InfoHub Logo

Peızaj – tabıǵatty beıneleý (Grataj tehnıkasy)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Oqýshylardy peızaj janrymen tanystyrý. Tabıǵat kórinisin beıneleýdiń perspektıvalyq zańdylyqtaryn eskere otyryp, zat kólemin tolyq beıneleýge úıretý, sýret salýdyń zańdylyqtaryna baýlý. Grataj tásilimen tanystyrý.
Damytýshylyǵy: Tabıǵat qubylystaryn beıneleýde alýan qubylystardy meńgertýge daǵdylandyrý. Este saqtaý qabiletin damytý.
Tárbıeligi: Estetıkalyq tárbıe berý; tabıǵat kórinisterin beıneleý arqyly beıneleý óneri pánin jáne óz eliniń tabıǵatyn súıýge, qurmetteýge tárbıeleý.
Tıpi: Jańa sabaqty meńgertý
Ádisi: áńgimeleý, úıretý, kórsetý, suraq – jaýap, jumbaq sheshý, slaıdtar, fotosýretter
Qural - jabdyqtar: álbom, gýash, ydys, qylqalam, sýretshilerdiń shyǵarmalary, maısham, ıne t. b
Sabaqtyń túri: Pánaralyq baılanys (geografıa, hımıa, tarıh, jaratylystaný t. b)

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
II. Úı tapsyrmany tekserý
İİI. Jańa bilimdi meńgertý kezeńi
IV. Jańa sabaqty meńgertý
V. Sergitý sáti
VI. Jańa bilimdi bekitý
VII. Qorytyndy. Tirek - syzba
VIII. Oqýshylardy baǵalaý

(Refleksıa) – Balalar! Qanekı, barlyǵymyz sheńber jasap, bir-birińniń qoldaryńnan ustap, jaqsy tilekter aıtyńdarshy (Barlyq bala bir biriniń qolynan ustap, tilekter aıtady)
Kezekshiden joq balalardy surap, jýrnalǵa belgileımin de balalardan oryndaryna otyrýdy suraımyn. Eger sabaqqa daıyn bolsa qoldaryn kóterýdi suraý (Barlyq bala daıyn ekenderin qol kóterý arqyly kórsetedi)

II. Úı tapsyrmasyn tekserý.

(Natúrmorttyń sýretin ár túrli qısyq qıyqtarǵa bólip, osy qıyqtardyń artyna tapsyrmalar jazamyn, al oqýshylar jaýap bere otyryp, qıyqtardan ótken taqyryptyń sýretin shyǵarady) 1. Tabıǵattyń beınesin salýdy (Peızaj) 2. Jansyz zattardy beıneleýdi (Natúrmort) 3. Adam kelbetin beıneleýdi (Portret), qıyqtardan natúrmorttyń salynǵan sýreti jınap, jáı taqtaǵa ilinedi

III. Jańa bilimdi meńgertý kezeńi.
Oqýshylardyń ótken sabaqtarda alǵan bilimderin tekserý, oı qozǵaý maqsatynda qaıtalaý suraqtaryn suraý. Interaktıvti taqtaǵa beıneleý óneriniń túrleri jazylyp, sýretteri kórsetiledi
- Búgin beıneleý óneriniń bir túri - «Peızaj» taqyrybyn grataj tehnıkasymen oryndaımyz. (dep balalarǵa habarlaımyn)
Grataj - ol belgili bir sýretterdi qyrý tásilimen salamyz.
Grataj – «qyryp» (sap - sarap) salynatyn tásil dep, oryndalý retin slaıd arqyly kórsetemin.(Oqýshylarǵa muqıat qarap otyryp, esterine saqtaýdy suraımyn)

