyń úırenýine kómektesý
 bergen tapsyrmańyzdyń aıaǵyna deıin oryndalýyn tózimdilikpen baqylaý
 istegen isin uqypty, tyndyrymdy oryndaýyna baǵyt berý
 jaqsy isin madaqtap, terisin oń etip túsindirý