Otbasyndaǵy qolaısyzdyq - quqyq buzýshylyqtyń negizgi sebebi
Taqyryby: "Otbasyndaǵy qolaısyzdyq - quqyq buzýshylyqtyń negizgi sebebi"
Maqsaty: Jasóspirimderdiń devıanttyq minez - qulyq kórsetýine ákelip soǵatyn otbasylyq qolaısyzdyǵynyń áleýmettik - psıhologıalyq erekshelikterin anyqtaý, aldyn alý.
Mindetteri:
1. Jalpy otbasyndaǵy qolaısyzdyq túrlerin anyqtaı otyryp, teorıalyq maǵlumat berý. 2. Otbasyndaǵy balalarmen dóreki qarym - qatynas túrlerin anyqtaý.
3. Devıantty minez - qulyq pen otbasy qolaısyzdyǵy máselelerin sheshýdiń keıbir joldaryn usyný.
İ kezeń teorıalyq kezeń.
1. «Qanekeı tanysamyz, amandasamyz, jaqsy kóńil - kúı syılaımyz!»
Sharty: Amandasamyz, ózimizdi tanystyramyz, jáne kópshilikke jaqsy tilek nemese jaqsy sálem joldaımyz!
2. Relaksasıa.
3. «Tárbıe - balamen sóılesýmen, oǵan aqyl - keńes berýmen ǵana shektelmeıdi. Tárbıe - turmysty durys uıymdastyra bilýde, balaǵa árkimniń óz jeke basy arqyly úlgi - ónege kórsetýinde» (A. S. Makarenko)
“Otbasy – shaǵyn bir memleket. “Cen – premer, men – prezıdentpin” (Qasym Amanjolov)
Shynynda da, otbasy bir shaǵyn memleket bolsa, onda ómir súrýshi halyq - balalarymyz. Sol balalaryńyzdyń ómirine úńilip kórdińizder me...
Ókinishke oraı, keıingi ýaqytta ata - analar qaýymynyń óz balalaryn tárbıeleýde jasóspirimderdiń arasyndaǵy adamgershilik, izgilik, meıirim, namys sekildi qundylyqtardyń baǵalanbaýyna jol berip otyr. Onyń esesine dórekilik, jaýapkershilikti sezinbeýshilik, qatygezdik, eki júzdilik tárizdi is - áreketter kórinis tabýda. Bunyń zardabyn qazirgi tańda keıbir ata - analardyń ózi tartyp otyrǵany da ashshy shyndyq. Keıbir ata - analar óz balalarynyń tárbıesin ýysynan shyǵaryp alyp, kómekke kimge júginerin de bilmeıdi, al mekteppen baılanys jasaýǵa ýaqyty bolmaıdy. Sodan keıin ata - ana óz mindetterin oryndaý barysynda jiberilgen kemshiligin qoǵamǵa jáne bilim berý mekemelerine arta salady. Al biraq, negizi psıhologıalyq ahýal otbasyna baılanysty ekenin ata - analar túsine bilse, “áttegen - aı” degen jaǵdaılar az bolar ma edi?!
1 - bólim: «Siz qandaı ata - anasyz?»
1. Bala tárbıesinde otbasynyń yqpaly zor ma, álde mekteptiń yqpaly zor ma?
2. Otbasynda qandaı tárbıe stılin qoldanasyz?
3. Sizdiń oıyńyzsha boıyńyzda qandaı jaqsy qasıetter bar?
Tárbıe stıline oraı otbasy:
1. Ákimshildik (avtorıtarlyq) qatynas túri (balada qorqynysh pen qorǵansyzdyq sezimi)
2. Adamgershilikti (demokrattyq) qatynas túri (balada shyǵarmashyl yntasynyń damýy, óz qadir mártebesin sezinýi)
3. Lıberaldy qatynas túri (balada jaýapkersizdigi men ózimshildigine bastaý) 4. «Ónegeli otbasy» degendi qalaı túsinesiz?
5. «Balalardy teris áreketteri úshin jazalaýdyń keregi bar ma?»
Devıantty minez - qulyqtyń kórsetkishterine: agresıa, demonstrasıa, oqýdan, eńbekten bet burý, úıden ketý, alkogolızm, narkomanıa, qoǵamǵa jat qylyqtar, jynystyq jat minez - qulyq, sýısıd t. b. jatady
6. Otbasyndaǵy qandaı keleńsizdikter balalardy quqyq buzýshylyqqa ıtermeleıdi?
2 - bólim: Sıtýasıalyq suraqtar
1.«Balańyz 16 jastaǵy jasóspirim. Ol qazir ótpeli kezeńdi bastan ótkizýde. Jazdy kúni Siz oǵan uıaly telefon satyp alyp berdińiz. Endi ol ony aınalshaqtap, qolynan tastamaıdy. Tamaqtansa da, teledıdar aldynda da, tipti sabaqqa daıyndalyp otyrǵan kezde de únemi alańdap otyrady. Sizdiń áreketińiz qandaı bolar edi?»