İV. Jańa sabaqty meńgertý.
Suraq – jaýap arqyly Tabıǵat kórinisin beıneleıtin shyǵarmany qandaı janr túrine jatqyzamyz? (Peızaj).
Peızaj – tabıǵatty beıneleý. Tabıǵat kórinisin beıneleýde erekshe kóńil aýdaryp, jyl mezgiline baılanysty ár ýaqyttyń óziniń erekshelikterine kóńil aýdarylady. Mysaly: qys kórinisi - dalada kún sýyq, aǵashtar aq ton kıip múlgip tur. Ár aǵash ózindik erekshelikterimen kózge túsedi. Bir aǵashtyń butaqtary myń buralǵan názik bolsa, endi biriniń butaǵy tik, ári jýan, al emen aǵashtarynyń butaqtary qısyq bolyp keledi. Qys kezinde aǵash butaqtaryna túsken qar nemese qyraý olardy erekshe ádemi etip kórsetedi. Aǵash túrleriniń erekshelikterin qys kezinde baıqaýǵa bolady. Kún shyǵyp turǵanda qardyń túsi anyq, kúlgin. Qardaǵy jaryq túsken jerler altyn tústes bolyp, túrli - tústi reńkke bólenedi. Boıalardan kóbine qys mezgilinde basym túster aq, kógildir tús, kúz aıdynda basym tús – sary, kóktem aıynda kógildir, jasyl túster basym. Degenmen de bir basym túspen tabıǵat, dala kórinisi sheshilmeıdi. Ár alýan tústeriniń jarasymyn taýyp, bir túske ortaqtasýy, úlesýi kerek. Sondyqtan oqýshylardy jyldyń ár mezgilimen tanystyra otyryp, aýa raıyna baılanysty sol sátti kórsete bilý kerek. Bir kúnniń ózi birneshe kórinisten turady: tańsári, tús, kesh, tún t. b. Sýretshiniń shyǵarmasynda tabıǵı kórinisteri erekshe sheberlikpen kórsetilgen, tipti sýrettiń jazyqtyq betinde oryndalǵanyń umytamyz da, kádimgideı bıik taýdaǵy muz aıdynynda júrgendeımiz.
Biz búgin túngi peızajǵa toqtalsaq, túngi peızajda tolyq aıdyń bulttar arasynan anyq ta aıqyn kórinip turǵanyn, kórgen slaıdtan baıqaǵandyqtaryn suraý. Osy bir sulý kórinisti grataj tehnıkasymen shyǵara bilýge shaqyrý.
1. A5 pishimin daıyndaý
2. Osy pishimge maıshamdy jaǵý
3. Daıyn bolǵan pishimge qara gýashti týshpen aralastyra otyryp jaǵý
4. Boıalǵan pishimdi keptirý

V. Sergitý sáti
(Interaktıvti taqtadan ár túrli peızajdar kórsetý arqyly kózge arnalǵan sergitý sátin kórsetý, óıtkeni qara men sary tústen keıin kózderi sharshaýy múmkin) (Ári qaraı tapsyrmany oryndaı berýlerin suraý)
5. Úshkir ınemen nemese bizben tek qane syzyqtar arqyly sýretter beınesin salý
6. Kanselárlyq pyshaqpen nemese úshkir zatpen tolyq qyryp aıdyń beınesin, jerdegi qubylystardy qyryp jasaı berýlerin suraý

İV. Jańa bilimdi bekitý
Beıneleý ónerindegi janrlardyń birin, ıaǵnı Peızajdy grataj tehnıkasymen salǵanymyz týraly aıtý.

V. Qorytyndy. Tirek – syzba.
Oqýshylardan ne bildik, ne túsindik jáne tabıǵat týraly óz oılaryn suraqqa jaýap aıtyp tirek – syzbanyń qasyna jazdyrý.

• Tabıǵatty degen uǵymdy qalaı túsinemiz?
• Tabıǵatty qalaı baǵalaımyz?
• Tabıǵatqa qandaı qamqorlyq jasaımyz?
• Tabıǵattyń qandaı bolǵanyń qalaımyz?

Vİ. Oqýshylardy baǵalaý.
Ár oqýshynyń sýretterin taqtaǵa ilip, taldaý arqyly baǵalaý.