InfoHub Logo

Hımıa 9 synyp

Taqyryby: Organıkalyq qosylystardyń hımıalyq qurylys teorıasy jáne onyń mańyzy. Izomerıa
Bilimdilik maqsaty, damytýshylyq, tárbıelik: Oqýshylardyń organıkalyq reaksıalardyń jiktelýi jáne mehanızmi týraly alǵan bilimderin qaıtalaý;
túsindirý biliktiligi men daǵdylaryn jetildirý, kóńil aýdarý, eske saqtaý qabiletterin damytý;
sabaq ýaqytyn baǵalaýǵa úıretý, eńbekqorlyqqa jáne pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Sabaq tıpi: Qaıtalaý sabaǵy Djıgso, Oılan juptas bólis
Sabaq ótkizilý túri: kitappen ózdik jumys, oryndaý, kestemen jumys, muǵalimniń túsindirýi, kitappen ózdik jumys, frontaldy suraqtar;
Quraldar men reaktıvter: Kitap, dápter, ınteraktıvti taqta, HEPJ

Uıymdastyrý kezeńi: (Sabaqtyń maqsaty men kezeńderin anyqtaý.)
- sabaqta qalypty jumys isteýge múmkindik jasaý;
- oqýshylardy psıhologıalyq daıyndaý.
Amandasý. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý. Oqýshylardyń kóńilin sabaqqa aýdarý. Sabaqtyń jalpy maqsatyn ashý, ony ótkizý josparyn kórsetý.
Úı tapsyrmasyn tekserý kezeńi: Sabaqtyń bilimdilik maqsaty:
- úı tapsyrmasynyń durys, tolyq oryndalǵanyn tekserý;
- bilimderindegi ketken kemshilikterdi, tapsyrma oryndaý barysynda qıyndyqtardy anyqtaý;
- ketken kemshilikterdi joıý.

Jańa sabaqty túsindirý kezeńderi:
Bilimdilik mindetteri:
Berilgen materıaldy oqýshylardyń qabyldaýyn este saqtaýyn qamtamasyz etý;
- oqýshylardyń bilimdi qabyldaýyna, alǵan bilimnen qorytyndy shyǵarýǵa, júıeleýge qajetti túrli ádis – tásilderdi úıretý;
- oqýshylardyń bilimdi qaıta jańǵyrtý ádisterin qabyldaýy; berilgen oqý materıalyn óz betinshe uǵynýǵa, túsinikterdi, zańdardy, anyqtamalardy fılosofıalyq turǵydan túsinýge kómek jasaý.
1. Muǵalimniń túsindirýi:
Organıkalyq qosylystardyń hımıalyq qurylys
teorıasynyń paıda bolýy:
1. óndiris pen halyq sharýashylyǵynyń óskeleń talaptaryna saı kelmeýi, organıkalyq hımıanyń damý deńgeıiniń tómendigi
2. hımıa ǵylymynda myna zattardyń qasıetterin túsindire almaýy jańa teorıanyń qajettigi:
• organıkalyq zattardyń kóptúrliligi;
• valenttiktiń sáıkes kelmeýi;
• ızomerıa qubylysy;
• organıkalyq zattar úshin turaqty tańbanyń bolmaýy.
3. Tıpter teorıasy: Jerar árbir zatty birtutas qaraýdy usyndy. Barlyq organıkalyq qosylystar qarapaıym beıorganıkalyq qosylystardyń týyndylary dep eseptedi: sýtek, hlorly sýtek, sý dep birneshe tıpke bólýdi usyndy:
1 tıp – sýtek, 2 tıp – hlorsýtek, 3 tıp – sý.
4. Radıkaldar teorıasy: Berselıýs organıkalyq zattar eki bólikten – radıkaldardan turady dep paıymdady. Ol hımıalyq reaksıa kezinde radıkaldar ózgerissiz saqtalady dep eseptedi.
5. 1860 jyly Karlsrýe qalasynda ótken hımıkter sezinde atom - molekýlalyq ilimdi qabyldady.
6. Franklend jáne Kekýle jumystarynyń nátıjesinde hımıada valenttilik týraly túsinik qabyldanyp, kómirtek atomynyń 4 valenttigi týraly túsinik engizildi (Kekýle).
7. Al 1857jyly Kekýle jáne Kýper qosylystardaǵy atomdardyń tizbektelý ıdeıasyn usyndy.
Qorytyndy:
Ǵylymdaǵy barlyq jetistikter organıkalyq hımıanyń damýynda jańa jaǵdaılar týǵyzdy – organıkalyq qosylystardyń hımıalyq qurylys teorıasy.