2.“Úıge qonaq keleıin dep siz daıyndyq ústindesiz. Balańyz ata - analar jınalysyna mindetti túrde barýyńyz kerek ekenin aıtty. Ne isteısiz?”
3. “Sizdiń synybyńyzda tolyq emes otbasynyń balasy oqıdy, oqýshynyń kıim kıisi jupyny, ózine senimsiz, tuıyq. Synyp jetekshi retinde sizdiń áreketińiz...”
3 bólim. «Otbasylyq oqıǵa»
Mysaly, anasynyń ákesi aýylda turady, onyń óz úıi jáne sharýashylyǵy bar, ol aýyryp qaldy, biraq qalaǵa kelgisi kelmeıdi. Otbasy ne isteıtinin sheshýi qajet. Qoıylymdy oınaǵanǵa deıin ár otbasy múshesiniń qalaýyn anyqtap alýǵa bolady. Mysaly, anasy aýylǵa ketkisi keledi, ákesi muny qalamaıdy, óıtkeni onyń qalada jaqsy jumysy bar. Úlken ulynyń da barǵysy kelmeıdi, óıtkeni oqýǵa túspek oıy bar, kishi uly barǵysy keledi, sebebi jazda shomylýǵa bolady, qysta shańǵy tebýge bolady. Osy jerde sheshim qabyldaýǵa kóp yqpal etken kim boldy, “otbasy” ortaq pikirge kele aldy ma?
İİ kezeń praktıkalyq kezeń.
1. «Meni túsin»
Men sizderge maqal - mátel taratyp shyǵamyn. Muqıat tanys bolamyz. Endi sol maqal - máteldi oqı otyryp, ym - ıshara arqyly kelesi topqa túsindirip beresiz.
1. Balań jaman bolsa,
Kóringenniń mazaǵy.
2. Ananyń kóńili balada,
Balanyń kóńili dalada.
3. Qarǵa balasyn appaǵym der,
Kirpi balasyn jumsaǵym der.
Maqsaty: Jasóspirimderdiń devıanttyq minez - qulyq kórsetýine ákelip soǵatyn otbasylyq qolaısyzdyǵynyń áleýmettik - psıhologıalyq erekshelikterin anyqtaý, aldyn alý.
Mindetteri:
1. Jalpy otbasyndaǵy qolaısyzdyq túrlerin anyqtaı otyryp, teorıalyq maǵlumat berý. 2. Otbasyndaǵy balalarmen dóreki qarym - qatynas túrlerin anyqtaý.
3. Devıantty minez - qulyq pen otbasy qolaısyzdyǵy máselelerin sheshýdiń keıbir joldaryn usyný.
İ kezeń teorıalyq kezeń.
1. «Qanekeı tanysamyz, amandasamyz, jaqsy kóńil - kúı syılaımyz!»
Sharty: Amandasamyz, ózimizdi tanystyramyz, jáne kópshilikke jaqsy tilek nemese jaqsy sálem joldaımyz!
2. Relaksasıa.
3. «Tárbıe - balamen sóılesýmen, oǵan aqyl - keńes berýmen ǵana shektelmeıdi. Tárbıe - turmysty durys uıymdastyra bilýde, balaǵa árkimniń óz jeke basy arqyly úlgi - ónege kórsetýinde» (A. S. Makarenko)
“Otbasy – shaǵyn bir memleket. “Cen – premer, men – prezıdentpin” (Qasym Amanjolov)
Shynynda da, otbasy bir shaǵyn memleket bolsa, onda ómir súrýshi halyq - balalarymyz. Sol balalaryńyzdyń ómirine úńilip kórdińizder me...
Ókinishke oraı, keıingi ýaqytta ata - analar qaýymynyń óz balalaryn tárbıeleýde jasóspirimderdiń arasyndaǵy adamgershilik, izgilik, meıirim, namys sekildi qundylyqtardyń baǵalanbaýyna jol berip otyr. Onyń esesine dórekilik, jaýapkershilikti sezinbeýshilik, qatygezdik, eki júzdilik tárizdi is - áreketter kórinis tabýda. Bunyń zardabyn qazirgi tańda keıbir ata - analardyń ózi tartyp otyrǵany da ashshy shyndyq. Keıbir ata - analar óz balalarynyń tárbıesin ýysynan shyǵaryp alyp, kómekke kimge júginerin de bilmeıdi, al mekteppen baılanys jasaýǵa ýaqyty bolmaıdy. Sodan keıin ata - ana óz mindetterin oryndaý barysynda jiberilgen kemshiligin qoǵamǵa jáne bilim berý mekemelerine arta salady. Al biraq, negizi psıhologıalyq ahýal otbasyna baılanysty ekenin ata - analar túsine bilse, “áttegen - aı” degen jaǵdaılar az bolar ma edi?!
1 - bólim: «Siz qandaı ata - anasyz?»
1. Bala tárbıesinde otbasynyń yqpaly zor ma, álde mekteptiń yqpaly zor ma?
2. Otbasynda qandaı tárbıe stılin qoldanasyz?
3. Sizdiń oıyńyzsha boıyńyzda qandaı jaqsy qasıetter bar?
Tárbıe stıline oraı otbasy:
1. Ákimshildik (avtorıtarlyq) qatynas túri (balada qorqynysh pen qorǵansyzdyq sezimi)
2. Adamgershilikti (demokrattyq) qatynas túri (balada shyǵarmashyl yntasynyń damýy, óz qadir mártebesin sezinýi)
3. Lıberaldy qatynas túri (balada jaýapkersizdigi men ózimshildigine bastaý) 4. «Ónegeli otbasy» degendi qalaı túsinesiz?
5. «Balalardy teris áreketteri úshin jazalaýdyń keregi bar ma?»
Devıantty minez - qulyqtyń kórsetkishterine: agresıa, demonstrasıa, oqýdan, eńbekten bet burý, úıden ketý, alkogolızm, narkomanıa, qoǵamǵa jat qylyqtar, jynystyq jat minez - qulyq, sýısıd t. b. jatady
6. Otbasyndaǵy qandaı keleńsizdikter balalardy quqyq buzýshylyqqa ıtermeleıdi?
2 - bólim: Sıtýasıalyq suraqtar
1.«Balańyz 16 jastaǵy jasóspirim. Ol qazir ótpeli kezeńdi bastan ótkizýde. Jazdy kúni Siz oǵan uıaly telefon satyp alyp berdińiz. Endi ol ony aınalshaqtap, qolynan tastamaıdy. Tamaqtansa da, teledıdar aldynda da, tipti sabaqqa daıyndalyp otyrǵan kezde de únemi alańdap otyrady. Sizdiń áreketińiz qandaı bolar edi?»
2.“Úıge qonaq keleıin dep siz daıyndyq ústindesiz. Balańyz ata - analar jınalysyna mindetti túrde barýyńyz kerek ekenin aıtty. Ne isteısiz?”
3. “Sizdiń synybyńyzda tolyq emes otbasynyń balasy oqıdy, oqýshynyń kıim kıisi jupyny, ózine senimsiz, tuıyq. Synyp jetekshi retinde sizdiń áreketińiz...”
3 bólim. «Otbasylyq oqıǵa»
Mysaly, anasynyń ákesi aýylda turady, onyń óz úıi jáne sharýashylyǵy bar, ol aýyryp qaldy, biraq qalaǵa kelgisi kelmeıdi. Otbasy ne isteıtinin sheshýi qajet. Qoıylymdy oınaǵanǵa deıin ár otbasy múshesiniń qalaýyn anyqtap alýǵa bolady. Mysaly, anasy aýylǵa ketkisi keledi, ákesi muny qalamaıdy, óıtkeni onyń qalada jaqsy jumysy bar. Úlken ulynyń da barǵysy kelmeıdi, óıtkeni oqýǵa túspek oıy bar, kishi uly barǵysy keledi, sebebi jazda shomylýǵa bolady, qysta shańǵy tebýge bolady. Osy jerde sheshim qabyldaýǵa kóp yqpal etken kim boldy, “otbasy” ortaq pikirge kele aldy ma?
İİ kezeń praktıkalyq kezeń.
1. «Meni túsin»
Men sizderge maqal - mátel taratyp shyǵamyn. Muqıat tanys bolamyz. Endi sol maqal - máteldi oqı otyryp, ym - ıshara arqyly kelesi topqa túsindirip beresiz.
1. Balań jaman bolsa,
Kóringenniń mazaǵy.
2. Ananyń kóńili balada,
Balanyń kóńili dalada.
3. Qarǵa balasyn appaǵym der,
Kirpi balasyn jumsaǵym der.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Kóp tańbaly sandardy kóbeıtý jáne bólý tásilderin pysyqtaý
